Küresel Jeopolitik Dengeler Değişiyor: Ülkeler Yeni Stratejiler Arayışında (Financial Times)

ABD Başkanı Donald Trump’ın ticaret ve diplomasi alanındaki sert politikaları, küresel jeopolitik dengeleri yeniden şekillendiriyor. Amerika’nın ekonomik büyümeyi her ne pahasına olursa olsun sürdürme çabası, askeri, finansal, teknolojik ve ticari çıkarların iç içe geçtiği bir hegemonya stratejisini de beraberinde getiriyor. Bu yeni düzende ülkeler üç seçenekle karşı karşıya kalıyor: ABD’ye bağımlı hale gelmek, Çin ve Rusya gibi rakip güçlerle ittifak kurmak veya her iki tarafla da ilişkileri dengede tutmaya çalışmak.

Trump Dönemi: Ülkeler Farklı Yönelimlere Gidiyor

Bazı ülkeler bu yeni jeopolitik denklemde net bir tutum sergilerken, bazıları ise belirsizlik içinde yönünü arıyor. Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, Washington ziyaretinde ABD ile ekonomik bağları güçlendirme sözü vererek, ülkesinin ABD’ye olan bağlılığını vurguladı. 1 trilyon dolarlık ABD yatırımı yapmayı taahhüt eden Japonya, aynı zamanda Amerikan sıvılaştırılmış doğal gazı (LNG) ithalatını artırmayı planlıyor.

Öte yandan, Hindistan Başbakanı Narendra Modi de Washington’da benzer bir politika izleyerek ABD’den uçak ve enerji ithalatına yönelik anlaşmalar üzerinde çalışıyor. İngiltere ise Paris’te düzenlenen yapay zeka zirvesinde ABD’nin yanında yer alarak, yapay zeka ve teknoloji alanındaki iş birliğini derinleştirme yoluna gidiyor.

Ancak, tüm ülkeler ABD ile yakınlaşma politikası izlemiyor. Nikaragua, Panama Kanalı üzerindeki ABD baskısına karşılık olarak, Çin ile iş birliği içinde Atlantik ve Pasifik’i bağlayacak yeni bir su yolu projesini anayasasında onayladı. Çin’in etkisini artırma girişimleri, Trump’ın Çin’in küresel gücünü sınırlama hedefiyle ters düşüyor.

Hedging Stratejisi: Ülkeler Dengeli Bir Yol Arayışında

Trump’ın öngörülemez politikaları, birçok ülkeyi “hedging” stratejisi izlemeye yönlendiriyor. Cook Adaları’nın Çin ile yatırım anlaşması yapması, bu yeni denge arayışının en güncel örneklerinden biri olarak görülüyor. Yeni Zelanda’nın güçlü tepkisine rağmen, Cook Adaları yönetimi, ABD ve Çin arasında dengeli bir ilişki sürdürme konusunda kararlı bir tutum sergiliyor.

Benzer bir strateji Vietnam tarafından da benimseniyor. ABD’nin ticaret baskılarını dengelemek isteyen Vietnam, Amerikan pazarına daha fazla uçak ve teknoloji ürünü ihraç etmeyi planlıyor. Aynı zamanda, Trump ile doğrudan temas kurarak siyasi avantaj sağlamayı hedefliyor. Ülkenin başbakanı, Trump’ın ilgisini çekmek için golf diplomasisini kullanmaya hazır olduğunu belirtti.

Bu yaklaşım, küresel ticaret hacminde yeni dinamikler yaratıyor. Ülkeler arası ticaret hacmi genişlerken, tedarik zincirleri uzuyor ve maliyetlerin artmasına neden oluyor. Çin’in ekonomik etkisinin artarak küresel ticaretin yeni merkezlerinden biri haline gelmesi, ABD’nin Çin’i sınırlandırma çabalarıyla çelişen bir durum yaratıyor.

Belirsizlik Ortamında Gelecek Stratejileri

Trump yönetiminin sert politikaları, ülkelerin uzun vadeli ekonomik planlarını şekillendirmeyi zorlaştırıyor. Yatırımcılar ve hükümetler, ABD ile iş birliği yapmanın gelecekte nasıl sonuçlar doğuracağını kesin olarak öngöremiyor. Bu belirsizlik ortamında ülkeler, ABD ile resmi olarak iyi ilişkiler sürdürürken, Çin ve diğer büyük ekonomik aktörlerle de alternatif bağlar kurmaya çalışıyor. Bu yeni dönemde, ülkeler hem ekonomik güvenliklerini sağlamak hem de siyasi riskleri minimize etmek adına esnek stratejiler geliştiriyor.