KİB Piyasa Raporu: Ucuz parayı ‘morfin’ gibi gören piyasaların imdadına yine BoJ yetişti!

Küresel mali piyasalar, Kara Pazartesi olarak adlandırılan sert satış baskısı ardından dün günü toparlanma eğilimi ile tamamladı. Bir miktar da olsa satış baskısının azalması ile hisse senetleri yönünü yukarıya çevirdi: Pazartesi günü %13 gerileyen Asya’nın gösterge endeksi Nikkei dün kayıplarını benzer ölçüde telafi ederken, carry trade para birimi olarak ön plana çıkan JPY, dolar başına 141 seviyelerine kadar değerlenmesi ardından yeniden 147 seviyesine varan bir satış baskısı ile karşı karşıya kaldı. Benzer bir şekilde, güvenli liman edası finansal türbülans sığınılan 10 yıllık ABD tahvil faizinin getirisi son bir yılın en düşüğü olan %3,66 seviyesine gerilemesi sonrası %3,91 seviyesine toparlandı. Piyasaların korku endeksi VIX, pandemi dönemi ve 2008 küresel krizi dönemini anlatırcasına, haftanın ilk iş günü var ne yok sat eğilimine paralel panikle 65 seviyesini test etmesi ardından 27 seviyelerine kadar normalleşti.

Yukarıdaki örnekler artırılabilecek olsa da, çok açık bir şekilde Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) likiditeyi kısarak paranın maliyetini artırması, FED’in ise tam bir yıldır faiz oranlarını sabit tutarak ekonomiyi gereğinde fazla sıktığı endişesinin tetiklediği resesyon korkuları, kâr satışları için gerekli ortamı sağlarken, piyasaların aşırı bir tepki vermesi ardından dün itibariyle normalleşmeye ya da kademeli de olsa dengelenme sürecine yeniden girdiğini altını çizmek gerekiyor.

Pazartesi yaşanan finansal türbülansın ardından panik havasının dinmesinde BoJ’un yine büyük bir payı olduğunu görüyoruz. BoJ bu sabah yaptığı iletişimde, piyasalar istikrarsız bir seyir izlerken faiz oranlarını artırma konusunda isteksiz kalacaklarını söylemesi, Japon Yeninde keskin bir düşüşe yol açarken, Asya borsaları ise adeta yeşillere büründü. Ucuz parayı morfin gibi gören piyasalar yeniden carry trade ve hisse senetlerine yönelirken, gösterge endeks Nikkei, dün %10 yükselmesi ardından bu sabah da %2,5 yükseldi. MSCI’nın Japonya dışındaki Asya-Pasifik hisse senetlerini gösteren en geniş endeksi %1,3 ; Kore ve Tayvan borsaları ise sırası ile %2,3 ve %3,4 yükseldi.

Pazartesi günü yaşanan büyük çaplı likidasyon eğilimi sonrasında FED’den yılın son üç toplantısında beklenen toplam 125 baz puanlık gevşemeye kıyasla bu sabah vadeli kontratlar 100 baz puanlık bir gevşemeye işaret ederken, Eylül ayındaki 50 baz puanlık faiz indirimine ise %65 şans tanınıyor.

Altının ons fiyatı geçen hafta 2,480 dolara dayanması ardından 100 dolar düşüşle 2,380 dolar seviyelerine kadar çekilirken, petrol fiyatları, küresel talebin büyüme endişeleri ile Ortadoğu’daki arz kesintisi riski arasında kalarak sene başı seviyeleri olan 76 dolara kadar gerilediğini not edelim. Petrolün gerilemesi, net enerji ithalatçısı olan Türkiye ve KKTC gibi ülkelerin cari açık ve enflasyonla mücadelesine katkı sağladığının da altını çizelim.

Demokrat aday Harris yardımcısı olarak Minnesota Valisi Walz’i atadı. Bu tercihin, Trump’ın Minnesota’daki oylarını bölmeyi amaçladığını düşünüyoruz.  Her ne kadar Walz ülke çapında çok tanınmasa da, bölgesinde oldukça önemli ve kredibilitesi yüksek bir isim olduğunu not edelim. Son yapılan anketlere göre, Harris %51 ile Trump’ın %48 belirgin bir şekilde önüne geçti!

Türk mali piyasaların haftanın ilk gününü sakin bir seyirle atlatsa da, bültenlerimizde de belirttiğimiz üzere pek de küresel satış baskısına kayıtsız kalamadı. USDTRY kuru geçen hafta Cuma gününü 33,2450 seviyesinde tamamlaması ardından dün 33,60 seviyesine yükselerek rekorunu bir adım daha kuzeye taşıdı. TCMB’nin analitik bilançosuna göre, Pazartesi günü net döviz pozisyonu 2,3 milyar dolar azalırken, manşet rakam 18,3 milyar dolar seviyesine geriledi. Enflasyonu kontrol altına almaya çalışan TCMB’nin kurun kontrolsüz yükselmesine izin vermeyeceğini ve bunu da sağlayacak kadar ‘cephane’ biriktirdiğini dün de paylaşmıştık.

Dün TCMB tarafından açıklanan reel efektif kuru TL’nin değerlenmeye devam ettiğini gösterdi. TL değerlenmeye devam ederken, turizm ve dış ticaret cephesinden gelen serzenişlere dün TİM Başkanı Gültepe “döviz karpuzdan daha ucuz” çıkışı yaparak eşlik etti ve değerli TL’yi eleştirdi. İthal etmenin üretmekten daha kolay olduğu bir ortamda eleştirileri anlasak da, enflasyonla savaşı kazanmak adına kurun kontrol altında kalması gerektiğini de (ithal mallar üzerinden geçişkenlik) göz ardı etmiyoruz. TCMB’nin enflasyonla savaşta tek başına kalmasına da üzülüyoruz!

Asya piyasalarının BoJ açıklaması ile yeşillere büründüğü günde ABD borsalarının vadeli işlemlerinde de topyekûn yüzlerin güldüğünü söyleyebilirim. Kara Pazartesi ardından piyasalarda kademeli olarak iyileşmenin devam edeceğini düşünüyoruz. Nihayetinde pek çok kurum gibi biz de ABD ekonomisi için resesyon riski görmüyoruz. Mali piyasaların gündeminde bugün Türkiye cephesinde Hazine nakit dengesi, yurtdışında ise Almanya sanayi üretimi ön plana çıkıyor.

Emre Değirmencioğlu (@emredegirmenci5), Grup Müdürü, Hazine Bölümü

Kıbrıs İktisat Bankası