Sosyal Medya

Ekonomi

Ekonomi profesörlerinden TCMB’nin regresyon tablosuna isyan: “Merkez’in abuk tablosu, asgari ücrete zam yapılmamak için hazırlanmış”

Makroekonomist Prof. Dr. Ceyhun Elgin, Enflasyon Raporu’nda, ”Asgari ücretin yılda iki kere güncellenmesi, asgari ücretin katsayısında artışı beraberinde getirmiştir” ifadelerinin…

Ekonomi profesörlerinden TCMB’nin regresyon tablosuna isyan: “Merkez’in abuk tablosu, asgari ücrete zam yapılmamak için hazırlanmış”

Makroekonomist Prof. Dr. Ceyhun Elgin, Enflasyon Raporu’nda, ”Asgari ücretin yılda iki kere güncellenmesi, asgari ücretin katsayısında artışı beraberinde getirmiştir” ifadelerinin yer verildiği tabloyu Tansu Çiller döneminin asgari ücrete zam yapmamak için hazırlanan sunuma benzeterek, “Merkez’in abuk tablosu, asgari ücrete zam yapılmamak için hazırlanmış” diyerek ağır ifadelerle eleştirdi.

Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, dün 2024 yılsonu enflasyon tahmininin güncellendiğini ve yüzde 36’dan yüzde 38’e çıkarılacağını açıkladı.

Karahan’ın açıkladığı Enflasyon Raporu’nda yer alan ve dikkat çeken bir tabloda, ”Son yıllarda ücret ayarlamalarında geçmiş enflasyonunun daha önemli rol oynaması ve asgari ücretin yılda iki kere güncellenmesi, asgari ücretin katsayısında artışı beraberinde getirmiştir” ifadeleri yer aldı.

Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Ceyhun Elgin sosyal medya hesabından tabloda yer alan ifadeleri sert bir dille eleştirdi.

Çiller döneminin sunumuna benzetti

Ceyhun Elgin, “Tansu Çiller’in vaktiyle Y=C+I+G+X-M’yi tahminleyip R2=1 diye sunum yapmasıyla yarışır” ifadelerini kullanarak tabloyu, Çiller döneminde asgari ücrete zam yapmamak için hazırlanan sunuma benzetti.

Bu abuk tablo…

Elgin şunları söyledi:

“Dün açıklanan Merkez Bankası Enflasyon Raporu’nda yer alan şu tablo yer yer eleştiri alsa da birçok iktisatçının yeterince dikkatini çekmemişe benziyor. Oysa şaka gibi bir sonuç. Daha kötüsü, anlaşılan bu abuk tablo, temmuzda asgari ücrete zam yapılmasına karşı da kullanılacak.

Bu tablo, bazıları için şaşırtıcı sonuçlar içerebilir. Dahası, söz konusu tablonun AK Parti ekonomi kurmaylarının Temmuz ayında asgari ücrete zam yapılmasına karşı bir argüman olarak kullanılacağı sonucuna da ulaşılabilir.

Asgari ücretle geçinen vatandaşlar için endişe verici

Sonuç olarak mevcut yönetimin, asgari ücretin güncellenmesi konusunda alınacak kararların, ekonomik, sosyal ve politik güncel faktörleri dikkate alarak yapılmasının yanında tek bir veriye dayanarak kesin sonuçlar çıkarmanın yanıltıcı olabileceği gibi milyonlarca çalışanın temel geçim kaynağı olan asgari ücretin, artan enflasyon ve yaşam maliyetleri karşısında gerileme yaşamaya devam etmesi, asgari ücretle geçinen vatandaşlar tarafından endişe verir durumda.”

Dr Orhan Karaca da X hesabından benzer yorumlar paylaştı

Karaca, TCMB tablosuna göre asgari ücretteki %1’lik artış hizmet enflasyonunda %0,11’lik artış yaratıyor olmasına işaret ederek bunun ihmal edilebilir bir seviye olduğunu hatırlatıyor. 

Enflasyon Raporu’nda “modelleme yapmayı bilen arkadaşlar”ın mutlaka göz atması gereken bir model var. Birkaç hocamızın buna değindiğini gördüm (bkz.

twitter.com/KeloglanBM/sta, twitter.com/cemoyvat/statu, twitter.com/CeyhunElgin/st), ben de düşündüklerimi yazayım.

Birincisi, %98’lik R-kare aşırı fit bir modelle karşı karşıya olduğumuzu düşündürüyor. Tüm katsayıların %1 seviyesinde istatistiksel olarak anlamlı olması da şüphe çekici. Muhtemelen modelde katsayıların güvenilirliklerini sorgulamayı gerektiren ekonometrik problemler var. Ama modelin sağlamlığına ilişkin hiçbir istatistik paylaşılmamış. Artık dünya değişti, akademik yayınlarda bile analizlerin okurlar tarafından tekrarlanabilmesi için veriler paylaşılıyor. TCMB’nin de bu tür analizler yaptığında verileri paylaşması gerekiyor.

İkincisi, 2023Ç3 ve 2023Ç4 kukla değişkenlerinin neden modele eklendiğiyle ilgili hiçbir açıklama yapılmamış.

Üçüncüsü, net asgari ücretin katsayısının modeldeki 4. büyük katsayı olduğu halde esas vurgulanan 3 katsayı arasında gösterilmesi, daha büyük katsayıya sahip olan gıda değişkeninin önüne geçirilmiş olması dikkat çekiyor. Bu da modelin esas olarak asgari ücretin etkisine odaklanmak üzere kurulduğunu ama asgari ücretin etkisi başta beklendiği kadar güçlü çıkmadığı için böyle yapıldığını düşündürüyor.

Dördüncüsü, asgari ücretteki değişim ile enflasyon arasında olabilecek ters nedenselliğin incelenmesi ihmal edilmiş. Oysa önce enflasyonun arttığını ve sonra asgari ücretin buna uyarlandığını öne sürmek için yeterince nedenimiz var.

Beşincisi, modelde her şey düzgün yapılmış olsa bile asgari ücretin katsayısı ekonomik olarak çok da anlamlı bir büyüklükte değil gibi görünüyor. Asgari ücretteki %1’lik artış hizmet enflasyonunda %0,11’lik artış yaratıyorsa bence bu ihmal edilebilir bir seviyedir. Nitekim yazıda da “2024 yılı ilk üç aylık döneminde hizmetler grubunda çeyreklik enflasyon yaklaşık yüzde 23,5 seviyesindeyken atalet ve manşet enflasyona endeksleme kaynaklı etki 18,2 yüzde puan olarak tahmin edilmektedir” denilirken, asgari ücretteki artışın etkisi sayısal olarak verilmemiş.

Kısacası, bu model kamuoyunu asgari ücrete temmuz ayında zam yapılmamasına ikna etmek için kurulmuş gibi görünüyor. Fakat model ekonometrik açıdan çok sorunlu gibi görünüyor ve üstelik düzgün olsa bile sonuçları asgari ücrete zam yapılmayarak enflasyonda sağlanacak düşüşün fazla olmayacağına işaret ediyor.

Dr. Cem Çakmaklı da TCMB’nin yılın ikinci Enflasyon Raporu’ndaki regresyon tablosundaki hataları anlatıyor.

“

BAKMADAN GEÇME

  • Citroën Ami’nin Yeni Versiyonu My Ami Peps Online Olarak Satışa Sunuldu!

  • Uzun Menzilli RWD Tesla Model 3’ün fiyatı ABD’de 42.490$

  • Yeni AT8 Peugeot BOXER Ağustos’ta Türkiye’de!

    • Benzer Haberler