ANALİZ: SEKTÖRLERE GÖRE TARİHSEL KREDİ KARTI HARCAMALARI

Metodoloji

Çalışma kapsamında Türkiye’deki kredi kartı harcama verileri kullanılmıştır. Kredi kartı harcamalarının tüketim eğilimini ne ölçüde yansıttığını anlamak için ödeme sistemlerine ait verileri yıllar itibarıyla incelemek faydalı olacaktır.

Grafik: Yıllar itibarıyla kredi kartı sayıları

Grafik: Yıllar itibarıyla POS sayısı

Grafikten görüleceği üzere, 2009 yılında 1.7 milyon adet POS cihazı bulunmaktadır. BKM verilerine göre 2023 yıl sonu itibarıyla bu rakam 2 milyon adettir.

Banka ve Kredi kartlarının yurtiçi işlem hacminin GSYİH’e oranı aşağıdaki şekildedir:

Tablo: 2014-2023 yıllarının Banka ve Kredi Kartı İşlem Hacmi Kıyaslaması

Tablodan görülebileceği gibi 2014 yılında Banka ve Kredi kartı işlem hacmi GSYİH’nin %44,21 oranındayken, 2023 yılında %44,18 oranındadır.

Tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde aşağıdaki sektör harcama verilerinin günümüz ile kıyaslanabilecek nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır.

Sektör Harcama Verilerinin Değerlendirilmesi

TCMB EVDS verileri kullanılarak çeşitli sektörlere ait Banka Kartı ve Kredi Kartı harcama verileri aşağıda görselleştirilmiştir.

İlgili hesaplama yapılırken, Banka Kartı ve Kredi Kartı harcama tutarı, ilgili kategorideki işlem adedine bölünmüştür. Böylece ortalama işlem tutarı elde edilmiştir. Sonrasında, ortalama işlem tutarı aynı tarihteki USD/TRY kuruna bölünmüştür.

Aşağıda çeşitli sektörlere ait USD bazında ortalama işlem tutarlarının verisi yer almaktadır.

1. Giyim ve Aksesuar

2017 yılında ortalama işlem başı giyim ve aksesuar harcaması 29,40 dolarken 2024 yılında bu tutar 37,04 dolardır. Günümüzde dolar bazında ortalama harcanan işlem tutarı 2017 yılına göre %27 daha fazladır.

2. Havayolları

2017 yılında ortalama işlem başı havayolları sektörü harcaması 121,51 dolarken 2024 yılında bu tutar 211,18 dolardır. Günümüzde dolar bazında ortalama harcanan işlem tutarı 2017 yılına göre %74 daha fazladır.

3. Kuyumcular

4. Yemek – Restoran Harcamaları

5. Sigorta

6. Konaklama

7. Elektronik Eşya