Gündem
Can Selçuki cevapladı: Seçimi AKP mi kaybetti, CHP mi kazandı?
Seçimden hemen sonra yapılan değerlendirmelerde, seçime genel katılımın düşük olması nedeniyle, sandığa gitmeyen AK Parti’li seçmenin CHP’nin zaferinde esas belirleyici olduğu konuşuluyor. Ancak sandık bazlı analiz daha farklı tabloya işaret ediyor.
Yerel seçimin üzerinden bir hafta geçti, Türkiye şoku atlatamadı. Ülkemizin genel halini “Ne oldu bize ya?” cümlesiyle özetleyebiliriz. Tüm medyada gün boyunca yerel seçim tartışılırken, öne çıkan soru, AKP-MHP’nin niye tarihi ve hiç bir kimse ya da kuruluşun öngöremediği bir yenilgi alması oldu.
Bu yenilgi CHP ve YRP’nin yükselişe, AKP-MHP’nin inişe geçtiği bir trende işaret ediyor mu? Seçimde ekonomiden yaka silken emeklilerin sandığa gidip AKP’ye oy vermedikleri tüm anket şirketlerinin üzerinde mütabık kaldığı bir gözlem. Eğer tek neden buysa, Erdoğan’ın işi göreceli olarak kolay. Bir sonraki seçim öncesi emekliye kallavi bir zam daha, oylar yükselir. Ama, Yetkin Report’ta yazan Can Selçuki’ye göre, AKP’nin işi çok daha zor:
31 Mart yerel seçimleri beklenenin çok ötesinde sonuçlar üretti. Seçimden hemen sonra yapılan değerlendirmelerde, seçime genel katılımın düşük olması nedeniyle, sandığa gitmeyen AK Parti’li seçmenin CHP’nin zaferinde esas belirleyici olduğu konuşuluyor. Ancak sandık bazlı analiz daha farklı tabloya işaret ediyor.
2023 seçimleriyle 2024 seçimlerini sandık bazlı kıyasladığımızda Mayıs 2023’te AK Parti’ye oy veren seçmenin yaklaşık yüzde 30’unun bu seçimde AK Parti’ye oy vermediğini görüyoruz. Bu yüzde 30’luk kitlenin dağıldığı 3 temel blok var. Yaklaşık 2 milyon AK Parti seçmeni sandığa gitmezken, 1.5 milyonu CHP’ye ve 1.4 milyonu da Yeniden Refah Partisi’ne oy vermiş. Dolayısıyla 2023’te AK Parti’ye oy veren ancak bu seçimde vermeyen yaklaşık 5 milyon seçmenin 3 milyonu başka iki partiyi tercih etmiş.
Bu sonuç bize gösteriyor ki sandığa gitmeyen AK Parti seçmeni çok ciddi bir kitleyi oluşturmakla beraber özellikle CHP ve YRP’nin sandık başarısını açıklayan tek faktör değil. 2023’te oy kullanmayan 1.4 milyon seçmenin bu seçimde CHP’den yana tercih kullandığını görüyoruz. Kuşkusuz bu seçmenin önemli bir kısmını ilk defa oy kullanan gençler oluşturuyor.
Analizin sonuçları aynı zamanda 2023 seçimlerinde MHP ve YSP için oy kullanan seçmenin de önemli bir kısmının sandığa gitmediğini gösteriyor. İYİ Parti’deki erimenin temel sebebi ise CHP ile AK Parti arasında dağılan oylarla sandığa gitmeyen seçmen.
Özetle ulusal seviyede baktığımızda CHP’nin zaferinde temel belirleyicinin AK Partili seçmenin sandığa gitmemesi olmadığını görüyoruz. CHP’nin AK Parti, İYİ Parti ve yeni seçmenden aldığı oyların bu seçim başarısında temel unsur olduğu görülüyor.
