Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Bir garip fiyat önceliği…’
6 Şubat 2024Yılın ilk enflasyonu açıklandı. Son 20 aydır mahkeme kararına rağmen madde sepeti ve ortalama madde fiyatları tablosunu açıklamayı reddeden TÜİK, yüzde 65 bile diyemedi. Peki neye göre? İşte asıl bilmece burada başlıyor.
Mahkemenin anayasal hak demesi karşısında, açıklama yapmamak için elinde böyle bir liste olmadığını belirten kurum, şimdi hiç olmazsa neye göre yüzde 64,8 bulduğunun izahını yapsın.
Gariplikler ülkesinin tam orta yerinde, iliklerine kadar geçim sıkıntısı ve fiyat artışlarını hisseden, ağırlıklı olarak gıda, kira, ulaştırma gibi anayasal haklarına harcama yapan vatandaşın durumuna o kadar yabancılaştılar ki, yüzde 65’i bulmayan enflasyonu bile savunacak noktaya geldiler.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, enflasyon artış hızı açıklandıktan sonra yaptığı değerlendirmede, ki ona da değerlendirme mi demek lazım, yoksa sosyal medya paylaşımı mı şüpheliyiz, “Fiyat istikrarını sağlamak temel önceliğimizdir” dedi.
Bakan Şimşek fiyat istikrarından ne anlıyor? Harcaması zorunlu olan ürünleri hesaptan çıkararak ya da ağırlıklarını düşürerek, fiyatları ortadan kaldırıp, bir istikrar peşinde koşuyorsa, Nebati’ye haksızlık (!) etmişiz.
Bunu neden söylüyorum? Enflasyonun tartışmalı bir biçimde insanların hayatında olduğu ve yüzde 65 bile denilemediği ortamda iki hamle yaptılar. Bunlardan birincisi sepete oran düşürecek yeni kalemler eklediler.
Ne onlar? Votka, düğün, nişan gibi organizasyon giderleri ve kadın mantosu… çocuk ayakkabısı da çıkardılar. Öncelikle çocuğu olanlar bilir, çocuk ayakkabı öyle küçümsenecek bir fiyata da sahip değildir, ‘almaktan imtina edebileceğiniz bir ürün’ özelliği de sergilemez.
Onu sepetten çıkarırken, kış vakti mantoyu dahil ettiler ve düğün, nişan gibi organizasyonların yok denecek kadar az olduğu mevsimde buraya yapılacak harcamaları da enflasyon hesabının içine koydular.
Sepete eklenen votka ise başlı başına komedi. Geçtim içmeyi tercih eden Türk insanlarının votka tüketim oranlarını, ‘sanki burası Rusya da sepete votka atıyorsunuz’ derler adama. Rusya’da olsanız anlayacağım. Cidden çok yüksek bir tüketimleri var.
Bizde ise insanlar zaten birincisi bu kadar alkol tüketmez, ikincisi tüketen de ağırlıklı olarak ya bira ya rakı tüketir. Votka nereden çıktı? Çekinmeseler, kutularda balık avlamak için kullanılan aletleri de enflasyon rakamını elde etmek için sepete atacaklar.
Komedi burada da bitmiyor. Bununla eş zamanlı olarak gıda ve kira harcamalarının sepetteki ağırlığını azalttılar. Şaka gibi değil mi? İnsanların en çok gelirini sarf ettiği iki kalemi yok sayacaksın, Millet’i enflasyonu etkileyecek kadar votka tüketen, kış ortasında düğün, nişan yapan özelliğe büründüreceksin.
Ne güzel dünya? Bakan’ın fiyat istikrarına bak. Harcamayı yok say, enflasyonu düşür. Bunun için Bakan olmaya gerek yok ki; yok saymaya niyetlen yeter. Derdin rakam tutturmak olduktan sonra, zaten tutturursun. Bir de mahkeme kararına uyup neyi nasıl listelediğini açıklasan belki anlaşılabilir. Ama o da yok.
Oysa gerçek ne mi? Medyaya yansıyan haberden paylaşayım: “…BBC, 5 yemek üzerinden ürünlerin fiyat değişimini ve yemeklerin maliyetindeki değişimi inceledi… 2021’de 4 kişilik menemenin yapım maliyeti 9 lira 98 kuruştu. Bugün 61 lira 46 kuruş. 3 yıl öncesine göre yüzde 515,8 daha pahalı… Yemeklerin hazırlanmasında Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ait Kültür Portalı’nın ‘Geleneksel Mutfak’ bölümündeki tarifler ve miktarlar esas alındı…”
Gördüğünüz gibi diğer yemeklere girmedim bile. Sadece menemenden bahsettim. Alın size fiyat istikrarını önceliklendirmek. Ne güzel söylemişti Rahmetli Demirel: “Meseleleri mesele etmezseniz, mesele kalmaz.”
Tüm Yazarlar
