ANALİZ: Kredi ve mevduat faizlerinde 22 yıllık zirve kredi talebini kesemedi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) aldığı kararlar sonucunda mevduat ve ticari kredi faizlerinde son 22 yılın en yüksek seviyeleri kaydedildi. Geçen hafta, bu faizlerde rekor seviyeler gözlemlendi.

HalkTV.com.tr’ye göre, mevduat faizlerindeki artış, özellikle 1-3 ay vadeli TL mevduat faizlerinde yaşandı ve ortalama oran yüzde 53,63’e ulaştı. Bu, Ekim 2002 sonrasındaki yaklaşık 22 yılın en yüksek seviyesi olarak kaydedildi. Merkez Bankası’nın enflasyon ve döviz kurlarındaki baskıyı azaltma amacıyla aldığı kararlar sonrasında mevduat faizleri yeniden yükseliş eğilimine girdi.

Ticari kredi faizleri de geçen hafta ortalamada yüzde 55,76’yı gördü ve 22 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. İhtiyaç kredisi faizleri ise son dokuz haftanın zirvesine yükselerek yüzde 63,36 oldu. Taşıt ve konut kredisi faizleri de benzer şekilde yüksek seviyelerde gerçekleşti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘nas’ söylemi unutulurken, bankalarca fiilen uygulanan azami faiz oranı Ocak 2024 itibarıyla TL mevduatlarda yüzde 69 seviyesinde bulunuyor. Bu durum, mevduat ve kredi faizlerindeki yüksek artışın ekonomik gelişmelerde önemli bir yer tuttuğunu gösteriyor.

ANALİZ:  TCMB tedbirleri yetmedi

Faizlerin yükselmesinde temel neden, dövizde aşırı talepten ürken TCMB’nin 2 haftadır makro-ihtiyati önlemler yoluyla piyasadaki likiditeyi kısması. Bankaların elindeki serbest fon daraldıkça, kredi talebini karşılamak için daha yüksek mevduat faizi teklif ediyorlar.

Faizlerde 22 yıllık zirveye eriştik de, kredi talebi kesilmedi.  Aşağıdaki grafikte görüleceği üzere TCMB’nin kredi talebinin gücünü ölçtüğü 13 haftalık hareketli ortalama kredi hacmi hızla yükseliyor. Geçen hafta tüketici kredileri ve kredi kartı harcamaları nispeten yavaşlarken, bu kez haftalık %2.2 artışla ticari krediler coştu.

Cuma gecesi kredi kartı faizlerinin de artırılmasıyla, tüketici kredileri bir miktar daha durulabilir. Ancak, TCMB açısından tehlike geçmedi.  Aşağıdaki grafikten görüleceği üzere, seçim sonrası ekonomi politikalarının olumsuz yönde değişeceği algısı ve hissedilen enflasyonun TUIK verilerinin çok üstünde kalması nedeniyle, firma ve mudiler döviz mevduata koştu.

Bloomberg muhabiri Kerim Karakaya’nın aktardığına göre, Goldman Sachs, sermaye çıkışını önlemek için Martta artık 250 baz puan faiz artışı bekliyor.  Ekonomistler arasında da dövize talebi frenlemek ve enflasyonu azdıran iç talebi kısmak için faiz artırımının kaçınılmaz olduğu konuşuluyor.

Yazarımız Atilla “FÖŞ” Yeşilada, Cuma günü Integral ForeksTV tarafında yayınlanan söyleşisinde, gelecek hafta yapılacak TCMB PPK toplantısında faizlerin yükseltilmesi olasılığını %33 olarak değerlendirdi. FÖŞ’e göre, bu ay yapılmazsa, Nisan veya Mayıs’ta faiz artırımı artık kaçınılmaz oldu.