TCMB normalleşme adımlarında yurtiçi swaplar tamam, sıra ülkelere geldi

Türkiye’de geçen yıl genel seçim öncesinde uygulanan düşük faiz politikası ve ekonomistlerin tanımıyla ‘kontrollü kur’ döneminde döviz satışlarıyla rezervlerde yaşanan erimeye karşılık, Merkez Bankası yurtiçi ve yurtdışı swap anlaşmalarına yöneldi. Merkez Bankası yurtiçi bankalara TL verip karşılığında altın ve döviz aldı, ayrıca diğer ülke merkez bankalarıyla yerel para birimleri üzerinden swap anlaşmaları yaptı. Bu işlemler rezervlerin olduğundan daha iyi görünmesini sağladı. Ancak Merkez Bankası dün bankalara gönderdiği yazı ile döviz karşılığı TL swap işlemlerine son vereceğini bildirdi. Halen diğer ülke merkez bankalarıyla 23.1 milyar dolarlık swap anlaşmaları bulunuyor. Ekonomistler, temiz ve güven veren bir bilanço için bu anlaşmaların da sona erdirilmesi gerektiğini vurguluyor.

Yurtiçi Swaplar Azaldı

2019 yılından itibaren uygulanan geleneksel olmayan para politikası ve döviz kurlarını kontrol etme çabaları, döviz rezervlerinde erimeye neden oldu. Swap işlemleriyle rezervlerin ‘makyajlanması’ yoluna gidildi. Yurtiçi bankalarla yapılan swap işlemleriyle Merkez Bankası TL verip döviz ve altın aldı. Bu işlemler 2023 yılı zirvesi olan 64.5 milyar dolardan 144 milyon dolara kadar geriledi. Bu durum piyasa uzmanları tarafından olumlu karşılandı.

Yurtdışı Swaplar

Yurtdışı swap anlaşmalarında henüz bir gelişme olmadı. Çin, Güney Kore, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri ile yapılan swap anlaşmaları Merkez Bankası rezervlerinde yer alıyor. Ülke merkez bankalarıyla yapılan swap yükümlülüğü 23.1 milyar dolar seviyesinde. Swap işlemlerinin bilanço dışında yer alması, Merkez Bankası rezervleri konusunda tartışmalara neden oluyor. Swap hariç net rezervler seçimlerden sonra sürekli yükselerek 23.1 milyar dolara ulaştı. Ekonomistler, diğer ülke merkez bankalarıyla yapılan swap işlemlerinin sona erdirilmesi gerektiğini belirtiyor.

Temiz Bilanço ve Yatırımcı Güveni

Ekonomist Uğur Gürses, yurtiçi bankalarla yapılan swap işlemlerinin sona erdiğini ve sıra ülke swaplarına geldiğini vurguluyor. Gürses, döviz satışlarının yol açtığı rezerv azalışlarını gizlemek amacıyla yapılan swap işlemlerinin artık sonlandırılması gerektiğini belirtiyor. Bu durumun hem vatandaşlara hem de yurtdışı yatırımcılara güven vereceğini ifade ediyor. Kur korumalı mevduatların erimesiyle swap işlemlerinin de kapatılacağı öngörülüyor.

Depo Hesapları

Merkez Bankası, Suudi Arabistan’dan alınan 5 milyar dolarlık depo işlemini sonlandırdığını açıkladı. Bu depo hesapları bilanço içinde görülüyor ve dış yükümlülüklerin azalmasını sağlıyor. QNB Finansbank Baş Ekonomisti Erkin Işık, depo hesaplarının azalmasının brüt rezervleri etkileyeceğini ancak net rezervlere etkisinin olmayacağını belirtiyor. Yabancı merkez bankalarıyla yapılan swap işlemlerinin de zamanla azaltılması gerektiğini ifade ediyor.

TL Karşılığı Altın Swapları

Merkez Bankası, TL karşılığı altın ve döviz swap ihalelerine başlayacağını duyurdu. Bu yeni swap işlemleri, fazla TL likiditesini çekmeyi ve altın ithalatını azaltmayı hedefliyor. Uzmanlar, bu adımın likiditeyi azaltacağını ve rezerv artışı sağlayacağını belirtiyor. Deniz Yatırım Strateji ve Araştırma Genel Müdür Yardımcısı Orkun Gödek, Merkez Bankası’nın iletişim anlamında daha fazla bilgi vermesi gerektiğini ve rezerv biriktirme sürecinin devam etmesi gerektiğini vurguluyor.