AGS Global Araştırması: ‘TÜİK’in en çok kuşku duyulan verileri enflasyon ve işsizlik…’

Bir süredir Türkiye’de enflasyon tartışmaları bağlamında verileri en çok tartışılan kurumların başında TÜİK geliyor. Yeni ekonomi yönetiminin birbiri ardına sıkılaşma hamleleri yaptığı ve Enflasyon, işsizlik gibi başlıklarla ilgili veri akışının önem kazandığı bu süreçte iş dünyasının TÜİK ve veri şeffaflığına ilişkin algısı ve beklentileri 130 ülkede operasyon yürüten bağımsız kamuoyu ve pazar araştırma şirketi AGS Global tarafından araştırıldı.

4-7 Şubat 2024 tarihleri arasında online yöntemle gerçekleştirilen araştırmaya Türkiye’nin önde gelen sanayi ve ticaret şehirlerinden şirket sahibi ve üst düzey yönetici 224 iş insanı katıldı.

Ekonomik Veri Akışında En Önemli Referans Piyasa

Türkiye’nin önde gelen holding ve kurumsal şirketlerinde profesyonel hayatını sürdüren 224 iş insanının katıldığı araştırmada ilk olarak iş insanlarına ekonomiyle ilgili gelişmeleri takip ettikleri mecralar sorulurken ilk sırayı %46,4 ile piyasa ve ekonomi TV’leri paylaştı. Onları %44,6 ile sosyal medya ve %33,9 ile ekonomi haber siteleri takip etti.

10 İş İnsanından 8’i TÜİK Verilerine Çekimser Yaklaşıyor

Araştırmaya katılan iş insanlarının %23,3’ü kendisini kesinlikle iyi bir veri okur yazarı olarak kabul ederken, %60,5’I ise iyi bir veri yazarı olarak kabul ediyor. Böylece iş dünyasını temsilen 10 iş insanından 8’i kendisini iyi bir veri okur-yazarı olarak tanımlıyor.

Diğer yandan katılımcıların %71,7’si yani 10 kişiden 7’si TÜİK verilerini yeterince güvenilir bulmadığını belirtirken, yaklaşık dörtte biri (%28,3) TÜİK verilerini güvenilir olarak kabul ediyor.

TÜİK’I yeterince güvenilir bulmayanlara gerekçeleri sorulduğunda ise verilerin gerçeği yansıtmaması, şeffaflık ve siyasi etki sorunlarına ilişkin cevaplar dikkat çekiyor.

TÜİK, Yeni Ekonomi Yönetimi Döneminde İzlenmeli

Araştırmanın ilginç çıktılarından biri ise iş insanlarının yeni ekonomi yönetimi ile birlikte TÜİK verilerine karşı yaklaşımında “olumlu değişim”. Henüz katılımcıların yarısından fazlası (%54,2) yeni dönemde TÜİK verilerini bir süre daha izlemek gerekliliğine vurgu yapsa da, %31,3’ü ise yeni dönemde TÜİK’in daha güvenilir veriler ürettiğini ifade ediyor.

Verileri daha az güvenilir bulanların oranı ise %14,6 ile sınırlı kalıyor.

10 İş İnsanından 3’ü TÜİK’i Ziyaret Etmemiş

Her 10 katılımcıdan 7’si daha önce TÜİK’i ziyaret ettiğini belirtirken, %28,6’lık bir kesim ise daha önce TÜİK’in web sitesini hiç ziyaret etmediğini söylüyor.

TÜİK web sitesi iş insanları tarafından ortalama 28 günde bir ziyaret ediliyor. Alt detaylarda ise ayda 1 defa ziyaret edenler çoğunluğu oluştururken, onu ayda 2-3 defa diyenler takip ediyor.

Diğer yandan, TÜİK web sitesini ziyaret sıklığı arttıkça, “güvenilir bulma” eğilimi ise daha az ziyaret edenlere kıyasla 7 puan daha yüksek.

En Çok Kuşku Duyulan Veriler Enflasyon ve İşsizlik

Katılımcılara TÜİK’in en az güvenilir bulduğu verileri sorulduğunda enflasyon (%66,1) ile ilk sıraya yerleşirken, onu işsizlik (%55,4) takip ediyor. Kişi başına düşen milli gelir (%23,2), tüketici güveni (%21,4) ve üretici fiyatları (%19,6) sorunlu kabul edilen veri setleri arasında daha alt sıralarda gelirken, en alt sırada ise «tamamına güveniyorum» (%7,1)  diyenler dikkati çekiyor.

