FÖŞ-YORUM: Kışın TL’de kal, kafan ve cüzdanın rahat etsin

Her yıl kara kış yaklaşırken, tasarruf sahibini alır bir düşünce: Param kışı DTH’de mı, TL mevduatta mı geçirsin?  Türkiye’de döviz krizleri hep kışın olur, bir günde bir yıllık TL mevduat getirisi buhar olur gider. Bu kış tersi olacak, dolar ve Euro/TL kaplumbağa hızıyla hareket ederken, TL mevduat faizleri mudinin yüzünü güldürecek. Hatta, daha da ileri gideyim. Küresel ve siyasi düzlemde ne tür şoklar yaşanırsa yaşansın, TCMB’nin güçlü TL politikası 2025 yılı boyunca değişmez. Ne demek güçlü TL?  Dolar/TL’nin her ay hedeflenen enflasyona paralel, yani TUIK enflasyonundan daha az değer kazanması demek.

Her gün YouTube’da sayısız “döviz krizi yolda!” tadında içerik izleyenlere yazdıklarım saçma gelecektir. Biraz ekonomi bilenler ”TL aşırı değerli, ihracat çöküyor, artan döviz talebi devaluasyonu tetikler” diye itiraz edebilir.

Olmaz, olmasına ne siyasi ne de ekonomik şartlar elverişli. İlkin, TL’nin aşırı değerli olduğuna dair teşhis tam olarak doğru değil. TL (Reel Efektif Döviz Kuru) son bir kaç yılda hızla değerlendi, fakat geçmişte çok uzun süre cari değerinden daha yüksek seyretti ve bu dönemler ani devaluasyonlarla sonuçlanmadı. Çünkü, bizim gibi sermaye hesabı açık ülkelerde para biriminin değerini cari açık değil, dış finansman belirler.

Borsa’da yabancılar satsa da, Türkiye’ye swap, repo ve devlet tahvili kanalından tonla para yağıyor. Son 2 haftada Varlık Fonu ve Zorlu Enerji yoğun taleple hiç zorluk çekmeden sukuk ve  Euro tahvil ihraç etti. Bankalar Ağustos verisine göre, vadesi gelen kredileri yenilerken, üstüne bir de taze miktarlar borçlanıyor (Roll-over oranı %100’ün hayli üstünde).

Zaten finanse edilecek cari açık da hızla düşüyor. Bu yılı %1 cari/açık GSYH oranıyla kapatabilir Türkiye. Böyle ülkeye tüm dünya gözünü kırpmadan borç verir. Yıl sonundan önce bir kredi notu artışı daha gelebilir.

Ya TCMB Erdoğan’ın “ricasıyla” hızla faiz indirmeye başlarsa?  Olmaz, Erdoğan faiz-döviz kuru ilişkisini çözdü, dikkat ederseniz artık faiz topuna hiç girmiyor. TCMB  yeni yılda faiz indirir, ama muhtemelen ayda 250 baz puanlık dilimlerle. TCMB yola bir çıksın, TL mevduat faizi doların aylık getirisine yaklaşmaya başlarsa, DTH’a kaçarsınız.

Eğer TCMB çok hızlı faiz indirmek gibi bir hata yapsa dahi, aylarca dolar/TL’yi istediği seviyede tutar. Çünkü elinde kura müdahalede kullanacağı $150  milyardan fazla döviz var. Azalırsa, bankalardan swap yoluyla borç alıp yine piyasaya satar.

Her tasarruf yöntemi  risk içerir. Mesela, Orta Doğu veya Ukrayna Savaşı’nda öngörülemeyen gelişmelerden dolayı Brent petrolün varili –diyelim ki–$125 dolara çıktı, kaçarım  TL’den tabi ki. Ama, halihazırda öyle bir tehlike görünmüyor.

DTH’de kalmak artık tasarruflarınızı enflasyona karşı sigorta etmediği gibi, global fonların gani gani yararlandığı carry trade’den para kazanma şansını da feda ediyorsunuz. Elin yabancısı TL’ye güvenip Swap pozisyonu açıyorsa bir bildiği vardır elbet. Siz daha iyi mi biliyorsunuz?