Reuters:  Dünya ekonomisi durgunluk eşiğinde

ABD Başkanı Donald Trump’ın beklenenden daha ağır yeni gümrük tarifeleri açıklaması, büyük yatırımcıları sarsarken, küresel durgunluk senaryolarını devreye alıp zor durumdaki Wall Street hisselerinden ve dolardan uzaklaşmaya yönlendirdi.

Trump, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, tüm ithalat için %10’luk bir temel gümrük vergisi getirdiğini duyurdu. Çin’den yapılan ithalat için bu oran %34, Avrupa Birliği’ne yönelik tarifeler ise %20 olarak belirlendi. Böylece ABD’deki genel gümrük vergisi seviyesi 1910’dan bu yana en yüksek seviyeye çıktı.

Şimdi asıl soru, bu önlemlerin ne ölçüde bir müzakere taktiği olduğu, ABD’nin ticaret ortaklarının nasıl ve ne ölçüde misilleme yapacağı ve tarifelerin ekonomik acıyı ne kadar hızlı tetikleyeceği.

İşte şu anda dikkatle takip edilen gelişmeler:

1/ DURGUNLUK RİSKİ

Gümrük tarifelerinin ekonomik büyümeyi olumsuz etkilemesi ve küresel durgunluk olasılığını artırması nedeniyle, yatırımcıların merkez bankalarının faiz indirimi yapacağına dair beklentileri hızla artıyor.

Fed’in bu yıl 80 baz puanın üzerinde faiz indirimi yapacağı öngörülüyor; bu oran Trump’ın duyurusu öncesinde 70 baz puan civarındaydı.

JPMorgan, Trump’ın açıklamasından önce bile 2024 yılı içinde ABD’de bir resesyon olasılığını %40 olarak görüyordu.

“Tarifelerin nerede sonlanacağını bilmiyoruz, ancak küresel büyüme açısından olumsuz bir gelişme,” diyen Columbia Threadneedle Investments CIO’su William Davies, piyasaların belirsizlikle karşı karşıya olduğunu vurguladı.

2/ DOLARA DARBE

ABD doları, Perşembe günü ana para birimleri karşısında %2’ye yakın bir düşüş yaşadı ve yılbaşından bu yana toplam değer kaybı %6’yı geçti. Yatırımcılar, doları güvenli liman olarak görmeyi bıraktı.

“Şu anki belirsizlik ortamında herkesin büyüme açısından kaybettiğine dair bir korku var ve en büyük kaybedenlerden biri ABD gibi görünüyor,” diyen Société Générale baş döviz stratejisti Kit Juckes, yatırımcıların dolardan kaçındığını belirtti.

Asya ülkeleri en yüksek tarifelere maruz kaldığı için, Vietnam para birimi dong, %46’lık gümrük vergisi kararının ardından rekor düşük seviyeye indi.

Buna rağmen euro, dolar karşısında 1.10 seviyesinin üzerine çıkarak 2015’ten bu yana en büyük günlük yükselişini kaydetti.

Juckes, Avrupa ekonomisinin kısa vadede zarar göreceğini kabul ederken, Almanya’nın büyük ölçekli teşvikleri ve savunma harcamalarının ilerleyen dönemde büyümeyi destekleyeceğini düşündüğünü ifade etti.

3/ WALL STREET KABUSU

Wall Street hisseleri, yılbaşından bu yana %3.5 değer kaybetti ve Perşembe sabahı vadeli işlemler, önümüzdeki saatlerde %3’lük ek bir düşüş olabileceğini gösterdi.

“ABD ekonomisi son dönemde zayıflama sinyalleri veriyordu ve şu an yaşanan gelişmeler kısa ve orta vadede toparlanmaya yardımcı olacak gibi görünmüyor,” diyen Premier Miton CIO’su Neil Birrell, yatırımcıların yönünü değiştirdiğini belirtti.

Yurt dışı yatırımcılar ve emeklilik fonları, yapay zeka çılgınlığının beslediği büyük borsa rallisi sırasında ABD varlıklarına 62 trilyon dolar yatırmıştı, ancak bu trend tersine dönmeye başladı.

Saxo’nun küresel yatırım stratejisi başkanı Jacob Falkencrone, yükselen ABD tarifelerinin tüketimi ve şirket maliyetlerini doğrudan etkileyerek daha yüksek fiyatlar, daralan kâr marjları ve zayıflayan büyüme ile sonuçlanacağını, bunun da durgunluk riskini artırdığını belirtti.

4/ KRİZİN YAYILMASI

Sarsıntı sadece ABD hisseleriyle sınırlı kalmadı.

Asya’da, Vietnam borsası %7 düştü, Japonya’nın Nikkei endeksi %3 gerileyerek Ağustos’taki sert düşüşten bu yana en düşük seviyesine indi. Avrupa hisseleri ise %2 düştü.

Yatırımcılar, ticaret ve gümrük tarifelerinden daha az etkilenebilecek varlıklar arayışına girdi.

State Street Avrupa yatırım stratejisi başkanı Altaf Kassam, “devam eden belirsizliğin” küresel hisse senetleri için olumsuz olduğunu söylerken, ABD’nin tarifeleri müzakereler yoluyla azaltması durumunda Euro Bölgesi’nde bir toparlanma yaşanabileceğini belirtti.

Aberdeen portföy yöneticisi Gabriel Sacks, Çin hisselerinin geri dönüş yapabileceğini çünkü Pekin’in %54 seviyesine çıkan tarifelere karşı mevcut ekonomik teşvik programlarını hızlandırabileceğini söyledi. “Çin konusunda görece olumlu düşünüyorum, ancak politikanın etkili olmaya başlaması ve gayrimenkul piyasasının istikrar kazanması gerekiyor,” dedi.

Janus Henderson Investors’tan James Henderson ise, İngiltere’nin sadece %10’luk bir ihracat vergisiyle karşılaşması nedeniyle, gıda perakendesi gibi yurt içi odaklı İngiliz hisselerinde fırsatlar gördüğünü belirtti.

Avrupa hisseleri tarife haberleriyle düştü, ancak yılbaşından bu yana hâlâ %4.4 yukarıda; bu, düşüş yaşayan Çin ve ABD hisselerinden daha iyi bir performans.

5/ GÜVENLİ LİMANLARA DÖNÜŞ

Yatırımcılar dolardan kaçınsa da hâlâ ABD Hazine tahvillerine yöneliyor. ABD 10 yıllık tahvil getirileri, Perşembe günü 10 baz puandan fazla düşerek %4.04 ile Ekim’den bu yana en düşük seviyeye indi.

Bu, Ocak ayında borç ve bütçe açıklarına dair endişelerle %4.8’in üzerine çıkan faiz oranlarından keskin bir dönüş anlamına geliyor.

Marlborough yatırım direktörü Sheldon MacDonald, durgunluk risklerinin tahvil yatırımlarını artıracağını söyleyerek ABD borsalarından çıkıp ABD, İngiltere ve Alman tahvillerine güçlü bir pozisyon aldığını belirtti.

Ancak UBS Avrupa faiz stratejisi başkanı Reinout De Bock, enflasyonun hâlâ yüksek olduğunu ve tarifelerin fiyat artışlarına nasıl etki edeceğinin belirsiz olduğunu belirterek ABD tahvillerinde “aşırı agresif” bir rallinin zor olabileceğini vurguladı.

Kaynak:  Investors stunned by Trump tariffs prepare for global growth shock