Boşanma ve nafaka sisteminde yeni dönem başlıyor

Türkiye’de uzun süredir tartışılan süresiz nafaka, uzayan boşanma davaları ve aile mahkemelerindeki yargılama süreçleri baştan sona gözden geçirilecek. Adalet Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile birlikte yürüttüğü yeni yargı reformu paketi kapsamında, aile hukukuna dair köklü değişiklikler üzerinde çalışıyor.

Aile Hukuku

Adalet Bakanlığı bünyesinde oluşturulan “Aile Hukuku Değerlendirme Kurulu”, uluslararası örnekleri incelerken bu kapsamda hazırlanan reform paketinde şu başlıklar ön plana çıkıyor:

• Boşanma sürecinin hızlandırılması
• Nafaka sisteminin yeniden düzenlenmesi
• Aile mahkemelerindeki yargılama usullerinin değiştirilmesi
• Şiddet içermeyen aile uyuşmazlıklarında arabuluculuk sisteminin devreye alınması
• Mal paylaşımı, velayet ve tazminat davalarının boşanmadan ayrı görülmesi

Boşanmalar

Türkiye’de mevcut yasal düzenlemeler, boşanma davaları ile birlikte nafaka, velayet ve mal paylaşımı gibi konuların aynı davada ele alınmasını gerektiriyor. Bu durum, özellikle çekişmeli boşanmalarda sürecin yıllarca uzamasına neden oluyor.

Hukukçular, Avrupa’daki sistemleri incelediklerini ve birçok ülkede boşanma davasıyla nafaka ve mal paylaşımı davalarının ayrı yürütüldüğünü belirtiyor. Türkiye’de de benzer bir modelin hayata geçirilmesi için çalışmalar başladı. Yeni düzenleme ile boşanma davası kısa sürede sonuçlandırılacak, ardından mal paylaşımı, nafaka ve tazminat konularına ayrı davalarla karar verilecek.

Bu sistemin amacı:

• Boşanmak isteyen kişilerin uzun yıllar beklememesini sağlamak
• Tarafların ikinci evlilik veya çocuk sahibi olma gibi haklarının önündeki engelleri kaldırmak
• Çocukların ve tarafların uzun süren mahkeme süreçlerinden psikolojik olarak daha az etkilenmesi

AK Parti’nin hukukçuları, “İki taraf da boşanma konusunda kararlı olduğu halde, mal paylaşımı veya nafaka gibi konular nedeniyle süreç uzuyor. Yıllarca süren davalar, kadın ve erkek üzerinde psikolojik yük oluşturuyor. Yeni sistemle bu mağduriyetlerin önüne geçmeyi hedefliyoruz” ifadelerini kullandı.

Nafakalar

Ömür boyu nafaka konusu, uzun yıllardır hukukçular ve kamuoyu tarafından tartışılan en önemli meselelerden biri. Mevcut sistemde, boşanmış eşlerin ekonomik durumları gözetilmeden süresiz nafaka bağlanabiliyor. Ancak yeni düzenleme ile nafaka süresine sınır getirilmesi planlanıyor.

Yeni sistemde nafaka bağlanırken şu kriterler dikkate alınacak:

• Evliliğin süresi
• Kadının yaşı ve sağlık durumu
• Gelir seviyesi ve çalışma imkanı
• Çocuk olup olmadığı
• Tarafların kusur oranı

Bu kriterlere göre, kendi geçimini sağlayabilecek durumda olan kişilere süresiz nafaka ödenmeyecek. Ancak yaşlılık, sağlık sorunları veya çalışamayacak durumda olma gibi özel şartları taşıyan kadınlar için nafaka süresi sınırlandırılmayacak ve ömür boyu nafaka almaya devam edebilecekler.

Özellikle kısa süreli evliliklerde, örneğin birkaç aylık veya birkaç günlük evliliklerde süresiz nafaka bağlanmasının önüne geçilecek.

Adalet Bakanlığı kaynakları, düzenlemeyle birlikte kadınların ekonomik olarak mağdur edilmesinin önüne geçileceğini ve erkeklerin de süresiz bir yükümlülük altına sokulmayacağını belirtiyor.

Aile mahkemelerinin daha hızlı ve etkin çalışmasını sağlamak amacıyla arabuluculuk sistemi devreye alınacak. Şiddet içermeyen aile içi anlaşmazlıklarda, mahkemeye gitmeden önce arabulucular aracılığıyla tarafların uzlaştırılması hedefleniyor.