Çağrı Sarıkaya:  Yatırımlar güç kaybediyor, enflasyonda iyileşme yok

TCMB İktisadi Yönelim Anketi, ekonomik görünüme dair oldukça zengin bir içerik sunan, ancak piyasa değerlendirmelerinde az yer bulan, çok değerli bir kaynak. Nisan ayı sonuçlarını değerlendirmekte fayda var👇

📌 İmalat sanayi genelinde kayıtlı siparişler tarihsel ortalamasına yakın, ancak ileriye dönük göstergelerde net bir zayıflama var. Üretim, istihdam ve yatırım beklentileri bozuluyor. Mamul mal stoklarında süregelen düşüş, talep görünümü ve beklentilerdeki zayıflamadan kaynaklanıyor gibi görünüyor. Öte yandan birim maliyet ve iç piyasa satış fiyatı beklentilerinde iyileşme yok.

📌 Öte yandan firma ölçeği ve sektör bazında önemli farklılıklar var. Kayıtlı siparişler küçük ve orta ölçekli firmalarda oldukça zayıf, büyük firmalarda ise ortalama-üstü bir seviyede güç kazanıyor. Dolayısıyla toplam imalat sanayi siparişlerini büyük firmaların itici gücü ayakta tutuyor. Tarifeler öncesinde büyük firmaların dış talebi iyileşmekte görünüyor; mayıs verisinde bozulma görülmesi muhtemel. Üretim, istihdam ve yatırım beklentilerindeki zayıflama ölçekten bağımsız, ortak bir eğilim. Büyük firmaların birim maliyet ve iç piyasa satış beklentilerindeki artış dikkat çekiyor.

📌 Ana sanayi gruplarına göre dayanıksız tüketim malı sektörlerindeki zayıflık belirgin; küçük ve orta ölçekli firmalardaki resimle uyumlu bir tablo. Bu sektörler kaynaklı enflasyon baskılarının hafiflemekte olduğu görülüyor, TÜFE’ye yönelik önemli bir sinyal olabilir. Dayanıklı tüketim mallarında ise toplam talep iç piyasa kaynaklı olarak belirgin güç kazanıyor; beklentiler kötüleşse de satış fiyatı beklentilerinde dayanıksız grubundaki gibi bir iyileşme yok. Yatırım mallarındaki görüntü büyük firmalarla hayli uyumlu; hem siparişler hem beklentiler seviye itibarıyla KOBİ’lere kıyasla bariz daha yüksek. Yatırım malı üreten sektörlerde yatırım beklentileri halen ortalama üstünde yatay; satış fiyatı beklentileri de büyük firmalarda olduğu gibi yükseliyor.

📌 Özetle, önümüzdeki dönemde dayanıksız tüketim mallarında yavaşlayan talebe bağlı olarak enflasyon eğiliminin zayıflaması; dayanıklı mallarda (yatırım malları altında sınıflandırılan otomotiv dahil) ise talep ve maliyet kaynaklı enflasyon baskılarının canlı kalması beklenebilir. Büyük resimde, toplam talep, büyüme, istihdam ve yatırım eğilimlerinin güç kaybetmesi muhtemel iken enflasyon eğiliminde henüz net bir iyileşme sinyali yok. Küresel gelişmelerin talep, maliyet ve fiyatlama davranışlarına etkisini mayıs verileriyle daha sağlıklı değerlendirebiliriz diye düşünüyorum.

Çağrı Sarıkaya Akbank Baş Ekonomistidir, makale kendi görüşleridir

Linked-In paylaşımı