ANALİZ:  İmalat sanayi Eylül’de toparlandı, güven endeksleri hala güçsüz

ÖZET

Eylül ayı verileri, son aylarda süregelen ve sektörler geneline yayılan zayıflama eğiliminin eylülde durakladığına işaret etti. Üçüncü çeyrek genelinde ise zayıflama ilk yarıya göre hızlandı. Eylülde iç ve dış piyasa kayıtlı siparişlerindeki artış üretim göstergelerine de yansıdı. KKO, fabrika tatili kaynaklı açılma/kapanmaların nette geçici düşürücü etkisine rağmen 0,2 puan artışla %75,9 oldu.

Geçici etkiler hariç bakıldığında KKO’nun eylülde tarihsel ortalamalarına yakınsadığını söylemek mümkün. Takip ettiğimiz önemli göstergelerden istihdam ve yatırım eğilimindeki düşüşün de eylülde durakladığı görülüyor. Ancak bu iyileşmelerin kalıcı olacağı konusunda elimizde somut bir dayanak bulunmadığından, faaliyetin toparlanma eğilimine girdiğine dair bir çıkarım yapabilmek henüz mümkün değil.

Güven Endeksleri

Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE): RKGE dört aylık düşüşün ardından eylülde mevsimsellikten arındırılmış olarak aylık 1,2 puan artışla 99,2 seviyesine yükseldi, ancak tarihsel ortalamasının altında (4,3 puan) kalmaya devam ederek imalat sanayindeki zayıflığın sürdüğüne işaret etti.

Sektörel Güven Endeksleri (SGE): Eylülde güven endekslerinden inşaat sektörü dışında hizmetler ve perakende ticarette iyileşme görüldü. Bununla birlikte her üç sektörün güven endeksi tarihsel ortalamalarının altında kalmaya devam etti. Özellikle, iş hacmi/satış/talep sorularında artış gözlendi.

Perakende sektöründe talepte artış görülmekle birlikte bu artış önceki aylardaki sert düşüşleri telafi etmekten uzak kaldı.

İktisadi Yönelim Anketi

Son 3 ay üretim hacmi sorusu son iki aydır artış göstermekle birlikte negatif değer almaya ve uzun dönem ortalamasının belirgin altında kalmaya devam ediyor. Mamul mal stoklarında azalış eylül ayında da sürdü ve uzun dönem ortalamasının altına geriledi. Stoklardaki azalışın üretime kıyasla daha kuvvetli gerilemesi talep koşullarının üretimdeki seyre göre daha olumlu seyrettiği ve talebin bir kısmının stoklardan karşılandığı sinyalini veriyor. Çeyreklik bazda görünüm de hem üretimin hem mamul mal stoklarının ikinci çeyreğe kıyasla gerilediği yönünde.

Kayıtlı sipariş sorularında süregelen zayıflama eylül ayında durakladı. Eylül ayında hem iç piyasa hem ihracat siparişlerinde artış görülse de, artışlar bu gelişmeye büyük önem atfedecek kuvvette değil. Genel eğilim olarak baktığımızda ihracat siparişleri reel kur ve dış talep gelişmelerine bağlı olarak tarihsel ortalamalara kıyasla zayıf seyretmeye devam ediyor. İhracat pazarında talebin en zayıf olduğu sektör dayanıklı tüketim malları olarak görülüyor. İç siparişlerde de sıkılaştırmanın gecikmeli etkileriyle çeyreklik bazda zayıflama mevcut. Eylülde iç siparişlerde en belirgin düşüş ara mallarında görünürken, dayanıklı tüketim mallarında toparlanma gözleniyor.

Kaynak:  Akbank Ekonomik Araştırmalar