De-Fi Dersleri XII – Solana Ağında SOL yaratımı
8 Mart 2024De-Fi Dersleri XII – Solana Ağında SOL yaratımı
Bu yazıyı ilk olarak şurada ingilizce olarak hazırladım.
Görüldüğü üzere, sol token’ın piyasa değeri beşinci sırada görünüyor.
2020 de ilk kez piyasa sürülen sol token ın çıkış fiyatı 0.98 dolar ve 2021 yılında 260 dolara kadar çıkıyor. Bizim arkadaş Kürşat buradan satmış.:)
SOL ARZI
Toplam SOL arzı, çıkarılan Sol token ile yakılan Sol token arasındaki farka eşittir. Ağın başlatılmasında, genesis bloğunda 500.000.000 SOL yaratılmıştır.
Son veriler ise şu şekildedir.
Toplam arz 571 milyon SOL . Dolaşımdaki Sol token miktarı 442 milyon ve dolaşıma girmeyen Sol token miktarı 128 milyondur.
Dolaşımdaki Sol token miktarının toplam Sol token miktarına oranı %77,5’tir.
Dolaşıma girmeyen arz iki ana forma sahiptir:
- SOL’un stake hesabında kilitli olması.
- SOL’un Solana Labs veya Solana Vakfı tarafından sahip olunması.
Dikkat her stake kilitli değil.
Solana protokolü, önceden belirlenmiş bir program dahilinde otomatik olarak yeni tokenlar oluşturacaktır. Solana protokolü, herhangi bir zamanda Toplam Güncel Arzın yıllık büyüme oranı için “Enflasyon Oranı” terimini kullanır.
Başlangıç Enflasyon Oranı: %8
Dezenflasyon Oranı: %-15
Uzun Vadeli Enflasyon Oranı: %1,5
Grafik üzerinde, Şubat 2021’de program başladığında yeni çıkarılan SOL tokeninin %8’lik bir büyüme oranıyla başlar. Her sene bu oran %15’lik bir azalma gösterir. Dezenflasyon tanımı, yeni çıkarılan SOL token oranının zamanla azalma hızını ifade eder.
Uzun vadeli %1,5’lik enflasyon oranı, 10 yıl sonra yeni çıkarılan SOL token oranının bu yüzdede kalacağını göstermektedir. Solana ekibi, varsayımsal artış hızını kullanarak gelecek 15 yıl içinde SOL token arzını da hesaplamıştır. Bu projeksiyonun ücret yakma miktarlarını içermediğini belirtelim.
Sol token arzının gelecek 15 yılda, 800 milyon olacağı anlaşılıyor.
Stake getirisini belirleyen unsurlar aşağıda sıralanmıştır:
- Mevcut varsayımsal sol token artış hızı
- Mevcut toplam dolaşımdaki arza kıyasla stake edilen SOL’lar
- Validator komisyonu
- Uptime oranı
Stake rasyosu şu an %66.2 olarak görünmektedir.
Şu anda Solana’daki tüm ücretlerin – ister temel ücretler, oylama ücretleri veya öncelikli ücretler olsun – %50’si yakılıyor. Geri kalan %50 ise blok yapıcıya gönderiliyor. Bu yakma mekanizması, Solana ağının token arzını azaltmayı ve dolayısıyla deflasyonist bir baskı oluşturmayı amaçlar, bu da zamanla SOL’un değerini artırmaktadır.
Doç.Dr VeriDelisi