Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Haziran enflasyonu maaşları belirler…’
17 Mayıs 2024Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, bir kez daha asgari ücrette bir artış olmayacağını, emeklilere de sadece enflasyon farklarının verileceğini söyledi. Medya üzerinden de bu ikna çabası köpürtüldü.
İkna çabası diyorum çünkü asıl anahtar Mehmet Şimşek’in yurtdışı görüşmelerde sarf ettiği, enflasyondaki düşüşe kamuoyunu da ikna etmek zorunda oldukları söylemiydi. Fakat bir gerçek var ki, emeklilerden ücretlilere kadar kimsenin buna ikna olmaya niyeti yok.
Bunun en büyük sebebi de, ne rakam açıklarsanız açıklayın, işsizlikten enflasyona herkesin yaşadıklarının farkında olmalı. Büyük bir satın alma erimesi içerisinde, haftadan hafta eriyen maaşlarla ve ihtiyacın daha da şiddetlenmesiyle o artışın yapılması kaçınılmaz.
Bu aşamada elde tek koz kaldı. Mayıs ayı enflasyonu tepe yapacak, sonrasında anlamlı düşüşleri göreceğiz. Bir tarafta FED merkezli gelişen, onu da Avrupa Merkez Bankası’nın da takip edeceği gözüken dünyadaki eğilimler, öte tarafta hiç bir şeye ihtiyacı olmadan yükselen TL maliyetler zaten enflasyonu kağıt üzerinde düşürmekte bile zorlar noktada.
Fakat iktidar bununla da yetinmedi ve yılın başında zam yapılmış olmasına rağmen, vergi oranlarında artışla başladığı hamlelerine, Merkez Bankası Başkanı’nın daha bir kaç gün önce uyarmasına rağmen, yüzde 50 ile 75 arasında değişen oranlarla köprü ve yol ücretlerine yeniden zam yapmasına kadar, pozisyonu ofsayta düşürdü.
Toplumda ücret artışı talebi, ücretlerin yetersizliği nedeniyle koşullar bugünle aynı kalsa bile, hatta enflasyon artış hızı düşse bile geçerliliğini koruyacak. Yani bırakın bir iknayı, aksine baskının dozunun artacağını görüyoruz.
Son açıklamalara baktığınızda kendileriyle çelişen, yani yapılanlarla söylenenlerin tutarsız olduğu görüntü de bize anlatıyor ki, baz etkisi bile enflasyonu dizginleyemeyebilir. Bu ne demek?
Son koz Temmuz başında açıklanacak Haziran enflasyonudur. Burada anlamlı düşüşler olsa da olmasa da, mevcut yıpranmayı ortadan kaldırmadığı için talep devam edecektir. Bu fotoğrafını yıl sonuna kadar taşımaları mümkün değildir. Yıpranmış ve ikinci parti haline dönmüş bir iktidarın direnmesi olanaksız.
Günün sonunda Şimşek’le ya da Şimşek’siz bu artışlar yapılır. Ama bence oyunu haziran enflasyonuna kadar yürütecekler. O zamana kadar da ‘yapmayacağız’ söylemini devam ettirecekler.
Lakin tüm gelişmeleri alt alta koyduğunuzda, yaşananın açıklananın çok ötesinde olduğunu dikkate aldığınızda yılın ortasında, artışla gelen rakamlar yine geçinmeye yetmese de, yeni ücretlerin söz konusu olduğunu göreceğiz.
Bu noktada tek açmaz, köşeye sıkıştırdıkları reel sektördeki iflasları, işten çıkarmaları nasıl önleyecekler? Formüle yönelik çaresizlikleri olduğu için direniyorlar. Yoksa onlar da bu maaşlarla yılın sonunun gelmeyeceğini biliyorlar. Haziran enflasyonu gelir, gerisini yaşarız.
Tüm Yazarlar
