Konut fiyatlarındaki yıllık artış oranında gerileme

Sahibindex Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü” raporunun 2024 yılı Ocak ayı sonuçları yayımlandı. sahibinden.com ile Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) işbirliğiyle hazırlanan “sahibindex Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü” araştırmasının ocak sonuçlarına göre, reel satış fiyatlarındaki düşüş 6 aydır devam etti. Reel fiyatların düşmesine bağlı olarak reel fiyatlardaki yıllık artış oranı da ülke genelinde yüzde 0,2’ye, Ankara’da yüzde 12,9’a geriledi. İstanbul’da ise yıllık reel fiyattaki düşüş devam ederek yüzde 6,1 oldu. İzmir’de de uzun bir aradan sonra ilk kez yıllık reel fiyat azaldı.

Cari fiyatlarda artış yavaşladı

Kasım ayından Aralık ayına bakıldığında Türkiye genelinde satılık konutların ortalama fiyatında artışı yüzde 1,4 olarak gerçekleşti. Satılık konut cari fiyatlarının yıllık artışlarında tempo kaybını 3 büyükşehir için de geçerli oldu.

Cari fiyatlardaki artış oranı Kasım ayından Aralık ayına İstanbul’da yüzde 1,6, Ankara’da yüzde 1,2, İzmir’de ise yüzde 1,3 olarak gerçekleşti. Ortalama konutun metrekare fiyatı Aralık 2023 itibarıyla İstanbul’da 36 bin 111 TL, Ankara’da 19 bin 608 TL ve İzmir’de 29 bin 404 TL oldu.

Reel satış fiyatında düşüş üç büyükşehirde sürüyor

Önceki beş ayda olduğu gibi konut reel satış fiyatı üç büyükşehirde Aralık ayında da düşmüştü. Kasımdan Aralık’a reel konut fiyatı İstanbul’da 2,5 puan, Ankara’da 3,5 puan, İzmir’de ise 3,1 puan azaldı. Aralık’ta reel konut fiyat endeksi İstanbul’da 182,9, Ankara’da 208,1, İzmir’de ise 189,1 olarak gerçekleşti.

Reel fiyatlarda hızlı yavaşlama

Ağustos 2022’de yüzde 65,8’e ulaşan yıllık reel fiyat artışı Eylül 2022’den itibaren hızla inişe geçti. Büyük depremin etkisiyle Şubat 2023’te geçici olarak yükselen yıllık reel fiyat Mart’tan itibaren yeniden azalmaya başladı ve Aralık 2023’te yıllık fiyat artışı oranı Kasım’a kıyasla 5,2 puan azalarak yüzde 0,2’ye kadar geriledi.

Satılık konut ilan sayısı hem ülke genelinde hem de üç büyükşehirde azaldı. Satılık konut arzı geçen aya kıyasla ülke genelinde yüzde 4,8, İstanbul’da yüzde 4,5, Ankara’da yüzde 2,5 , İzmir’de ise yüzde 6,9’a düştü.

Talepte 4 aylık düşüşün ardından ilk yükseliş

2023 Şubat ayındaki depremden sonra çok sert bir düşüş gösteren konut talebi Temmuz’daki artıştan sonra Kasım’a kadar düşmüştü. Ancak konut talebi Aralık’ta Kasım’a kıyasla yüzde 5,5 artarak 93,6 oldu. Konut talebi geçen yılın Kasım ayına kıyasla yüzde 26,3 daha düşük olduğu gözlemlendi.

Türkiye genelinde, İstanbul’da ve İzmir’de Kasım’dan Aralık’a cari kira fiyatlarındaki artışın aylık enflasyondan daha yüksek olması sonucu enflasyondan arındırılmış reel kira fiyatları bu bölgelerde yükseldi.

Ülke genelinde ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatı 132,7 TL olarak gerçekleşti. Yıllık kira artış oranı İstanbul’da yüzde 73,3’e, Ankara’da yüzde 151,6’ya, İzmir’de ise yüzde 113,3’e geriledi. Ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatı İstanbul’da 173,3 TL, Ankara’da 118,2 TL, İzmir’de ise 145,5 TL oldu.

Reel kira yıllık artışı giderek yavaşlıyor

Türkiye genelinde enflasyondan arındırılmış reel kirada yıllık artışlar uzun süredir azalıyor. Mayıs’tan Haziran’a ortalama reel kirada yıllık artış Şubat 2023’te yüzde 86,6 ile zirve yaptıktan sonra inişe geçerken Kasım’dan Aralık’a 4,8 puanlık azalışla yüzde 13,5’e geriledi.

Kiralık konut arzı azaldı

Kiralık konut ilan sayısında geçen aya kıyasla ülke genelinde yüzde 5,1, İstanbul’da yüzde 3,4, Ankara’da yüzde 5,9, İzmir’de yüzde 5,5 azalma yaşandı.

Kiralık konut piyasasında talebin önemli bir özelliği de mevsimsel etkiye açık olmasıdır. Nisan ve Eylül ayları arasında artan talep, izleyen aylarda azalmakta, kış aylarında ise nispeten durağan bir seyir izliyor. Bahar ve yaz aylarında kiralık konut talebinde ortaya çıkan bu yükselişte tayinle il değiştirenlerin ve üniversite öğrencilerinin etkili oldukları düşünülebilir. Bu nedenle talep göstergesinde değişimler yorumlanırken mevsimsel etkiler göz önünde tutulmalı.

Kiralık konut talep göstergesi önceki üç ayın aksine Aralık’ta bir miktar yükseldi. Kiralık konut talep endeksi Kasım’dan Aralık’a yüzde 2,8 arttı. Kiralık konut talebi geçen yılın aralık ayına göre ise yüzde 3,2 düşük.