AYM’nin emsal kararı gündemde: Boykot çağrısına tazminat davası açılamaz!

Kısa Dalga – CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in toplumda karşılık bulan boykot çağrısı, iktidarın harekete geçmesine neden oldu.

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı boykotu yayanlar hakkında re’sen soruşturma başlattı.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat da boykot edilen şirketleri, bu çağrıyı yapanlara karşı tazminat davası açmaya davet etti.

AYM’nin emsal kararı

Bu adımlar, Anayasa Mahkemesi’nin bu konudaki bir davada verdiği emsal kararı hatırlattı. Turkcell’i boykot eden İfade Özgürlüğü Derneği yıllık ‘EngelliWeb’ raporları yazarlarından Ozan Güven, tazminat ödemeye mahkûm edilmişti.

AYM Genel Kurulu, Güven’in başvurusu üzerine tazminat ödenmesi kararının ifade özgürlüğüne aykırı olduğuna hükmetmişti.

Kısa Dalga yazarı Kemal Vuraldoğan’ın yazısında yer verdiği karara konu olay şöyle gelişti:

Ozan Güven, Turkcell hakkında yaptığı sosyal medya paylaşımı sebebi ile tazminat ödemesine karar verilince Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.

2016 yılının Mart ayı başlarında bir gazetede Ensar Vakfı ile ilgili olarak en az on öğrencinin yurt sorumlusu bir öğretmen tarafından tacize uğradığına ilişkin bir haber yayımlandı. Haberde, çocuklardan birinin yaşadıklarını bir psikoloğa anlatması ve psikoloğun da konuyu yetkililere bildirmesiyle olayın ortaya çıktığı, Karaman’da Cumhuriyet savcısının konuyla ilgili soruşturma başlattığı yer aldı. Büyük infial uyandıran olay çok sayıda sivil toplum kuruluşunca takip edildi ve TBMM gündemine geldi.

Destek ilişkisi gündeme geldi

Bu haberlerin ardından Turkcell ile Ensar Vakfı arasında mali destek ilişkisi bulunduğu iddiaları gündeme geldi. Turkcell iddialara ilişkin olarak 24 Mart 2016 tarihinde yaptığı açıklamada “Biz herhangi bir vakfı, derneği veya sivil toplum kuruluşunu değil, öğrencilerimizin eğitimini destekliyoruz,…, ülkemizin geleceğinin garantisi olan gençlerimizi desteklemeye devam edeceğiz” diyerek vakfa desteğe devam edeceğini duyurdu.

Bunun üzerine Ozan Güven 17 Mayıs 2016 tarihinde bir sosyal medya platformundaki hesabında “Pedofili destekçici ve sansürcü Turkcell ile olan 16 yıllık sözleşmemi iptal ettirdim. #sansür… @…Boykot” şeklinde bir gönderi paylaştı.

Turkcell, bu paylaşım nedeniyle Ozan Güven hakkında tazminat davası açtı. İstanbul Anadolu 3. Asliye Hukuk Mahkemesi de Güven’i 500 TL tazminat ödemeye mahkum etti.

Karar İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi (İstinaf) tarafından da onanarak kesinleşti.

Kararda ne denildi?

Ozan Güven’in başvurusu üzerine AYM, bu tazminat kararının insan haklarına aykırı olduğuna hükmetti. AYM Genel Kurulu’nun 27 Eylül 2023 tarihli kararında şöyle denildi:

“Başvurucu, kamuya hitaben davacı Şirket ile kurulacak ticari ilişkinin davacı Şirketin ilgili vakfın kampanyasına destek vermesi sebebi ile çocuk istismarcılarını desteklemek anlamına geleceğini sert ve kışkırtıcı bir dille ifade etmiştir. Anayasa Mahkemesinin birçok kararında vurgulandığı üzere ifade özgürlüğü sadece kabul gören, zararsız, kayıtsızlık içeren bilgiler ya da fikirler için değil aynı zamanda kırıcı, şok edici veya rahatsız edici olanlar için de geçerlidir. Bu anlamda paylaşıma konu ifadeler her ne kadar rahatsız edici nitelikte olsa da ifadelerin davacının ticari itibarından ziyade temelde vakıf ve davacı arasındaki mali destek ilişkisini hedef alarak davacı üzerinde bir baskı oluşturmayı amaçladığı açıktır. Dolayısıyla başvurucunun tek amacının hakaret yoluyla saldırgan bir söylemde bulunmak olduğunun kabulüyle paylaşımın ifade özgürlüğü korumasının dışında kaldığı sonucuna ulaşmak mümkün değildir.”

AYM bu gerekçelerle Ozan Güven’e 18 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi.