Güldem Atabay:  Ekonomi nereye koşuyor?

Aralık ayında cari işlemler hesabı 4,7 milyar dolar açık vererek piyasa beklentilerini önemli ölçüde aştı. Böylece 2024 yılı, 10 milyar doların biraz altında ya da GSYH’nin %0,8’i oranında bir açıkla tamamlandı. Bu rakam, 2023 yılındaki yaklaşık 40 milyar dolarlık (GSYH’nin %3,5’i) açığa kıyasla keskin bir düşüşe işaret ediyor.

Aralık ayında 12 aylık kümülatif cari açık geniş tabanlı bir artış gösterdi. Bunun temel nedenleri arasında, enerji ve altın ticareti açıklarındaki mütevazı yükselişin yanı sıra çekirdek fazladaki belirgin düşüş yer alıyor. Ticaret verilerine göre:

• 12 aylık kümülatif net enerji faturası, Aralık ayında 0,4 milyar dolar artarak yaklaşık 49 milyar dolara yükseldi.
• Altın ticareti açığı, 0,5 milyar dolarlık artışla yaklaşık 13,6 milyar dolara ulaştı.
• Çekirdek cari işlemler dengesi, Aralık ayında 2,5 milyar dolar fazla verirken, geçen yılın aynı dönemindeki 4,5 milyar dolarlık seviyeye kıyasla belirgin bir gerileme gösterdi.

Bu gelişmeler sonucunda, 12 aylık kümülatif çekirdek fazla, Kasım ayındaki 54,8 milyar dolardan 52,7 milyar dolara düştü.

2023 sonundaki 40 milyar dolardan 10 milyar dolara gerileme önemli bir başarı. Bu başarının en önemli nedeni altın ithalatına getirilen sınırlamalar ve talepte normalleşme eşliğinde altın ithalatının 25,7 milyar dolardan 13,6 milyar dolara düşmesi. Aynı dönemde çekirdek fazla da geçen yılın 38,5 milyar dolar seviyesinden 52,7 milyar dolara çıktı. Enerji faturasındaki gerileme çok daha sınırlı oldu: 52,7 milyar dolardan 49,0 milyar dolara indi.

Finansman tarafında, 3 milyar dolarlık sermaye girişlerine karşılık net hata ve noksan kaleminin sıfıra yakın olması, TCMB rezervlerinde 1,6 milyar dolar azalmaya neden oldu.

2025 sonunda cari açığın 10 milyar doların üstüne çıkması kabul gören bir beklenti. Hem faiz indirimleri hem erken seçim tartışmaları dolarizasyondan çok tüketimi körükleyecek gibi duruyor. Bu da doğal olarak cari açığı artıracak en temel neden- yapısal reformlarda ilerleme olmadığı için.

Beklenen seviye 15-20 milyar dolar arasında. Bu Türkiye ekonomisini TL’de baskı yaratarak zorlayacak bir seviye değil.

TCMB ödemeler dengesi verisiyle birlikte portföy yatırımları hesabında önemli bir revizyon açıkladı. Bu sayede hem brüt varlıklar hem de brüt yükümlülükler anlamlı derecede düşürüldü. Portföy yatırımları altında yer alan net finansal varlık edinimi artık “sadece yurt içi yerleşiklerin yurt dışı yerleşiklerce ihraç edilen borçlanma senetlerine ilişkin net alımlarını” ve net yükümlülük/borçlanma senetleri/yurt dışı kalemi de artık “sadece yurt dışı yerleşiklerin yurt içi yerleşiklerce yurt dışında ihraç edilen borçlanma senetlerine ilişkin net alımlarını” yansıtıyor.

Piyasa analistleri beklentilerinde TCMB’ye hızlı adaptasyon…

TCMB’nin geçen hafta açıkladığı Şubat ayı enflasyon beklentisi anketinde Ocak ayındaki %5 TÜFE şoku ve ardından TCMB’nin enflasyon beklentisini yükseltmesi adımı ardından katılımcılar yılsonu enflasyon beklentilerini %27,1’den %28,3’e çekti. TCMB’nin yeni enflasyon hedefi %24’ün üzerindeki banttın %29 seviyesinin altında kalması dikkat çekici. Bizeyse halen %30-33 arasında bir 2025 sonu TÜFE enflasyonu daha gerçekçi görünüyor.

Katılımcılar son Enflasyon raporu sunumunda Akçay’ın nispeten olumsuz açıklamalarına rağmen 6 Mart ve 17 Nisan’da yapılacak sıradaki iki PPK toplantısını kapsayan ileri üç ayda toplam 500 baz puanlık bir indirimi bekliyorlar.

Güldem Atabay tarafından kaleme alınan GADT Raporu’ndan alıntıdır