(YENİLEME-Japonya’da erken seçim) Asya’da çılgın gün:  Çin hisseleri %6 yukarı, Nikkei %4.75 aşağı

Financial Times:  Japonya’nın yeni başbakanı Shigeru Ishiba, geçen hafta iktidar partisi liderlik yarışmasında kazandığı beklenmedik zaferin ardından yeni görevin3 halk desteği  almak amacıyla 27 Ekim’de genel seçim çağrısında bulunacak.

Ishiba, Pazartesi günü, parlamentoda resmen yemin etmesinden bir gün önce ve Tokyo Menkul Kıymetler Borsası’nın Nikkei 225 endeksinin yüzde 4,8 düştüğü kaotik oturumu kapatmasından birkaç dakika sonra seçim planlarını açıkladı.

Analistler, genel seçimin gerekenden bir yıl önce yapılması kararının, hane halkı artan yaşam maliyetleri ve yavaş reel ücret artışıyla mücadele ederken onay oranları düşen, giderek kutuplaşan Liberal Demokrat Partiyi konsolidasyona yönelik bir çabayı temsil ettiğini söyledi.

Kritik  ABD tarım-dışı istihdam verileri (Cuma) ve Powell’in para politikası hakkında konuşması (Pazartesi) öncesinde, Asya haftaya kendine özgü gelişmeleri fiyatlayarak başladı.  Çin’de imalat sanayinde daralma devam ederken, yeni teşvik paketleri beklentisiyle, hisseler yükse uçuşu sürdürdü. Nikkei225 ise beklenmedik şekilde iktidardaki Liberal Demokrat Parti içi adaylık yarışmasını kazanan eski savunma bakanı Shigeru Ishiba’nın başbakan olmasından kaygı sinyali verdi.

Çin hisse senetleri Pazartesi günü Çin’den gelen resmi ve Ciaxin PMI verilerinin ardından %4’ün üzerinde artış yaşarken, Japonya’nın Nikkei 225 endeksi %4’ten fazla düşüş yaşadı.

Çin, Eylül ayı için resmi satın alma yöneticileri endeks rakamlarını (imalat sanayi PMI) 49,8 olarak açıkladı. Bu, Reuters anketine katılan ekonomistlerin beklediği 49,5’in üzerinde olsa da, Çin’deki imalat sektörü için art arda beşinci ayda da daralma yaşandığına işaret etti.

Ancak S&P Global tarafından derlenen özel bir anket olan Caixin PMI anketi, imalat PMI’ının Eylül ayında 50,4’ten 49,3’e düştüğünü, bunun Reuters anketinden beklenen 50,5’in altında olduğunu bildirdi. Caixin anketi aynı zamanda sektördeki 14 aydaki en hızlı düşüşe de işaret etti. Hong Kong Hang Seng endeksi açıklamanın ardından yüzde 1,28 yükseldi.

Japonya’da Nikkei’deki düşüşe emlak hisselerindeki kayıplar neden olurken, endeksin en büyük kaybedeni büyük mağaza holding şirketi Isetan Mitsukoshi Holdings oldu. Japonya’nın ağustos ayında perakende satışları yıllık %2,8 artış göstererek Reuters anketinin %2,3’lük artış tahminlerini aştı ve Temmuz ayında revize edilen %2,7 artışa göre de hızlandı. Geniş tabanlı Topix Endeksi %3,13’lük daha küçük bir kayıp kaydetti. Japon yeni dolar karşısında %0,19 değer kaybederek 142,63 seviyesinde işlem gördü.

Japon piyasalarındaki hareketler, yatırımcıların Shigeru Ishiba’nın geçtiğimiz Cuma günü yapılan Liberal Demokrat Parti seçimlerinde kazandığı zaferi sindirmeleriyle birlikte geldi. Japonya başbakanı olarak Fumio Kishida’nın yerini alacak olan Ishiba halk arasında popüler ancak LDP’nin en üst sırasına yerleşmek için dört kez başarısız oldu.

‘Ülkeyi güvenli ve emniyetli hale getirin’

İkinci tur seçimlerden önce milletvekillerine yaptığı kısa açıklamalarda Ishiba, daha adil ve daha nazik bir Japonya çağrısında bulundu ve nihai sonuçlar okunduktan sonra gözlerinden yaşlar aktı. Ishiba’nın kampanyası ağırlıklı olarak güvenlik konularına odaklandı ve ABD’nin Japonya’daki üslerini kullanması konusunda daha fazla denetim yapılması için baskı yapacağını belirtti. “Savunma uzmanı olarak görülüyor. Asya tarzı bir NATO’nun kurulmasını önerdi. Ve muhtemelen uluslararası sahnede daha iddialı bir Japonya ile yola devam edecek” dedi Al Jazeera’den McBride.

Ishiba, Tayvan demokrasisinin de sıkı bir destekçisi, ancak çoğu ülke gibi Japonya’nın da Çin’in hak iddia ettiği adayla resmi diplomatik bağları yoktur. Tayvan Devlet Başkanı William Lai Ching-te’nin Demokratik İlerleme Partisi (DPP), Ishiba’nın liderliğinde LDP ile bağlarını derinleştirmeyi sabırsızlıkla beklediğini söyledi. DPP, her iki tarafın da derin bir dostluğa sahip olduğunu ve Lai’nin ilişkilerin geliştirilmesine her zaman büyük önem verdiğini ekledi.

Kaynak:  CNBC.com, el Cezire