FÖŞ-ANALİZ:  Trump dişlerini gösterdi, piyasalar panik yaptı

ABD, tüm otomobillere ve çoğu otomobil parçasına %25 ithalat vergisi uygulayarak Ticaret Savaşı’nın yeni bir aşamasını tetikledi. Başkan Trump, tarifelerin 2 Nisan’da yürürlüğe gireceğini ve verginin  bir gün sonra toplamaya başlayacağını söyledi. 2 Nisan’da “misilleme gümrük vergileri” ve sektör bazında vergiler devreye alınacak.  ABD kayıtlarına göre, Türkiye de dahil 16 ülke Ticaret Savaşı’ndan  değişik ölçülerde olumsuz etkilenecek.  Wall Street ve Perşembe sabahı TSİ 06:30’da Asya hisseleri ticaret Savaşı haberine olumsuz reaksiyon gösteriyor.

 

Beyaz Saray, tarifenin yalnızca tamamen monte edilmiş otomobillere değil, motorlar, şanzımanlar, güç aktarma organları parçaları ve elektrikli bileşenler de dahil olmak üzere temel otomobil parçalarına uygulanacağını söyledi. Bu liste zamanla ek parçaları da kapsayacak şekilde genişleyebilir. Trump tarifeleri “kalıcı” olarak nitelendirdi ve herhangi bir istisna için müzakere etmekle ilgilenmediğini söyledi.

Beyaz Saray, bir bilgi notunda, Trump’ın Kanada ve Meksika ile ilk döneminde müzakere edilen ticaret anlaşması USMCA kapsamındaki araçları olan ithalatçılara “ABD içeriklerini ve sistemlerini belgelendirme fırsatı verileceğini ve %25’lik  gümrük tarifenin yalnızca ithal içeriklerinin değerine uygulanacağını” söyledi.

Beyaz Saray Sekreteri Will Scharf, tarifelerin halihazırda yürürlükte olan vergilere ek olacağını ve yönetimin tarifelerin ABD’ye 100 milyar dolarlık yeni yıllık gelir sağlayacağını tahmin ettiğini söyledi.

Trump ayrıca dünyayı kereste, yarı iletkenler ve ilaçlara vergi koymakla tehdit  ederken,  ABD’nin ticaret açığı verdiği sektöre özgü diğer yaptırımlar üzerinde çalışılıyor.

Piyasalar tarife haberlerine kötü tepki verdi. Beyaz Saray, Başkan Donald Trump’ın TSİ 16:00’da düzenlediği basın toplantısında otomobil ithalatına yeni tarifeler getireceğini söyledikten sonra hisse senetleri seansın en düşük seviyelerine düştü. General Motors ve Stellantis’in her biri %3’ten fazla düştü. S&P 500 %1,12 kaybetti ve 5.712,20’de kapandı, Dow Jones30 132,71 puan veya %0,31 düşerek 42.454,79’da kapandı. Teknoloji ağırlıklı Nasdaq Bileşik %2,04 düşerken, Nvidia hisseleri yaklaşık %6 düştüğü için 17.899,01’de kapandı.

Otomotif vergileri, önümüzdeki hafta açıklanması beklenen geniş bir ek vergi dizisinin öncesinde geldi. Trump Salı günü misillemelerin muhtemelen “esnke” olacağını söyledi. Bazı ülkelere  direk vergi salmak yerine,  pazarlık edilecğei beklentisi piyasalarda paniği kısmen yatıştırdı.

Asya-Pasifik piyasaları Perşembe günü, yatırımcıların ABD Başkanı Donald Trump’ın otomobil ithalatına uyguladığı %25’lik tarifeleri fiyatlamasıysla Wall Street’teki kayıpları izleyerek düştü. Japonya’nın endeksi Nikkei 225 %1,14 düşerken daha geniş Topix endeksi %0,70 düştü. Güney Kore’de Kospi endeksi %0,95 düşerken küçük ölçekli Kosdaq %0,54 düştü. Hong Kong’un Hang Seng Endeksi %0,19 yükselirken anakara Çin’in CSI 300 endeksi güne %0,25 düşüşle başladı.

 

Karşılıklı ithalat vergileri nedir?

