‘TÜİK’in devlet sırrı gibi sakladığı fiyatlar’ ortaya çıktı

Türkiye İstatistik Kurumu, (TÜİK) enflasyon hesaplamasının temelini oluşturan madde sepeti ortalama fiyat listesini açıklamayı, 3 Haziran 2022’de durdurmuştu. Bunun üzerine DİSK ile TÜİK arasında yaklaşık iki yıl süren bir hukuk mücadelesi başlamıştı. Başsavcılık, DİSK’in TÜİK yöneticileri hakkındaki suç duyurusunu “TÜİK’e hiçbir konuda talimat verilemez” gerekçesiyle işleme koymadı.

Ekonomim yazarı Alaattin Aktaş, “İşte TÜİK’in devlet sırrı gibi sakladığı madde fiyatları” başlıklı yazısında “Her ne kadar TÜİK Nisan 2022’de son kez açıkladığı madde fiyatlarına artık haber bültenlerinde yer vermiyorsa da arşivler sağ olsun! O veriler bir yerlerde duruyor” dedi.

Tabloyu nasıl okuyacaksınız?

Yazısında tablo da paylaşan Aktaş şu bilgileri aktardı: “Elimizde 2022 nisanındaki endeks hesaplamasında dikkate alınan fiyatlar var. Tablo için tüketimde önemli payı bulunan 100 kalem mal ve hizmet seçtim. Bunların Nisan 2022’de TÜİK tarafından ilan edilen ve Haziran 2024’te dikkate alınan fiyatlarına yer veriyorum. Geçen ayki fiyatlar bazı kalemlerde TÜİK’in enflasyon hesabındaki fiyatlara göre artı-eksi en fazla yüzde 10 oynayabilir.

Tablonun nasıl okunması gerektiğine ilişkin küçük bir bilgi aktarayım. Fiyatlar mal ve hizmetin niteliğine göre adedi gösterebileceği gibi, kilogram, tek yönlü bilet, litre ya da aylık hizmet kullanımı da olabilir.

Gizlemekte haklılarmış!

Örneğin tabloda ekmek fiyatı olarak yer alan 35 lira, kilogram fiyatına işaret ediyor. Cep telefonu görüşme ücreti aylık kullanım bedelini, özel okul ücretleri yıllık tutarı gösteriyor. Gizlemekte haklılarmış; doktor muayenesi 34 lira, kira 6 bin lira, yurt ücreti 457 lira!
Tabloda yer verdiğim 100 kalem arasında öyle fiyatlar var ki, insan gerçekten inanamıyor. TÜİK bu fiyatlara bir açıklama, bir gerekçe getiriyor, getirmeye çalışıyor ama yine de bu fiyatlar inanılmaz!

Haziran ayında bir uzman doktora gidip muayene olduğunuzda özel hastanede bile katkı payı olarak 1.000 lira civarında ödeme yapıyorsunuz. Doktorun muayenehanesine giderseniz ödediğiniz tutar 3 bin lirayı, 4 bin lirayı bulabiliyor.

Şimdi sıkı durun! TÜİK’e göre haziran ayındaki uzman doktor muayene ücreti ne kadar biliyor musunuz; 33 lira 69 kuruş. Yanlış yazmadım; 33 lira 69 kuruş, hadi yuvarlayalım 34 lira. Muayene ücreti Nisan 2022’de 28 lira 22 kuruşmuş ve iki yılı aşkın sürede yüzde 19 artmış!

Kedinizi, köpeğinizi veterinere götürdüğünüzde ödediğiniz ücret ise geçen ay itibarıyla 681 lira.

TÜİK’in verisi işte böyle! Uzman doktor muayenesi 34 lira, veteriner ücreti 681 lira.

Yurt ücreti 457 lira!

Bu 100 kalem mal ve hizmet içinde benim en çok dikkatimi çeken bir kalem daha var; yurt ücreti.

Üniversiteler açıldığında ne yapacağını bilemeyen öğrencileri görmüyoruz sanki! Fiyatların nereye tırmandığını bilmiyoruz sanki!

TÜİK, Haziran ayında yurt ücretini 457 lira olarak dikkate almış, evet 457 lira. Ve yurt ücretinde iki yılı aşkın sürede yalnızca yüzde 38 artış olmuş.

Kira 6 bin lira bile değil

Çarpıcı bir örnek de ev kirası. Haziran ayı endeksinde kira 5 bin 845 lira olarak dikkate alınmış.

Ankara, İstanbul, İzmir gibi büyükşehirler bir yana, artık kasabalarda bile herhalde 5-6 bin lira dolayında ev kalmadı. Peki TÜİK nasıl oluyor da kirayı bu düzeyde alabiliyor?!”