TCMB ne kadar döviz sattı?

Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması sonrası piyasalarda sert dalgalanma yaşandı. Dolar 41 TL’yi, euro 45 TL’yi aştı; Borsa’da işlemler devre kesiciyle durdu. Ekonomistlere göre, Merkez Bankası doğrudan değil, kamu bankaları aracılığıyla müdahale etti. Yaklaşık 11 milyar dolarlık döviz satışı yapıldığı tahmin ediliyor.  Finans uzmanı Kerim Rota’ya göre, meblağ $25 milyar kadar  yüksek olabilir.

KARAR’dan BERFU KARGI’nın haberine göre, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının ardından, finansal piyasalar büyük bir sarsıntı yaşadı. Dolar 41 TL’yi, euro 45 TL’yi aştı, gram altın ise 4 bin TL seviyesini gördü. Borsa İstanbul’da işlemler, yüzde 7’yi aşan düşüş sonrası devre kesici mekanizmasının çalışmasıyla geçici olarak durduruldu. Merkez Bankası ve kamu bankalarının müdahalesiyle piyasalar kısmen sakinleşse de, rezervlerden milyarlarca doların kullanıldığı ortaya çıktı.

Ekonomist İris Cibre’nin analizine göre, müdahaleyi doğrudan Merkez Bankası değil, kamu bankaları yaptı ve döviz ihtiyacını Merkez Bankası karşıladı.

Ekonomistler, siyasi belirsizliklerin piyasalar üzerindeki etkisinin oldukça güçlü olduğunu ve yatırımcıların hızla dövize yöneldiğini belirtti. Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) hızla yükselirken, devlet tahvillerinde sert satışlar görüldü.

Piyasaların çalkantıya girmesiyle birlikte TL’nin daha fazla değer kaybetmesini önlemek için müdahale devreye alındı. Ancak Merkez Bankası, doğrudan müdahale etmek yerine kamu bankaları aracılığıyla piyasaya döviz sattı.

Ekonomist İris Cibre, Merkez Bankası’nın kamu bankaları üzerinden satış yaparak piyasanın tüm döviz ihtiyacını karşıladığını ifade etti:

“Merkez Bankası uzun zamandır müdahaleyi kamu bankaları üzerinden yapıyor. Doğrudan yapsa açıklamak zorunda.”

“Piyasadaki döviz talebini kamu bankaları karşıladı ancak onların döviz ihtiyacını da Merkez Bankası sağladı. Tüm döviz eninde sonunda Merkez Bankası bilançosunda görünecek.”

Cibre’nin değerlendirmesine göre, Merkez Bankası bu müdahaleyi doğrudan yapmak yerine, kamu bankalarına döviz sağlayarak dolaylı bir yöntem izledi. Bu sayede Merkez Bankası, piyasaya müdahale ettiğini resmî olarak açıklamak zorunda kalmadı ancak analitik bilançolar incelendiğinde müdahalenin boyutu net bir şekilde ortaya çıktı.

HSBC Portföy  Yönetimi Başekonomisti İbrahim Aksoy

Aksoy’a göre, TCMB kur istikrarını yeniden tesis etmek, ayrıca faizler yoluyla da döviz talebini kısma çabasında:

“Türkiye’de Merkez Bankası TL uzlaşmalı vadeli döviz satım işlemlerine başlayacağını açıklaması sonrasında dün iki adım daha attı. Para Politikası Kurulu (PPK) ara toplantıyla gecelik borç verme faizini %44.00’ten %46.00’ya yükseltti. Merkez Bankası ayrı bir açıklamayla bir hafta vadeli repo ihalelerine bir süreliğine ara verildiğini açıkladı.

Bu adımlarla iki açıdan döviz talebinin azalması amaçlanıyor olabilir. Birincisi para piyasası fonlarının getirisini yükselterek yurtiçi yatırımcıların TL’den dövize geçişini yavaşlatmak. İkincisi de TL swap faizlerini yukarı yönde etkileyerek yurtdışı yatırımcıların TL karşısında döviz pozisyonu almasının maliyetini artırmak.

Bu noktada dün atılan adımların etkili olması için muhtemelen TCMB’nin bankacılık sisteminden sterilize ettiği fazla TL likiditesi için düzenlediği TL depo alım ihaleleri ve swap ihalelerinde %46’ya yakın bir faiz oranı oluştuğunu göreceğiz. Özetle, adımlar sonrasında nihai olarak BİST repo-ters repo piyasasındaki gecelik faiz %46’ya yaklaşabilir görünüyor”.