World Economic Forum başekonomistler anketi:  Kısa vadede “temkinli iyimserlik”, uzun vadede  coşku

Dünya Ekonomik Forumu’nun (World Economic Forum, WEO) Mayıs 2024 Baş Ekonomistleri Görünüm Anketine katılan ekonomistlerin yalnızca %17’si bu yıl koşulların kötüleşeceğini bekliyor. Bu oran,  Ocak ayında kaydedilen %56’ya kıyasla önemli bir iyileşme. Raporda “Belirsizlik devam ediyor, ancak son ankette ufukta bulutların  dağıldığına dair işaretleri görülüyor” ifadesine yer veriliyor. “Ekonomik faaliyet hususunda ruh hali temkinli bir iyimserliğe işaret ediyor.”

Yılda üç kez yayınlanan Baş Ekonomistlerin Görünümü, farklı sektörlerden ve uluslararası kuruluşlardan önde gelen baş ekonomistleri araştırıyor.

Belirsizliğin kaynakları

Küresel ekonomiye yönelik yakın vadeli en keskin risklerden bazıları hafiflemiş olsa da belirsizlik yüksek olmaya devam ediyor. Baş ekonomistler bir dizi potansiyel yıkıcı faktörün altını çizdi. Katılımcıların neredeyse tamamı (%97) uluslararası jeopolitiğin 2024 yılı boyunca küresel ekonomik dalgalanmalara neden olacağını düşünüyor; bu oran Eylül 2023’teki %90’dan daha yüksek.

İç politika da küresel ekonomi için bir risk olarak ortaya çıktı. Ankete katılan 10 kişiden sekizinden fazlası (%83), dünya nüfusunun yarısından fazlasının sandık başına gideceği 2024 yılında iç siyasetin bir dalgalanma kaynağı olacağını söyledi.

Baş ekonomistler, yapay zeka (AI) gibi ileri teknolojilerin kısa vadeli etkileri konusunda daha iyimserdi. Aslında baş ekonomistlerin çoğu (%69) yapay zekanın 2024’te bir belirsizlik kaynağı olacağına katılmıyor.

Bölgesel dinamikler karışık

Baş ekonomistlere göre ekonomik büyüme görünümü bölgeye göre önemli ölçüde farklılık gösteriyor.

ABD’nin ekonomik görünümüne ilişkin iyimserlikte kayda değer bir artış yaşandı. Ankete katılan baş ekonomistlerin neredeyse tamamı (%97) Amerikan ekonomisinde (Ocak ayındaki %59’du) 2024’te ılımlı veya daha güçlü bir büyüme bekliyor.

GADT  abonelere özel rapor:  Siyasette yeni dönem Erdoğan-Özel zirvesi ile başlıyor

Asya da iyimserlik kaynağı olmaya devam ediyor. Katılımcıların tamamı bu yıl Güney Asya ile Doğu Asya ve Pasifik’te en azından ılımlı bir büyüme bekliyor. Özellikle Güney Asya’da büyüme beklentileri önemli ölçüde iyileşti; Ocak ayındaki %52 seviyesinden bu yıl bölgede güçlü veya çok güçlü bir büyüme bekleyenlerin oranı %70’e yükseldi.

Zayıf tüketim verileri ve devam eden emlak piyasasındaki sıkıntıların yakın vadeli görünümü olumsuz etkilemesi nedeniyle Çin’e yönelik beklentiler  daha karamsar. Baş ekonomistlerin yaklaşık dörtte üçü bu yıl Çin’de ılımlı; yalnızca %4’ü  güçlü bir büyüme öngörüyor.

Görünüm Avrupa için çok daha kötümser; neredeyse 10 kişiden yedisi 2024’te zayıf bir büyüme bekliyor ve katılımcıların hiçbiri güçlü veya çok güçlü bir büyüme öngörmüyor.

Dünyanın geri kalanı için baş ekonomistlerin çoğunluğu ılımlı bir büyüme bekliyor ve Ocak ayından bu yana beklentilerde hafif bir iyileşme var.

Enflasyon beklentileri bölgeler arasında da farklılık gösteriyor ancak bu farklılaşmanın boyutları azalmaya başladı. Yeni anketin sonuçları enflasyonun görünümünün doğru yönde algılandığını ortaya koyuyor.

İşletmeler ve politika yapıcılar için zorluklar

Baş ekonomistlere göre mevcut küresel manzara, işletmeler ve politika yapıcılar için zorlu bir karar alma ortamı yaratıyor. Neredeyse on katılımcıdan sekizi, artan karmaşıklığın 2024 yılı boyunca kamu ve özel sektör liderleri için büyüyen zorluklar teşkil etmesini bekliyor. İç politikada artan kutuplaşma ve ekonomi politikalarında  seçim kaynaklı belirsizlikler arttıkça,  katılımcıların yükselen bir oranı siyaset ve ekonomi arasındaki gerilimlerin (%86) faaliyetleri düzenlemede ön plana çıktığını yansıtıyor.

Bu yıl bütçe-planlamayı yönlendirmesi beklenen faktörlere bakıldığında, hem ekonomik hem de politik değişkenler ön plana çıkıyor. Toplam baş ekonomistlerin neredeyse üçte ikisi, şirketlerin büyüme hedeflerinin, çevresel ve sosyal hedeflere uyumun  önüne geçtiğini kaydetti.

Uzun vadeli görünüm: Şaşırtıcı ölçüde iyimser

Cesaret verici bir şekilde, baş ekonomistlerin ekonomik büyüme görünümüne ilişkin göreceli iyimserliği kısa vadenin ötesine uzanıyor. Pek çok orta vadeli tahminin aşağı revize esildiği günümüzde (IMF beş yıl sonraki %3,1’lik küresel büyüme tahmini son on yılların en düşük seviyesinde) baş ekonomistler büyümede sürdürülebilir bir toparlanma olasılığını görüyorlar.

Neredeyse her on kişiden yedisi küresel büyümenin önümüzdeki beş yıl içinde yüzde 4’e dönmesini beklediklerini, on kişiden dördü ise önümüzdeki üç yıl içinde bunun gerçekleşeceğini beklediklerini söyledi. Bu, küresel ekonomide memnuniyet verici bir iyileşmeye işaret ediyor. Ancak yanıt verenlerin azınlığının (%23) bu iyimserliği paylaşmadığını ve küresel ekonominin herhangi bir zaman diliminde %4’lük büyümeye dönmesini beklemediklerini belirtmekte fayda var.

Önümüzdeki beş yıldaki büyümenin potansiyel itici güçlerine bakıldığında, baş ekonomistler teknolojik dönüşüm, yapay zekan ve yeşil enerjiye geçişin özellikle yüksek gelirli ekonomilerde olumlu bir rol oynamasını bekliyor.  Buna karşılık jeopolitik, iç politika, borç seviyeleri, iklim değişikliği ve sosyal kutuplaşmanın hem yüksek hem de düşük gelirli ekonomilerde büyümeyi yavaşlatacağı konusunda güçlü bir fikir birliği var.