Türkiye’de iş dünyasının kalbi Marmara Bölgesinde atıyor. Beklenen Marmara depreminin hemen ardından sanayi, üretim, depolama ve lojistik tesislerinin bir an önce ayağa kaldırılması için köklü firmalar hazırlıklarına şimdiden başladı.

İngilizce’den dilimize geçen “Resilience Preparedness” veya “Business Continuity Planning” (BCP) bir kurumsal firmanın içinde, karşılaşılması muhtemel bir afet anında veya hemen sonrasında alınacak tedbir ve yapılacak çalışmaların önceden planlanmasını ifade eder.

Çok uluslu firmaların karşılaşabilecekleri siber riskler büyük ölçekli olma riskini de taşımasına rağmen, diğer fiziki afet riskleri daha çok yerel olarak tanımlanmıştır. Oysaki tüm Marmara Bölgesini etkileme potansiyeline sahip olan 7 M ve üzerindeki bir depremin yaratabileceği zararın boyutları sadece bir veya birkaç firmayı değil bağımsız veya birbiri ile irtibatlı birçok firmayı etkileyebilecek niteliktedir.

İşte tam da bu sebeple, Marmara Bölgesinde faaliyet gösteren tüm büyük firmaların BCP planları kamunun veya bağımsız bir otoritenin gözetim, denetim ve rehberliğinde oluşturulmalıdır. NATO’dan tercüme edilen mevcut Sivil Savunma ve Sabotajlara Karşı Koyma planları bu konuda maalesef yetersiz ve etkisiz kalmaktadır.

Marmara Bölgesinde bulunan bazı tesislerin depremde afete uğrama kadar afet yaratma potansiyeli de çok yüksektir:

Kimyasal Üretim ve Depolama

Marmara Denizi’nin etrafında kurulu bulunan irili ufaklı yüzlerce kimyasal üretim ve depolama tesislerinin bazılarında deprem sonrasında yangın başlama potansiyeli çok yüksektir. Deprem sonrasında çevredeki belediye ve itfaiyelerin sınırlı bir müdahale kapasitesine sahip olacağı düşünülürse günler ve hatta haftalar boyunca sürecek büyük ve zehirli yangınlardan endişe edebiliriz.

Bunun benzeri olaylar daha küçük çapta da olsa daha önceki depremlerde yaşanmıştı. Ancak o zaman dışarıdan ekip kaydırma kapasitesi daha fazla idi. Bir depremde başta İstanbul olmak üzere Kocaeli, Bursa, Tekirdağ gibi büyük sanayi kentlerinin aynı anda etkileneceği düşünülürse, bunlar arasında yardımlaşma yapılması neredeyse imkânsız olacaktır.

Bu durumda iki seçeneği güçlendirmek gerekecektir:

1.           Yangın ve sızıntı riskini en aza indirecek şekilde tedbirler almak

2.           Karşılaşılan afet daha büyümeden kendi imkânları ile müdahale etme kapasitesini hazır etmek, yani Kriz Yönetimi ve İş Sürekliliği veya Dayanıklılık Planlaması

Kritik Sektörler: Enerji, Gıda, Depolama, Nakil

Depremin hemen ardından başlatılacak müdahale seferberliği için başta gıda ve enerji olmak üzere her türlü ürüne ihtiyaç duyulacaktır. Bunların üretim, depolama ve lojistiğinin en kısa sürede toparlanması için yine kılı kırk yaran bir planlama gereklidir.

Gıda ve enerji üretim ve lojistiği ne kadar gecikirse kamu yönetimi açısından afetin yaralarını sarmak o derecede güçleşecektir. Mağduriyetler de bununla doğru olarak artacaktır.

Üretim ve lojistiğin en kısa sürede ayağa kalkması tartışmasız bir milli güvenlik sorunudur.

Mal ve hizmet üreten tüm sektörlerde faaliyet gösteren büyük firmaların afet, kriz yönetimi ve iş sürekliliği planları hazır olmalı ve sürekli güncel tutularak, herkesin görevi belirlenmelidir. Afet sonrasında hiç kimse talimat beklememeli ve herkes önceden tanımlanmış görevini yerine getirmelidir.

Plansız Kriz Yönetimi 5 Kat Fazla Maliyetli

Birleşmiş Milletler tarafından yapılan çalışmalarda krizi plansız olarak yönetmenin maliyetinin bazen 5 katına çıkabildiği görülmüştür. Anlık alınan kararlar hem operasyon hem de lojistik maliyetini artırdığı gibi, can ve mal kaybının da artmasına neden olabilmektedir.

patronlardunyasi.com