TCMB Blog: Türkiye için de iklim değişikliği gıda fiyatları üzerinden önemli bir enflasyonist baskı unsuru

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) blogu Merkezin Güncesi’nde yayımlanan yeni bir analizde, iklim değişikliğinin Türkiye’de gıda fiyatları üzerinden önemli bir enflasyonist baskı unsuru oluşturduğu vurgulandı. TCMB Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüğü’nden Aslıhan Atabek Demirhan ve Simin Bayraktar tarafından hazırlanan “İklim Değişikliği ve Gıda Enflasyonu” başlıklı analizde, aşırı iklim olaylarının, özellikle gıda sektöründe arz şoklarına neden olarak fiyatlar üzerinde risk oluşturduğu belirtildi.

Analize göre, artan sıcaklıklar, uzayan kuraklıklar ve sıklaşan aşırı hava olayları, tarımsal üretim ve tedarik zincirlerinde bozulmalara yol açarak gıda fiyatlarını yukarı çekiyor. 2035’e kadar iklim değişikliğinin küresel gıda maliyetlerini yıllık olarak %1,5 ila %1,8 oranında artıracağı tahmin ediliyor. Türkiye’nin de yer aldığı Akdeniz kuşağında bu etkilerin daha da belirgin olduğu ifade edilerek, özellikle meyve ve sebze üretiminin bu durumdan olumsuz etkilendiği vurgulandı.

Analizde, 2020 sonrası dönemde Türkiye’de sonbahar ve kış aylarının daha ılıman, ilkbahar ve yaz aylarının ise daha sıcak geçtiği ve yağışların azaldığına dikkat çekildi. Bu durum, ürün verimini ve üretim maliyetlerini olumsuz etkileyerek taze meyve ve sebze fiyatlarında artışa yol açtı. Özellikle Mersin, Adana, Antalya, Hatay ve Muğla gibi önde gelen tarım bölgelerinde yaşanan kuraklık, sebze ve meyve üretimini ciddi şekilde etkiledi. Sulama ihtiyacının artması, elektrik tüketimini de artırarak maliyetleri yükseltti ve bu da nihayetinde gıda fiyatlarına yansıdı.

Sonuç olarak, iklim değişikliğinin, sürdürülebilirlik ve gıda güvenliğine ek olarak fiyat istikrarı açısından da ciddi bir tehdit oluşturduğu belirtilerek, bu durumun Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler için hayati öneme sahip olduğu ifade edildi. İklim değişikliği ve gıda fiyatları arasındaki ilişkinin, genel enflasyon görünümü ve hanehalkı refahı açısından kritik olduğu vurgulandı.