Sektörel Güncel Gelişmeler: Otomotiv üretimi yıllık bazda %13,4 düştü

Otomotiv üretimi 2024’ün üçüncü çeyreğinde gerileme eğilimini sürdürerek yıllık bazda %13,4 düşmüştür. Bu dönemde otomobil üretimindeki daralma yıllık bazda %12,9 ile derinleşirken, ticari araç üretimindeki gerileme yıllık bazda %14,4 ile üst üste altıncı çeyreğe taşınmıştır. Toplam üretimdeki gerileme Ekim’de de %10,4 düzeyinde gerçekleşmiştir. Sıkı finansal koşulların baskılayıcı etkisinin yanı sıra yurt içi satışlarda ithal ürün payının yüksek seyrini koruması söz konusu görünümün ortaya çıkmasında etkili olmuştur.

Otomotiv fabrikalarının yıllık bakım ve onarım faaliyetleri için geleneksel olarak üçüncü çeyrekleri değerlendirmesi söz konusu tabloyu pekiştirmiştir. Yılın üçüncü çeyreğinde ihracatta adet ve tutar olarak yıllık bazda sırasıyla %3,5 ve %10,8 artış izlenmiştir. Sektör bu dönemde, 2023’ün ilk çeyreğinden bu yana ilk kez net ihracatçı konuma gelmiştir. Söz konusu gelişmede en büyük ihracat pazarı olan Avrupa’nın toplam ithalatındaki gerilemeye rağmen Türkiye’nin aldığı payın yükselmesi etkili olmuştur.

Yılın ilk 10 ayı itibarıyla elektrikli araç pazarı olumlu bir tablo çizmiştir. Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği’nin (ODMD) verilerine göre bu dönemde büyük oranda elektrikli araç üreticilerinin oluşturduğu Çinli otomotiv şirketlerinin toplam otomotiv pazarından aldığı pay %7,7’ye yükselirken, yaklaşık 20 bin satış gerçekleştiren TOGG’un payı %2,1 seviyesinde gerçekleşmiştir.

Bu dönemde otomobil pazarındaki elektrikli payı %9,3’e yükselirken, hibrit payı %16,9 seviyesinde gerçekleşmiştir. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) verilerine göre Ekim 2024 itibarıyla 168 lisanslı şarj hizmeti veren şirketin yatırımları doğrultusunda Türkiye genelinde elektrikli şarj soket sayısı 24.472 seviyesine yükselmiştir. Bu soketlerin 9.409’unu hızlı, 15.063’ünü yavaş şarj üniteleri oluşturmuştur.

Önümüzdeki dönemde sektördeki üretimin zayıf seyrini sürdürmesi beklenmektedir. İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) yayımladığı Ekim ayı sektörel PMI verilerine göre kara ve deniz taşıtları PMI 43,2 ile aylık bazda 1 puan gerileyerek eşik değerinin altındaki seyrini sürdürmüştür.

İç ve dış pazarlardaki siparişler ile üretimdeki daralmaya bağlı olarak bu dönemde istihdam endeksi 43,4 seviyesine gerileyerek anketin yapılmaya başlandığı Ocak 2016’dan bu yana en düşük seviyesinde gerçekleşmiştir.

Sektör temsilcileri Avrupa otomotiv sanayisinin yaşadığı yavaşlamaya bağlı olarak gelecek dönemde Bölge’de oluşabilecek atıl kapasite nedeniyle ihracat ve üretim performansının olumsuz etkilenebileceğini değerlendirmektedir. Ocak 2025 itibarıyla ÖTV muafiyeti uygulanacak araçların fiyat üst limitinin %43,93 artışla 2,3 milyon TL’ye yükseltileceği açıklanmıştır. Söz konusu artışla bu yıl olduğu gibi gelecek yıl da ÖTV muafiyetli araç satışlarının yurt içi pazar görünümünü destekleyebileceği düşünülmektedir.

Bununla birlikte finansal koşullarda yaşanacak olası bir gevşemenin kredili araç alımlarına destek sağlayabileceği tahmin edilmektedir.

Ayrıca, mevsim etkilerinden arındırılmış Tüketici Güven Endeksi verilerine göre Ekim’de tüketicilerin gelecek 12 aylık dönemde otomobil satın alma ihtimali aylık bazda %12,3 ile hızlı bir artış kaydetmiştir.

Bu dönemde otomotiv şirketlerinin yurt içi yatırımlarına devam ettiği ve pazara yeni modeller sunmak üzere üretim gamında değişikliklere gittiği takip edilmiştir

ekonomi.isbank.com