Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Tıkınma seviyesinde tüketim…’
25 Şubat 2025Hafta sonunda AKP Kongresi’nde bambaşka bir ülke fotoğrafı çekilirken, bir tarafta uçtuğumuz öbür tarafta da sabretmemiz gerektiği dile getirildi. Düşünsenize 15 bin dolara koştuğu söylenen bir kişi başına gelir seviyemiz var, ama cebimizdeki para karnımızı doyurmamıza yetmiyor ve bunun da farkında olan yetkililer sabır istiyor.
Uçuyor muyuz, konuyor muyuz bilemeyeceğim ama hızla beslenme de değil, tıkınma noktasına koşan bir cep ekonomisi ile karşı karşıyayız. Geçen yıl ücretlere yapılan artışlar sonrasında gerçekleştirilen araştırmalar bize ne anlatıyordu?
İnsanlar gelirlerinin yüzde 70’ini gıda, kira ve ulaştırmaya harcıyor, bunun dışında tüketim yapacak bir sermayeleri kalmıyor bu da iç piyasadaki durgunluğu deşifresini önümüze koyuyordu.
Bu haliyle vatandaşın ekonomisi yeterince dramatikken, 2025 yılının başına geldiğimizde yine gerçek bulunmayan enflasyona bile ulaşmayan gelir artışlarıyla, bir tarafta geçinemeyen, öte tarafta daha çok borca batan bir sokak ekonomisine şahit olduk.
Aradan geçen bir yıl içinde gelir içindeki tüketim başlığı dağılımı ise daha ürkütücü bir tabloyu önümüze koyuverdi. Ipsos tarafından gerçekleştirilen Hızlı Tüketim Ürünleri Raporu sorunun büyüklüğünü de gözler önüne serdi.
Bir yıl öncesine kadar gelirinin yüzde 70’ini üç kaleme yetiştirebilen vatandaş, 2024 yıl sonuna geldiğinde gelirinin yüzde 83’ünü sadece gıdaya ve içeceğe harcar pozisyona düştü. Geri kalan oranın yüzde 9’u kişisel bakıma, yüzde 8’i de ev bakımına harcanır hale geldi.
Ağırlıklı olarak indirim marketlerine yönelen tüketicinin fiyatlar karşısında da ezildiği görülüyor. Yine aynı araştırmaya göre iki yıl öncesine göre vatandaşın aynı ürünler içinde yaptığı harcama yüzde 160 arttı.
Peki bu ne anlama geliyor? Zannedildiği gibi insanlar daha çok tüketim yapmıyorlar. Ya da istatistiklere yansıdığı gibi tüketim eğilimleri, tüketici güveninin arttığı anlamına gelmiyor. En iyi ihtimalle aynı gramajda ürünlere, ki çoğu zaman daha azına, 2 yıl öncesiyle mukayese edildiğinde çok daha fazla para ödeyip, çok daha az beslenebiliyor.
Bu haliyle konu, beslenme değil, tıkınma… Zira ücretlendirmelere baktığınızda fitre hesabından gittiğinizde 4 kişilik bir ailenin 180 TL fitre hesabıyla yola çıktığınızda aylık 2 değil, 3 öğün derseniz en az gıda harcaması 60 bin TL sınırına yaklaşıyor.
Bu kapsamda ücretliler de emekliler de zaten perişan durumda. Zira emeklilere sadaka, fikre, zekat verilebileceğini söyleyen bir de Diyanet gerçeği var. Şimdi tüm bu fotoğraf ortadayken, siz çıkıp ücretlendirmeden ya da geçimden mi bahsediyorsunuz?
Beslenme değil, karnını doyurabilme noktasına gelmiş bir tüketici gerçeği ortadayken, tüketici güveninde yükseliş açıklayan, beyanatlarında ülke ekonomisinin uçtuğunu söyleyenlere ne demeli? Ülkenin bir uçuş içinde olduğu gerçek. Ama bu gidişle Millet zayıflıktan rüzgârda uçacak, haberleri yok.
Tüm Yazarlar
