Piyasa
Küresel Piyasalar ve Türkiye: Ticaret Savaşları ve Enflasyon Gölgesinde Yeni Stratejiler
Avrupa'dan Asya'ya kadar hükümetler ve merkez bankaları, ABD'nin bu tarifelerine nasıl karşılık vereceklerini tartışırken, piyasalar net bir yön tayin edememenin dalgalanmasını yaşıyor. Piyasaların tepkisi için dört senaryo tartışılıyor
4 Nisan 2025 sabahına, küresel ekonomi ABD Başkanı Donald Trump’ın tüm ithalatlara %10’luk genel bir tarife ve belirli ülkelere daha yüksek oranlarda ek vergiler getirme kararının yankılarıyla uyandı. Bu hamle, dünya genelinde ekonomik belirsizlikleri artırdı ve piyasalarda yankı buldu. Avrupa’dan Asya’ya kadar hükümetler ve merkez bankaları, ABD’nin bu tarifelerine nasıl karşılık vereceklerini tartışırken, piyasalar net bir yön tayin edememenin dalgalanmasını yaşıyor.
Japonya’dan gelen ilk tepkiler diplomatik ton taşırken, Avrupa Komisyonu Başkanı von der Leyen daha sert konuşarak misilleme sinyali verdi. Bu da ticaret savaşlarının yeniden tırmanabileceğine dair kaygıları artırdı. Türkiye cephesinde ise enflasyon düşüyor gibi görünse de siyasi gelişmeler ve potansiyel dış ticaret baskısı TL üzerindeki risk primini artırmış durumda.
Türkiye’nin en büyük ihracat kalemlerinden biri olan otomotiv sektörü, ABD’nin yeni tarifelerinden doğrudan etkilenebilir. 2024 yılında Türkiye’nin otomotiv ihracatı 37,2 milyar dolara ulaşmıştı ve ABD, Türkiye’nin en büyük 10 ihracat pazarı arasında yer alıyordu. Bu nedenle, yeni tarifelerin Türkiye’nin ihracat gelirleri üzerinde olumsuz etkileri olabilir.
Ayrıca, Türkiye’de yıllık enflasyon Mart ayında %38,1’e gerileyerek beklentilerin altında kaldı. Bu durum, ekonomide bir miktar rahatlama sağlasa da, yüksek enflasyon oranları tüketici harcamaları ve yatırım kararları üzerinde baskı oluşturmaya devam ediyor.
Türkiye’de, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasının ardından muhalefetin çağrısıyla başlatılan alışveriş boykotu, hükümetin sert tepkisiyle karşılaştı. Polis, sosyal medyada ekonomik boykot çağrısı yapan 11 kişiyi gözaltına aldı.
Piyasalar bu belirsizlik içinde senaryoları fiyatlamaya başladı. Burada ekonomik aktörlerin karşılıklı hamlelerini oyun teorisi ile değerlendirmek, gidişatı anlamak adına oldukça verimli olabilir.
**Oyun Teorisi Perspektifinden Tarifelere 4 Senaryo ve Piyasa Etkileri**
**1. Karşılıklı Misilleme (Ticaret Savaşı Derinleşir)**
- ABD ve karşı ülkeler art arda yeni vergiler getirir.
- Küresel büyüme yavaşlar, piyasalarda satış baskısı yoğunlaşır.
- **S&P 500 Yıl Sonu Tahmini:** 4.800 – 5.000 puan (ayı piyasası)
**2. Diplomatik Uzlaşma ve Müzakere Başlar**
- Taraflar müzakereye yönelerek tarifeleri yumuşatır.
- Belirsizlik azalır, piyasalarda toparlanma görülür.
- **S&P 500 Yıl Sonu Tahmini:** 5.600 – 5.800 puan (boğa piyasası)
**3. Yeni Ticaret Ortaklarıyla Anlaşmalar**
- Çin, AB ve Japonya; ABD dışı pazarlara yönelir.
- Piyasa ilk etapta nötr kalır, uzun vadede toparlanma olabilir.
- **S&P 500 Yıl Sonu Tahmini:** 5.300 – 5.500 puan (yatay seyir)
**4. Tek Taraflı Taviz**
- Etkilenen ülkeler ABD’nin politikalarına karşı koymaz.
- Kısa vadeli ralli olsa da uzun vadede stratejik kırılganlık oluşur.
- **S&P 500 Yıl Sonu Tahmini:** 5.200 – 5.400 puan
**Nash Dengesi:**
En rasyonel denge, hem ekonomik hem diplomatik kazanımı hedefleyen **“Müzakere + Yeni Pazarlar”** senaryolarının birlikte uygulanmasıdır. Bu durum, hem ticaret akışlarını alternatif kanallarla korur hem de mevcut tansiyonu düşürerek piyasaya güven verir.
Türkiye Enflasyonu ve Beklenen Piyasa Etkileri (2025 Sonu)
- Enflasyonun yıl sonuna doğru yeniden %42–45 bandına yükselmesi bekleniyor.
- **BIST 100:** Reel faiz baskısı nedeniyle 9.000–10.200 puan aralığında dalgalanabilir.
- **USD/TRY:** TL üzerindeki reel faiz negatif kalırsa 41–43 bandı olası.
- **EUR/TRY:** Euro bölgesindeki zayıflamaya rağmen 44–47 bandı korunabilir.
Derleyen: Stratejist Can İlker
