Trump’tan Kolombiya’ya yüzde 25 gümrük vergisi ve yaptırım kararı

Güney Amerika ülkesi Kolombiya’nın Devlet Başkanı Gustavo Petro’nun, Trump yönetimi ülkelerine geri gönderilen Kolombiyalı göçmenlere “bir insanın hak ettiği haysiyetle” muamele edilmesini sağlamadıkça ülkesinin ABD’den sınır dışı uçuşlarını kabul etmeyeceğini söylemesinin ardından Başkan Donald Trump Pazar günü Kolombiya’ya yönelik katı gümrük vergileri ve vize kısıtlamaları açıkladı.

Pazar günü X’te paylaştığı bir dizi mesajda Petro, ABD’nin Kolombiyalı göçmenlere “suçlular gibi” davranamayacağını söyledi.

Petro, “Kolombiyalı göçmenleri taşıyan Kuzey Amerika uçaklarının topraklarımıza girişine izin vermiyorum” dedi. “ABD, göçmenleri kabul etmeden önce onlara onurlu bir şekilde muamele edilmesini sağlayacak bir protokol oluşturmalıdır.”

Pazar günü Trump, iki ABD uçağının geri çevrildiğini söylemesinin ardından ABD’ye gelen tüm Kolombiya mallarına derhal yüzde 25 ve bir hafta içinde yüzde 50’ye varan gümrük vergileri ilan ederek misilleme yaptı. Ayrıca seyahat yasağı getirerek ABD’nin Kolombiyalı hükümet yetkililerinin, müttefiklerinin ve destekçilerinin vizelerini derhal iptal edeceğini söyledi.

Trump, Truth Social’daki bir paylaşımında “Bu önlemler sadece başlangıç” tehdidinde bulundu. Kolombiya’nın yasal yükümlülüklerini ihlal ettiği ve ABD’nin ulusal güvenliğine zarar verdiği için bu eylemlerin gerekli olduğunu iddia etti.

Petro’nun sınır dışı uçuşlarını kabul etmemesi, Trump’ın yönetiminin ilk günlerinde verdiği toplu sınır dışı vaatlerini zora sokabilir. Diğer Latin Amerikalı liderler de ABD’nin sınır dışı edilen göçmenlere yönelik muamelesine ilişkin soruları gündeme getirdiler.

Brezilya Dışişleri Bakanlığı, ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza’nın Cuma günkü geri gönderme uçuşunda sınır dışı edilenlerin maruz kaldığı “aşağılayıcı muamele” konusunda ABD hükümetinden bir açıklama talep ediyor.

Ancak sadece Kolombiya, göçmenlerin koşulları düzelmediği sürece sınır dışı uçuşlarını kabul etmeyeceğini söyledi. Petro X kanalında Kolombiyalı göçmenleri taşıyan ABD “askeri uçaklarını” geri döndürdüğünü açıkladı.

Petro, “Göçmenleri onları istemeyen bir ülkede kalmaya zorlayamam; ancak bu ülke onları geri gönderirse, bu hem onlar hem de ülkemiz için onurlu ve saygılı bir şekilde olmalıdır,” diye yazdı. “Yurttaşlarımızı, onlara suçlu muamelesi yapmadan, sivil uçaklarla kabul edeceğiz.”

Bogota’daki ABD Büyükelçiliği yorum talebine yanıt vermedi. Dışişleri Bakanlığı ve Beyaz Saray, Trump’ın tehditlerini yerine getirmek için verilen herhangi bir emirle ilgili yorum talebine hemen yanıt vermedi.

Kısa bir süre önce Kolombiya Dışişleri Bakanı olarak atanan Laura Sarabia, hükümetin vatandaşlarının “onurlu bir şekilde geri dönüşü” konusundaki kararlılığını teyit ettiğini, “saygılı ve insani muamele” ve uygun koşulları garanti ettiğini söyledi. Petro hükümeti “protokolleri doğrulamak ve güçlendirmek için ABD ile diyaloğa açıktır.”

Trump’ın misilleme eylemlerine ilişkin paylaşımından kısa bir süre sonra Kolombiya hükümeti, ABD’den sınır dışı edilen vatandaşlarını almak için başkanlık uçağını kullanmayı teklif eden bir açıklama yayınladı, ancak sınır dışı edilenleri nasıl ve nereden alacaklarını belirtmedi.

Yaşanan gerginlikler hem Kolombiyalılar hem de ABD’li tüketiciler için yankı uyandırma tehdidi taşıyor.

ABD ve Kolombiya arasındaki ticaret hacmi yıllara göre değişiklik göstermekle birlikte, son yıllarda ABD’nin Kolombiya’dan yaptığı ithalat yaklaşık 10-15 milyar dolar arasında seyrediyor. Bu rakam, özellikle petrol, kömür, kahve ve tarım ürünleri (kahve, muz, çilek) gibi ana ihracat kalemlerine dayalı. Kolombiya’nın ABD’nin toplam ithalatındaki payı yaklaşık %0,34 civarında, oldukça düşük. Kolombiya’nın ihracatında ABD ise, %23’le en büyük ve en önemli ticaret ortaklarından biri. Kolombiya, ABD’nin Latin Amerika’daki ticaret ortakları arasında önemli bir yere sahip olsa da, ABD’nin ithalatında Çin, Meksika, Kanada ve Avrupa Birliği gibi büyük ekonomiler çok daha büyük paylara sahip. En önemli ürünü kahve ise ABD’li tüketicilerin hissedilir şekilde daha pahalıya kahve içeceğini anlatıyor.

Siyasi danışmanlık şirketi Colombia Risk Analysis’in direktörü Sergio Guzmán, gümrük vergilerinin Kolombiya ekonomisine “ciddi bir darbe” vuracağını söyledi. Muhtemelen ülkenin çiçek endüstrisini – ABD’ye önemli bir ihracat – tam da kritik Sevgililer Günü sezonundan önce harap edecek.

Petro, uyuşturucuyla savaştaki rolü de dahil olmak üzere ABD’yi uzun süredir eleştirirken, Biden yönetimiyle dikkatli bir çizgi izledi. Guzmán, Kolombiya’nın ABD’nin Güney Amerika’daki önemli ortağı rolüne rağmen, Trump’ın Petro’yu “ibretialeme göstermek istediği saygısız bir başkan” olarak gördüğünü söyledi.

Trump’ın ilk yönetiminde Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi’nde üst düzey bir yetkili olarak görev yapan ve şu anda Washington merkezli bir düşünce kuruluşu olan Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’nde çalışan Juan Cruz’a göre son adımlar Kolombiya’ya ABD’den daha fazla zarar verebilir.

“Kolombiyalılar için seçenek göremiyorum: Geri adım atmaktan başka çare yok. Eğer bu Başkan Trump’ın ilk saldırısıysa, geri adım atamaz çünkü bu diğerlerine nasıl bir mesaj gönderir?” Cruz şunları söyledi. “Başkan Trump söylediklerinde ciddidir ve bu konuda ilerleyecektir – Kolombiyalılar bu işi düzeltmek için bir yol bulmalı.”