Trump’ın gümrük vergileri petrolü çökertti

Petrol fiyatları, ABD Başkanı Donald Trump’ın ticaret ortaklarına karşılık olarak gümrük tarifeleri uygulayacağını açıklamasının ardından Perşembe günü 2 dolar düştü. Bu hamle, küresel bir ticaret savaşının ham petrol talebini azaltabileceği endişelerini körükledi.  UBS ve Reuters anketinde 2025 Brent fiyat tahminleri aşağı çekildi.

Brent vadeli işlemleri 1,97 dolar (%2,63) düşüşle varil başına 72,98 dolara gerilerken, ABD Batı Teksas türü ham petrol (WTI) vadeli işlemleri 1,98 dolar (%2,76) azalarak 69,73 dolara düştü.

Trump, 2 Nisan’ı “Kurtuluş Günü” ilan ederek, küresel ticaret sistemini altüst edebilecek yeni gümrük vergilerini yürürlüğe koyacağını duyurdu. Her iki petrol göstergesi de önceki işlem gününü yükselişle kapatmıştı, ancak Trump’ın Çarşamba öğleden sonra düzenlediği basın toplantısında ABD’ye yapılan tüm ithalatlara %10’luk taban vergisi ve ülkenin en büyük ticaret ortaklarına yönelik daha yüksek vergiler açıklamasıyla birlikte fiyatlar negatif bölgeye döndü.

SEB Bankası baş emtia analisti Bjarne Schieldrop, “Yeni gümrük vergilerinin ticaret, ekonomik büyüme ve dolayısıyla petrol talebi artışı açısından olumsuz olacağını biliyoruz. Ancak etkilerinin tam olarak ne kadar kötü olacağını kestiremiyoruz, çünkü bunlar zaman içinde ortaya çıkacak” dedi.

Beyaz Saray, ABD Başkanı Donald Trump’ın kapsamlı yeni gümrük tarifelerinden petrol, gaz ve rafine ürün ithalatının muaf tutulacağını açıkladı.

Trump’ın gümrük vergisi politikaları enflasyonu körükleyebilir, ekonomik büyümeyi yavaşlatabilir ve ticaret anlaşmazlıklarını şiddetlendirebilir; bu olasılıklar petrol fiyatlarını baskı altında tutuyor.

Satış baskısını artıran bir diğer gelişme ise ABD Enerji Bilgi İdaresi’nin (EIA) Çarşamba günü açıkladığı veriler oldu. Geçen hafta ABD ham petrol stoklarının 6,2 milyon varil artarak analistlerin 2,1 milyon varillik düşüş beklentisini tersine çevirdiği görüldü.

OPEC+’ın petrol üretimini beklenenden daha erken artırma kararı almasının ardından UBS, 2025-2027 yılları için Brent petrol fiyat tahminlerini revize etti. Yatırım bankası, 2025 ve 2026 için tahminlerini varil başına 3 dolar düşürerek 72 dolara, 2027 tahminini ise 2 dolar düşürerek 73 dolara çekti. Uzun vadeli tahmin ise 2028’den itibaren 75 dolar olarak sabit tutuldu; o dönemde OPEC+ dışı arz büyümesinde bir yavaşlama bekleniyor. Bu güncellenmiş öngörü, OPEC+’ın Mart ayı başında Nisan’dan itibaren piyasaya yeniden petrol süreceğini duyurmasının ardından geldi.

UBS analistlerinden Henri Patricot ve ekibi, “2025 yılı için, diğer bazı zıt yönde gelişen unsurlar sayesinde petrol piyasasının hâlâ dengede kalacağını öngörüyoruz. Örneğin, Venezuela ve İran’daki üretim düşüşleri ve OPEC+’ın yılın ikinci yarısında üretim artışlarına ara vermesi, aşağı yönlü riskleri sınırlayabilir” dedi. Analistler, piyasadaki fiyatların önemli belirsizlikler nedeniyle oynak kalmasını beklerken, Brent’in büyük olasılıkla 65-85 dolar/varil aralığının alt yarısında işlem göreceğini belirtti. Ayrıca, türev piyasa pozisyonlarının yatay seyreden petrol fiyatlarına işaret ettiğine dikkat çektiler.

UBS, OPEC+ kararının 2025 için önceki 75 dolarlık Brent tahmini açısından aşağı yönlü bir risk oluşturduğunu kabul ederken, diğer risklerin de devam ettiğini vurguluyor. Özellikle, küresel ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyebilecek gümrük vergilerinin petrol talebini zayıflatması endişesi öne çıkıyor. Öte yandan, ABD’nin Venezuela, İran ve Rusya’ya yönelik politikaları nedeniyle arz kesintileri yaşanabilir; bu da petrol fiyatına şu anki beklentilerin ötesinde bir etki yapabilir.

UBS, OPEC+’ın bu duyurusunu temel stratejisinde bir değişiklik olarak görmüyor, ancak grubun piyasa koşullarına göre üretim planlarını ayarlamaya devam edeceğine işaret ettiğini düşünüyor. Banka, OPEC+ tarafından duyurulan telafi edici üretim kesintilerinin kısa vadede üretim artışını sınırlayabileceğini belirtse de, tam uyum sağlanacağı konusunda şüpheli. Özellikle Kazakistan’ın üretim planlarına ve geçmiş performansına atıfta bulunarak, grubun büyük ölçüde yedek kapasiteye sahip olmasının fiyat artışlarına karşı bir sınır oluşturduğunu söylüyor. Bu kapasite, arz kesintisi yaşanması halinde üretimi hızla artırma veya talep beklenenden düşük olursa müdahale etme imkânı tanıyor.

Reuters tarafından yapılan bir ankete göre, ABD tarifeleri ve Hindistan ile Çin’de yavaşlayan ekonomik büyüme petrol talebini baskılarken, OPEC+’ın üretim artış planlarını sürdürmesi nedeniyle 2025’te petrol fiyatlarının baskı altında kalması bekleniyor.

Mart ayında yapılan ve 49 ekonomist ve analistin katıldığı ankete göre, Brent petrolün 2025’te ortalama 72,94 dolar/varil seviyesinde olması bekleniyor; bu, Şubat ayındaki 74,63 dolarlık tahmine göre düşüş anlamına geliyor. ABD ham petrolünün ise 69,16 dolar/varil seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor; bu da geçen ayın 70,66 dolarlık tahminine kıyasla hafif bir düşüşe işaret ediyor.