ABD Gazze’de Ateşkes Çağrısı Yaparken İsrail İran Saldırısına Hazırlanıyor

Biden yönetiminden üst düzey bir yetkili İsrail’e Gazze’de ateşkes sağlanması için müzakereleri yeniden başlatması çağrısında bulunarak daha geniş çaplı bir bölgesel çatışma riskinin Hamas’la bir anlaşmaya varmanın aciliyetini arttırdığını söyledi.

ABD Ulusal Güvenlik Danışman Yardımcısı Jon Finer’in her iki tarafı da “masaya dönmeye” çağırması, geçen hafta Beyrut ve Tahran’da üst düzey militanların öldürülmesi, İran’ın İsrail’e misilleme tehdidinde bulunması ve İsrail’in Lübnan’dan İran destekli Hizbullah’ın olası misillemelerine karşı alarma geçmesinin ardından geldi. CBS’in Face the Nation programına verdiği röportajda Finer, “Tehdidin arttığı bir dönemdeyiz” dedi.

Finer, İran’ın olası yanıtı konusunda spekülasyon yapmaktan kaçınarak CNN’in State of Union programına verdiği demeçte ABD ve İsrail’in daha geniş çaplı bir savaştan kaçınmaya çalışırken “her olasılığa karşı hazırlık yaptıklarını” söyledi.

Ülkenin istihbarat şefi başkanlığındaki bir İsrail heyeti uzun süredir durmuş olan görüşmelerde ilerleme kaydetmek amacıyla Cumartesi günü Mısır’ı ziyaret etti, ancak bir ilerleme kaydedileceğine dair hiçbir işaret alamadan geri döndü.

ABD’nin de desteklediği önerilen düzenleme, Hamas, müttefiki Hizbullah ve destekçisi İran’ın bu hafta Beyrut ve Tahran’da öldürülen üst düzey militanlar için tehdit ettiği misillemelerin boyutunu azaltmaya yardımcı olabilir. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby Pazar günü Fox News’e yaptığı açıklamada “Hala aradaki farkın kapatılabilecek kadar dar olduğuna inanıyoruz” dedi.

Finer, Başkan Joe Biden’ın Başbakan Benjamin Netanyahu’ya, İsrailli lider Temmuz ayında Washington’u ziyaret ettiğinde “bu anlaşmanın yapılması gerektiği” mesajını ilettiğini söyledi. CBS’e konuşan Finer, “Bu bağlamda, bölgede bu kadar çok şey olurken, risk seviyesi ve tehdit seviyesi bu kadar yüksekken, her zaman bu müzakereleri çok daha zor hale getirebilecek bu dış olaylar vardır” dedi ve ekledi: “Ama biliyorsunuz, bu diplomasi işidir”. “Hayal kırıklığı ile ilgili değil.”

Pentagon Cuma günü yaptığı açıklamada İsrail’in Hamas ve Hizbullah liderlerine yönelik suikastların intikamını almak üzere İran’dan gelen tehditlerle karşı karşıya kalması nedeniyle Orta Doğu’daki varlığını gemiler, savaş uçakları ve balistik füze savunma gemileriyle güçlendirdiğini duyurdu.

Finer’in “İsrail’i karşılaşabileceği her türlü tehdide karşı savunmak” için tasarlandığını söylediği bu hamleler arasında şu anda Umman Körfezi’nde bulunan USS Theodore Roosevelt’in yerine USS Abraham Lincoln Carrier Strike Group’un gönderilmesi de yer alıyor. Axios’un haberine göre ABD Merkez Kuvvetler Komutanı General Michael Kurilla, İsrail İran’ın olası bir saldırısına hazırlanırken Cumartesi günü Orta Doğu’ya gitti.

ABD Gazze’de Ateşkes Çağrısı Yaparken İsrail İran Saldırısına Hazırlanıyor

ABD’nin Gazze’de ateşkes için baskı yaparken savunma takviyesi göndermesi üzerine İsrail, Hizbullah ve Hamas yetkililerine yönelik suikastlara misilleme olarak İran ve bölgesel milislerin olası saldırısına hazırlandı. Başbakan Benjamin Netanyahu Pazar günü kabine toplantısının başında yaptığı açıklamada “İsrail, İran’ın şer eksenine karşı çok cepheli bir savaşın içinde.

Her bir kolunu büyük bir güçle vuruyoruz. Hem saldırgan hem de savunmacı olarak her türlü senaryoya hazırız.” Bölgeye bir savaş uçağı filosu gönderen ve İsrail’e yardım etmek için yakınlarda bir uçak gemisi bulunduran ABD de Netanyahu’ya yaklaşık 10 aydır süren savaşın tırmanmasını önlemek için Gazze’de ateşkes müzakerelerini yeniden başlatması yönünde baskı yapıyor. Hizbullah’ın Gazze’yle dayanışma içinde İsrail’e ateş açması nedeniyle bu durumun bölgeyi sakinleştireceği umuluyor.