Bloomberg’e göre Trump’ın  görevi devraldıktan bu yana saydığı tüm tehditlerini yerine getirmeyeceğine dair işaretler var – ya da en azından hepsini aynı anda yerine getirmeyecek. Beyaz Saray yetkilileri tarafından basına sızdırılan bir senaryoya göre, bunun yerine bazı gümrük tarifelerine yasal kılıf aramak için rekabet soruşturmaları başlatabilir, ama acil durum ilan edip, hemen uygulayacağı vergiler de olabilir.

 

Hangi ülkeler kaybedecek?

ABD, kendi mallarına en yüksek tarifeleri uygulayan ülkelerin koyduğu belirli vergilerle eşleşirse, en çok etkilenen gelişmekte olan piyasa ülkeleri olacaktır. ABD ile ticaret ortakları arasındaki tarife oranlarını karşılaştıran Bloomberg Economics’e göre, Hindistan, Arjantin ve Afrika ile Güneydoğu Asya’nın büyük bir kısmı en çok etkilenecek ülkeler olacaktır.

Ancak Trump yönetiminin ticaret “adaletinin” daha genel bir tanımına baktığı göz önüne alındığında, dünyanın büyük bir kısmı etkilenebilir. ABD’nin genel bir ticaret açığı var, yani ABD’den ithal ettiğinden daha fazlasını diğer ülkelerden ithal ediyor ve Trump bu dengesizliği temelde haksız görüyor. Diğer ülkelerde satılan ABD yapımı mallar üzerindeki katma değer vergilerinden, özellikle Avrupa Birliği’nin asgari %15 KDV’sinden defalarca yakındı. Japonya’nın da tüketim vergisi olarak bilinen bir KDV’si var.

 

ABD  Federal Ticaret Sicili dosyasına göre, Trump yönetimi ABD ile en büyük ticaret fazlasına sahip ticaret ortaklarıyla “özellikle ilgileniyor”. Dosyada, tüm ABD mal ticaretinin %88’ini oluşturan 21 ekonomi listeleniyor. Bunlar: Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Çin, AB, Hindistan, Endonezya, Japonya, Kore, Malezya, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Güney Afrika, İsviçre, Tayvan, Tayland, Türkiye, İngiltere ve Vietnam.

 

Fed ne yapacak?

 

Oto vergileri ardından, Ticaret Savaşı’nın global büyüme-enflasyon eksenine etkileri büyük Merkez Bankaları’nı derin düşünceye saldı. Japon Merkez Bankası Başkanı Ueda henüz faiz artırmaya hazır değil, ama tetikte bekliyor. Faiz indirmesine kesin gözüyle bakılan AMB içinde ise en az 3 guvernör  önce Ticaret Savaşları’nın etkisinin görülmesini beklemeyi tercih ediyor.

 

Fed’den en kayda değer açıklama ise şu şekilde:

ABD tahvil piyasasındaki yatırımcıların daha yüksek enflasyonu fiyatladığına dair işaretler, FOMC ‘ninfaiz oranlarını düşürme planlarını altüst edebilecek “büyük bir kırmızı bayrak” olacaktır” Bunu söyleyen üst düzey  Federal Rezerv yetkilisi,  Chicago Fed başkanı ve Federal Açık Piyasa Komitesi’nin oy hakkı olan üyesi Austan Goolsbee’nin. Goolsbee’nin açıklamaları, Michigan Üniversitesi’nin yakından takip edilen bir anketinin hanelerin uzun vadeli enflasyon tahminlerinin 1993’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştığını göstermesinden sadece bir hafta sonra geldi.

Goolsbee, Financial Times’a “Piyasa tabanlı uzun vadeli enflasyon beklentilerinin son iki ayda bu anketlerin yaptığı gibi davranmaya başladığını görmeye başlarsanız, bunu büyük bir endişe verici kırmızı bayrak alanı olarak görürüm” dedi.

 

Bir başka deyişle, ABD’de resesyon/stagflasyon beklentileri yükselse de, Fed faiz indirmeye henüz hazır değil.  Bu algının yayılması, tahvil faizlerini yukarı iterken, global hisselerde yeni satışlara neden olabilir.

 

FÖŞ  tarafından siz, sevgili ve kana susamış takipçileri için, Bayram tatilinizi zehretmek amacıyla özenle derlendi.

 

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel   raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın:  [email protected]