ANALİZ: Almanya’nın ekonomik sıkıntıları derinleşiyor

Almanya’da Ekim ayında kişi ve sermaye şirketlerine ilişkin iflas sayısının 1.530 olduğu açıklanmıştır. Bu sayı, bir önceki aya göre %17, geçen yılın aynı ayına göre ise %48 artış göstermektedir. Ayrıca, bu değer pandemi öncesi 2016-2019 yılları arasındaki ortalama Ekim değerinin %66 üzerindedir.

Grafik 1: Aylara göre Almanya’da iflas sayısı

Grafikte Almanya’daki iflas trendi (IWH-Insolvenztrend) gösterilmektedir.

• Mavi çizgi, 2016-2019 yılları arasındaki pandemi öncesi dönemin ortalama iflas seviyelerini temsil etmektedir.
• Turuncu çubuklar, 2024 yılının her bir ayı için iflas sayılarını göstermektedir.
• Lacivert çubuklar ise 2023 yılına ait iflas sayılarını temsil etmektedir.

Grafikten görüldüğü üzere, 2024 yılındaki iflas sayıları, pandemi öncesi ortalamalara (mavi çizgi) kıyasla ve  2023 yılına kıyasla daha yüksek seviyelerdedir.

Son olarak, Ekim ayında bu kadar yüksek iflas sayısına en son 2004 yılında ulaşılmıştır.

Leibniz Halle Ekonomik Araştırma Enstitüsü (IWH) İflas Araştırma Merkezi Başkanı Steffen Müller, iflaslardaki bu artışın çeşitli faktörlerin bir araya gelmesinden kaynaklandığını belirtmektedir. Uzun süreli ekonomik durgunluk, artan enerji ve işgücü maliyetleri, pandemi sonrası ortaya çıkan erteleme etkileri ve ekonomik yapının yeni koşullara uyum sağlamasındaki gecikmeler iflas artışlarına neden olmaktadır.

Pandemi döneminde zayıf durumdaki şirketler devlet destekleriyle ayakta tutulmuş, bu sayede iflaslar ertelenmişti. Şu an ise bu ertelemelerin iflas olarak geri döndüğü görülmektedir. Ayrıca düşük faiz döneminde verimsiz işletmelerin uygun maliyetli kredilerle ayakta kalabildiği, ancak Avrupa Merkez Bankası’nın 2022 yılında yaptığı faiz artışlarının ardından bu yüksek borçlu şirketlerin iflasa sürüklendiği anlaşılmaktadır.

Grafik 2: Aylara göre iflas sayısı, Trend

Grafikte Almanya’daki iflas trendi, iki farklı veri kaynağıyla karşılaştırılmaktadır:

• Mavi çizgi, IWH İflas Trendi verilerini göstermektedir.
• Turuncu çizgi ise resmi istatistiklerden elde edilen iflas verilerini temsil etmektedir.

Grafik, 2020 başından 2024 Ekim ayına kadar olan dönemi kapsamaktadır. Her iki veri seti de genel olarak benzer bir trend izlemekte, iflas sayılarında zamanla artış görülmektedir. 2023’ten itibaren iflas sayılarında belirgin bir yükselme yaşanmıştır ve her iki veri kaynağı da bu artışı benzer şekilde yansıtmaktadır.

IWH’in iflas araştırma verilerine göre, günümüzde yaşanan iflas dalgası uzun süren ekonomik durgunluk ve artan maliyetlerin yarattığı olumsuz etkilerin bir sonucu olarak tanımlanmaktadır. Faizlerin düşük olduğu dönemlerde ve pandemi sırasında devlet desteğiyle ayakta kalan birçok zayıf şirket, artan maliyetler karşısında büyük baskı altına girmektedir. Bu durum özellikle yüksek borçlu işletmeleri iflasa sürüklemektedir. En fazla etkilenen sektörler arasında inşaat, ticaret ve işletmelere yönelik hizmetler yer almaktadır. İmalat sanayiinde de iflas rakamlarının yüksek düzeyde olduğu belirtilmektedir.

Büyük işverenlerin iflasları, etkilenen çalışanlarda ciddi ve kalıcı gelir kayıplarına yol açmaktadır. Büyük iflasların etkilediği iş sayısı ise iflaslardan etkilenen toplam iş sayısına dair önemli bir gösterge olarak kabul edilmektedir. IWH verilerine göre, Ekim ayında iflas eden en büyük %10’luk dilimde yer alan şirketlerde yaklaşık 11.000 iş etkilenmiştir. Bu rakam, bir önceki aya göre yarıdan fazla düşmüş, 2023 yılı Ekim ayı seviyesinde kalmıştır. Ancak pandemi öncesi 2016-2019 yıllarının ortalamasının %30 üzerinde bir seviyeye sahiptir.

Yüksek iflas sayılarına rağmen etkilenen işlerin sayısının görece düşük kalması, çok büyük çaplı iflasların olmamasına bağlanmaktadır. Bu nedenle, Ekim ayında iflasların iş gücü piyasası üzerindeki etkileri sınırlı olmuştur.

IWH