İtalya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Yedi Grup Dışişleri Bakanlarının Pazar günü gerçekleştirdikleri video görüşmesinde daha geniş çaplı bir bölgesel kriz riskine ilişkin endişelerini dile getirdikleri belirtildi. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Matthew Miller, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in mevkidaşlarıyla “Ortadoğu’da gerilimin azaltılmasına yönelik acil ihtiyacı” görüştüğünü söyledi. Axios’un görüşme hakkında bilgi sahibi olan ve kimliği açıklanmayan üç kaynağa dayandırdığı haberine göre Blinken, G-7’deki mevkidaşlarına İran ve Hizbullah tarafından İsrail’e yönelik bir saldırının Pazartesi günü erken saatlerde başlayabileceğini söyledi.

Axios’un haberine göre Blinken, ABD’nin tam zamanlamayı bilmediğini ancak saldırıların önümüzdeki 24 ila 48 saat içinde başlayacağını düşündüğünü söyledi.

Pazartesi günü altıncı gün üst üste düşen şekel, Tel Aviv’de sabah 9:10 itibariyle dolar başına 3,84 ile Kasım ayından bu yana en zayıf seviyesine geriledi. İsrail hisse senetleri Pazar günü Ekim ayından bu yana en kötü gününü yaşadı.

İran ve İsrail arasında yer alan ve herhangi bir çatışmada hava sahası son derece savunmasız olacak olan Ürdün’ün Dışişleri Bakanı Ayman Safadi Pazar günü Tahran’a nadir bir ziyaret gerçekleştirdi. ABD Ulusal Güvenlik Danışman Yardımcısı Jon Finer taraflara “masaya dönmeleri” çağrısında bulundu. Eğer Gazze’de ateşkes sağlanabilirse bu herhangi bir misillemeyi geciktirebilir. Netanyahu sorunun Hamas’ın taleplerini sürekli değiştirmesi olduğunu söyledi. İran ve Hizbullah liderleri geçen hafta Beyrut ve Tahran’da işlenen cinayetlerin cevapsız kalmayacağına, kırmızı çizgilerin aşıldığına ve saldırıların geleceğine dair yemin ettiler.

İsrailli yetkililer yakın zamanda beklenen saldırıların muhtemelen eş zamanlı olacağını ve Lübnan’daki Hizbullah, Yemen’deki Husiler ve İran’ın kendisinden gelebileceğini söyledi. Nisan ayında İsrail’in Suriye’de iki İranlı generali öldürmesinin ardından İran ilk kez İsrail’e 300’den fazla füze fırlatmış, bunların neredeyse tamamı İsrail ve ABD öncülüğündeki bölgesel güçlerden oluşan bir koalisyon tarafından düşürülmüştü.

İsrail’de GPS sistemleri Tel Aviv’in şaşkın sakinlerine Beyrut’ta olduklarını söylüyordu; bu da bir saldırının başarılı olmasını zorlaştırma çabasının bir parçasıydı. İki yetkili, bombardıman ya da siber saldırılar nedeniyle telefon hatlarının çökmesi halinde haberleşmeyi sağlamak üzere kabineye uydu telefonları verildiğini söyledi. Delta, United, Lufthansa gibi çok sayıda yabancı havayolu şirketinin çapraz ateşe yakalanma korkusuyla İsrail’e ve İsrail’den uçuşlarını askıya alması nedeniyle binlerce İsrailli yurtdışında mahsur kaldı. Ulusal havayolu şirketi El Al, İsraillileri eve getirmek için daha fazla uçuş eklemeye çalışıyor. Ulaştırma Bakanlığı, ihtiyaç duyulması halinde İsraillileri Kıbrıs’tan geri getirmek için donanmadan bot talep edeceğini açıkladı.

‘Diplomasi İşi’

Ülkenin istihbarat şefi liderliğindeki bir İsrail heyeti, uzun süredir durmuş olan Gazze savaş görüşmelerinde ilerleme kaydetmek amacıyla Cumartesi günü Mısır’ı ziyaret etti, ancak hemen bir ilerleme işareti alamadan geri döndü.

ABD tarafından desteklenen anlaşma önerisi, geçen hafta üst düzey militanların öldürülmesinin ardından Hamas, Hizbullah ve İran’dan gelecek misillemelerin boyutunu azaltmaya yardımcı olabilir. İsrail’de de diplomasinin beklenen saldırıyı geciktirebileceğine dair bir umut vardı.

Finer, Başkan Joe Biden’ın İsrailli lider Temmuz ayında Washington’u ziyaret ettiğinde Netanyahu’ya “bu anlaşmanın yapılması gerektiği” mesajını ilettiğini söyledi. CBS’e konuşan Finer, “Bu bağlamda, bölgede bu kadar çok şey olurken, risk seviyesi ve tehdit seviyesi bu kadar yüksekken, her zaman bu müzakerelerin kendisini çok daha zor hale getirebilecek bu dış olaylar vardır” dedi ve ekledi: “Ama biliyorsunuz, bu diplomasi işidir. “Hayal kırıklığı ile ilgili değil.”