ANALİZ:  S&P Not Artışı ve Piyasa Etkisi

Nereye Geldik?

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P 1 Kasım 2024 akşamı piyasalar kapandıktan sonra Türkiye’nin kredi notunu yatırım yapılabilir seviyenin 4 kademe altından (B+) 3 kademe altına (BB-) yükseltti. Not görünümü ise pozitiften durağana çekildi. İş Yatırım ve ekonomist beklentileri ile uyumlu adımın anlamlı bir piyasa etkisi yaratmasını beklemeyiz. Fitch ile aynı not seviyesine gelen S&P ekonomi politikalarını izleyeceği bir bekleme sürecine geçiyor.

Üç büyük kuruluştan Moody’s kredi notumuzu yatırım yapılabilir seviyenin 4 kademe altında (B1) ancak pozitif bir görünümle tutuyor. 2025’teki ilk gözden geçirme toplantısında diğer iki kuruluşla aynı yere gelmesini bekleriz.

Ülkeler Arası Karşılaştırma

Alınan karar sonrası Türkiye S&P kredi notu Güney Afrika, Özbekistan, Ürdün ve Kosta Rika gibi ülkelerle aynı kademede. Karşılaştırılmayı tercih edeceğimiz Brezilya 1, Vietnam, Kolombiya ve Fas 2, Romanya ve Sırbistan 3 kademe üzerimizde. Bu ülkelerin çoğu yüksek rezerv yeterlilik oranları ile bizden ayrışıyor. S&P’nin geçtiğimiz günlerde Sırbistan’ın kredi notunu yatırım yapılabilir seviyeye çektiğini hatırlatalım.

Türkiye 5 yıllık CDS risk primi 1 Kasım kapanış verileri itibariyle 270 civarında. Mevcut risk primimiz S&P kredi not ligimize uygun gözüküyor. İstikrarlı rezerv birikimi ve enflasyon eğiliminde mütevazi bir iyileşme gibi iç faktörler önümüzdeki günlerde CDS’in 250’ye doğru bir miktar gerilemesini sağlayabilir. Fed faiz indirim döngüsü ve ABD seçimleri sonrası azalacak küresel belirsizlik de destekleyici olacaktır.

Geçmiş Not Artışlarında Piyasa Etkisi

2003 yılından günümüze, 1 Kasım 2024 S&P kararı hariç, 17 kredi not artışı tespit ediyoruz. Geçmiş örneklerde kredi not artışının hemen öncesindeki haftada pozitif, haberin ardından gelen seanslarda genel olarak negatif bir fiyatlama var. Karar öncesi seanslarda banka endeksi sanayi endeksine kıyasla pozitif ayrışmış. Dolayısıyla karar sonrası günlerde bankalar daha çok kar satış yiyor.

2024 yılında, özellikle son 3 kararda geleneksel ilişiki zayıflamış. 6 Eylül Fitch ve 1 Kasım S&P kararları öncesi seanslarda BİST100 endeksi satıcılı ya da yatay seyretmiş. Dolar bazlı MSCI Türkiye endeksinin diğer GOÜ’lere göre kazancına baktığımızda ise son 5 seansta Türkiye’nin pozitif ayrıştığını görebiliyoruz.

Piyasanın kredi not artışlarına alıştığını ve döngüsel zayıflığın hakim olduğunu anlıyoruz.

S&P Yorumları

Kredi not artışı piyasanın bildiği sebeplerle açıklanıyor; sıkılaşan para politikası, yerleşiklerde liralaşma eğilimi, daralan cari açık ve artan rezervler. Kuruluş ilave not artışı için yıllık tek haneye yaklaşan enflasyon veya yerleşik yatırımcılarda ilave liralaşmayı şart koşuyor. Para politikasının sıkı kaldığı bir senaryoda 2025 ortasına kadar mevduatlarda döviz payının 1/3’e gerileyebileceğini öne sürüyor. Hali hazırda KKM dahil döviz mevduat payı %45’in üzerinde.

S&P yılbaşında %30 üzerinde bir asgari ücret artışının dezenflasyon sürecini uzatacağını öne sürerek daha düşük ayarlama öneriyor. Bizim öngörümüz ise açlık sınırındaki yükselişin altında kalmamak adına %36 gibi daha yüksek bir zam yapılacağı.

S&P 2024 yılında %3,1, 2025 yılında %2,3 reel GSYİH büyümesi öngörüyor. 2024 tahminimiz S&P ile aynı ancak %3,5 seviyesindeki 2025 öngörümüzü yeni yıl ücret artışının boyutu belli olduktan sonra muhtemelen aşağı güncelleyeceğiz.

2024 sonu enflasyon tahmininde %44 ile S&P ile ortaklaşıyoruz. Ancak 2025 yılı için kuruluşun yılsonu tahminini raporda göremedik. S&P’nin 2025 ortalama enflasyon tahmini %27,6 ile bizim %31,6 öngörümüzden düşük. Asgari ücret zammı  ve büyüme öngörümüz daha yüksek olduğu için ayrışmış olabiliriz.

Dağlar Özkan, Ekonomist, İş Yatırım