Kısa Vadede Enflasyonda Yavaşlama ve Faizlerde Dengelenme Bekleniyor

Araştırmaya katılanların 2024 yılı içerisinde yeni ekonomi yönetiminden en kısa vadede başarı kaydetmesini bekledikleri başlıklar arasında enflasyonda gerileme (%37,5) en dikkat çekicisi olurken, onu faizlerde dengelenme (%26,8) ve risk priminde düşüş (%25) ile KKM’den çıkış (%23,2) ve yabancı yatırımcı girişi (%23,2) izliyor.

İstihdam artışı (%1,8), döviz kurunda gerileme (%3,6) ve fiyatlarda düşüş (%3,6) ise kısa vadede beklenmeyen sonuçlar arasında kendisine yer buluyor.

Doğrudan yabancı yatırımlarda artış olur diyenler ise %12,5 düzeyinde seyrederken, Kısa vadede “hiçbirinde başarı kaydedemez” diyenlerin oranı ise 14,3%.

İş Dünyası Fırsatlar İçin Hem Temkinli Hem Tetikte

Araştırma kapsamında iş insanlarının 2024 yılındaki genel eğilimleri de soruldu ve buna göre iş dünyası duygu barometresi %42,9 ile “temkinli bekleyişe devam” ve %37,5 ile “fırsatlar için tetikte”yi gösterdi. Onu iştahlı büyüme yanlıları (%10,7) ve içe kapanma-daralma (%8,9) diyenler izledi.

Araştırma sonuçlarını kamuoyu için değerlendiren AGS Global Kurucusu ve CEO’su Ahmet Güler, TÜİK’in veri odaklı iletişime ağırlık vermesi gerektiğini ifade ederek şöyle dedi, “Yabancı yatırımcıların ve yeni ekonomi yönetiminin en çok önem verdiği başlıklardan biri istatistiklerin güvenilirliği. Türkiye’nin istatistik sağlayıcısı ise bu yıl 98’inci yaşını kutlayacağımız TÜİK. Aynı zamanda “enflasyon verileri” nedeniyle üzerinde en çok ihtilaf yaşanan kurumlardan biri. Oysa ki, TÜİK her ay yüz binlerce şahıs ve kurumdan veri çeken büyük bir organizasyon”.

“Araştırmanın en çarpıcı sonuçlarından biri 10 iş insanından 3’ünün hiç TÜİK web sitesine girmemiş olması” diyen Ahmet Güler, “Elbette, bu iletişim sorununun giderilmesinde TÜİK’e düşen ciddi görevler var. Enflasyon madde sepetinin yeniden açıklanmasından bizatihi başkanın düzenleyeceği basın toplantılarına, kullanıcı dostu bir mobil aplikasyondan neyin nasıl yapıldığına dair görselleştirilmiş metodolojik izahlara kadar “veri odaklı iletişim & iletişim odaklı veri sağlayıcılık yaklaşımı” ışığında alacağı bazı aksiyonlar TÜİK’in hak ettiği itibara kavuşmasına imkan sağlayacaktır. Örneğin; Alman Federal İstatistik Ofisi, yıl içinde önemli verileri hem basın toplantılarıyla duyuruyor hem de periyodik olarak basınla teknik tartışmalar düzenliyor. İngiliz İstatistik Ofisi ONS, tüm özel ve kamu kurumlarıyla veri kalitesinin yükseltilmesi için işbirlikleri yapıyor ve olası revizyon taleplerini web sitesinde şeffaf şekilde paylaşıyor. ABD Nüfus Sayım Bürosu (US Census) süreçleri aşama aşama ve kamunun çekincelerini öngörerek açıklıyor. Dolayısıyla, TÜİK’in uluslararası kurumlar benzeri alacağı bu iletişim önlemleri, enflasyon gibi başlıklarda kendisinden çok şey beklenen yeni ekonomi yönetiminin de elini rahatlatacaktır” diyerek sözlerini tamamladı.