YORUM:  IMF raporunda ekonomi programına sert eleştiriler

Uluslararası Para Fonu (IMF), 4. madde raporunda ekonomik politikalarda dönüşümün Türkiye’nin genel politika setini sıkılaştırarak kriz risklerini önemli ölçüde azalttığını belirtti. Ancak, övgü bu nokta bitiyor.  Bu tür raporlarda mutad kullanılan nazik   politik lisanla ekonomi programına ağır eleştiriler yöneltiliyor. Ek olarak, IMF programın başarısı için yıl başında emekli, kamu çalışanları ve asgari ücretlilere düşük zammın şart olduğunun altını çiziyor. Enflasyon katılık sürerse, TCMB politika faizinin daha da yükseltilmesi gerekebilir.

İşte rapordan eleştirel satır başları

Program çok yavaş ilerliyor, bütçe cephesinde dez-enflasyona katkı yok

Açıklamada, otoritelerin enflasyonla mücadeleye yönelik kademeli yaklaşımının büyüme üzerindeki etkiyi sınırlamayı amaçlasa da aşağı yönlü riskler taşıdığı ifade edildi.

Küresel enerji fiyatlarının yükselmesi, Orta Doğu’daki çatışmadan veya Ukrayna’daki savaştan kaynaklanan jeopolitik gerginlikler veya sermaye akışlarının tersine dönmesi gibi enflasyonun rayından çıkmasına neden olabilecek risklere işaret edilen açıklamada, enflasyon beklentilerinin daha hızlı bir şekilde yeniden sabitlenmesinin bu riskleri azaltacağı vurgulandı.

Mali politikaya odaklanan sıkı politika karışımının riskleri azaltacağı ve enflasyonda daha hızlı ve sürdürülebilir düşüşe neden olabileceği belirtilirken “Mali, parasal ve gelir politikalarının birlikte çalışması gerekecektir. Daha sıkı politikalardan büyümeye kısa vadeli bir maliyet olsa da hızlı enflasyon düşüşünün sürdürülebilir olma olasılığı daha yüksektir ve orta vadeli büyümeyi ve finansal istikrarı güçlendirecektir” dendi.

Enflasyonu düşürmek için önden yüklemeli mali konsolidasyona ihtiyaç olduğu, hızlıca vergi harcamalarının rasyonalize edilip vergi tabanının da genişletilebileceği ifade edildi.

OVP’de yeni harcama kesintileri ya da ek vergiler şart

Raporda, enflasyonu düşürmeye yardımcı olmak için daha büyük ve önceden yüklenmiş bir mali konsolidasyona ihtiyaç duyulduğu vurgulandı. Vergi harcamalarının rasyonalize edilmesi ve vergi tabanının genişletilmesinin nispeten hızlı bir şekilde yapılabileceği belirtildi. Temel olmayan sermaye projelerine harcamaların sınırlanması, enerji sübvansiyonlarının reform edilmesi ve KDV’nin birleştirilmesi gibi önlemlerle, enflasyonun düşürülmesi ve vergilendirmede adaletin artırılmasının sağlanacağı ifade edildi. Bu önlemlerin, mümkün olduğunca önceden yüklenmesi durumunda, GSYİH’nin %2,5’ine denk gelen bir mali alan oluşturacağı ve enflasyonu düşürme çabalarına destek olacağı belirtildi.

Abartılı zam yapmayın

Ayrıca, enflasyonun yüksek kalmaya devam eden ataletinin ele alınması gerektiği belirtildi. Fiyatların, ücretlerin ve diğer sözleşmelerin (örneğin kiralar) yıllık olarak ve ileriye dönük enflasyona göre belirlenmesinin, beklentilerin sıfırlanması ve rekabet gücünün korunması açısından kritik önemde olduğu vurgulandı.

Bu eleştirilere rağmen, Mehmet Şimşek’in Rapor’un yayınlanmasına izin vermesi ve şu ana kadar hükümet yetkililerinden IMF’ye gariz hakaretler yağmaması  Şimşek’in temel hedeflerinden biri olan “rasyonel politikalara” geri dönüldüğünün bir işareti olarak algılanmalı. Belki de, Erdoğan hükümeti artık Batı ve kurumlarına sürekli üst perdeden meydan okuyarak ülkeye yabancı sermaye cezbedilemeyeceğini anladı?

Çeşitli basın kaynakları