Alman partiler savunma harcamalarında anlaştı, Avrupa hisseleri şaha kalktı

Alman partileri Cuma günü ülkenin borçlanma konusundaki sıkı kurallarından bazı savunma harcamalarını muaf tutmak için bir anlaşmaya vardılar. Avrupa liderleri  savunma kalkanını geri çekme tehdidinde bulunan Trump yönetimi karşısında kıtanın savunmasını güçlendirmek için çabalarken, Almanya’dan gelen açıklama daha fazla harcama beklentisi yarattı.

ABD’nin Avrupalı müttefiklerine olan bağlılığı konusunda şüpheler arttıkça savunma harcamalarını giderek artan bir aciliyet konusu haline getirdi. Almanya’nın borç limitleri üzerindeki uzun vadeli uzlaşmazlık Başkan Trump yönetimindeki ABD güvenlik politikasındaki son değişiklikle birleşince, müzakereleri hızlandırdı.

Muhafazakar lider ve Almanya’nın muhtemel bir sonraki şansölyesi Friedrich Merz, anlaşmayı  bizzat duyurdu. Merz’in Hristiyan Birlik bloğu, görevden ayrılan Şansölye Olaf Scholz’un merkez sol Sosyal Demokratları ve Yeşiller anlaşma için bir araya geldi.

Grup, savunmaya daha fazla harcama yapmak için Almanya’nın “borç frenini” gevşetmeyi hedefliyor. Kotarılan uzlaşma yıllık gayri safi yurtiçi hasılanın %0,35’i değerinde yeni borçlanmaya izin veriyor. Ayrıca, önümüzdeki 12 yıl boyunca Almanya’nın köhneyen altyapısına para akıtmak ve ekonominin büyümeye geri dönmesine yardımcı olmak için borçlanma yoluyla finanse edilen 500 milyar avroluk (533 milyar dolar) bir yatırım fonu kurmak istiyorlar.

Merz, basın toplantısında savunma anlaşmasının “ortaklarımıza ve dostlarımıza, aynı zamanda özgürlüğümüzün düşmanları olan rakiplerimize de açık bir mesaj olduğunu, kendimizi savunabileceğimizi ve buna her açıdan hazır olduğumuzu” söyledi. Şunları ekledi: “Kıtamızda özgürlüğü ve barışı savunmak için finansal kaynaklardan yoksun kalmayacağız.”

Yeşiller’e bir taviz olarak, anlaşma ayrıca iklimle ilgili harcamalar için yatırım fonundan 100 milyar avro  fon içeriyor.  Bu, Perşembe günkü pazarlıktan 2 büyük partini teklif ettiği 50 milyar avrodan fazla. Merz, uzlaşmanın savunma harcaması muafiyetinin kapsamının sivil savunma, istihbarat teşkilatları, siber savunma ve Ukrayna’ya yardım için fonlamayı da kapsayacak şekilde genişletilmesiyle sağlandığını söyledi. Anlaşma ayrıca yatırım fonuna, yalnızca halihazırda onaylanmış projeleri ödemek için kullanılmamasını, aynı zamanda ek, yeni yatırım anlamına gelmesini sağlayacak hükümler ekledi.  Bu konu  Yeşiller tarafından dile getirilen temel bir endişeydi.

Alman milletvekillerinin ülkenin borç freni kuralını reform etme konusunda anlaşmaya yaklaştıkları bildirildikten sonra Avrupa piyasaları Cuma günü yükseldi. Birçok medya raporu Cuma günü Almanya’nın bir sonraki şansölyesi Friedrich Merz’in savunma harcamalarında artışa izin vermek için kamu borçlanmasını artırma konusunda Yeşiller partisinden destek aldığını söyledi. Alman anayasasında değişiklik gerektiren önergenin, ülke parlamentosuna seçilen milletvekillerinin üçte ikisinin desteğine ihtiyacı var, Hristiyan ve Sosyal Demokratlar’ın bu çoğunluğu olmayacaktı.

Avrupa hisse endeksi Stoxx 600 Londra’da saat 13:30’da yaklaşık %0,7 kazanırken,  Alman Dax endeksi %1,6 yükseldi. Anlaşmanın duyurulması Türk hisselerine de yardımcı olmuş gibi görünüyor.  BIST-100 endeksi seansı %0.9’luk kazançla kapadı. Almanya, Türkiye’nin en büyük ticaret ortağı ve bazı uzmanlar Alman ve AB savunma harcamalarının artırılmasının şu anda dünyanın en büyük 11. ihracatçısı olan Türkiye’nin savunma sanayisini canlandırabileceğini iddia ediyor.

AP, CNBC