Bloomberg:  Ankara swap kısıtlamalarını genişletmeyi düşünüyor

Görüşmeler hakkında bilgisi olan kaynaklara göre, Türk yetkililer son haftalarda offshore para swaplarına yönelik kısıtlamaların hafifletilmesi konusunda görüşmelerde bulunuyor. Bu, piyasaya girmekle ilgilenen yabancı yatırımcıların önemli bir talebini karşılayacak bir hamle olacak.

Görüşmelerin özel olması nedeniyle isminin açıklanmasını istemeyen kaynaklar, yeni kuralların ne zaman ve nasıl hayata geçeceğine ilişkin ayrıntıların henüz belirlenmediğini ve yetkililerin muhtemelen kademeli olarak adım atacağını söyledi.

Kaynaklardan biri, tasarlanan planlardan birinin Türk lirasında istenmeyen dalgalanmaları önlemek için öncelikle uzun vadeli sözleşmelere yönelik kısıtlamaların gevşetilmesini içereceğini söyledi. Kaynak, swap vadelerinin enflasyon oranları ve fiyat beklentilerindeki değişiklikler gibi faktörler tarafından belirleneceğini söyledi.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, TCMB ve BDDK yorum yapmaktan kaçındı.

Türk bankalarının yabancı muadillerine yapabileceği swap limitlerinin gevşetilmesi, piyasanın yabancılara açılması yönünde önemli bir adım olacaktır. Liranın günlük ortalama hacmi Bank of England verilerine göre Londra spot piyasasındaki  TL işlemler 2023 itibarıyla  5,2 milyar dolar civarındaydı.

Halihazırdaki swap kısıtlamaları, kur risklerine karşı korunmayı zorlaştırdığı için Türk varlıklarına yatırım yapmanın önündeki ana engellerden biri oluyor. Yerel bankalar için daha geniş limitler açılması, onlara daha ucuz finansmana erişmelerini sağlayabilir.  Swap kısıtlamaları önceki ekonomi yönetimleri döneminde açığa satışın önlenmesi amacıyla uygulanmıştı.

Lirayı açığa satış, bir varlığın belirli bir süre için ödünç alınması ve değerinin düşeceği beklentisiyle satılması uygulamasını ifade eder.  TL’nin sık sık baskı altında kaldığı 2019-2023 döneminde swap pazarını kapatmak, TCMB’nin   kuru kontrolünde önemli bir avantaj sağlıyordu.

Başlangıçta, Türk bankaları ve finans kuruluşları özsermayelerinin %1’i kadar bri meblağla yurt dışındaki muadillerine döviz swapları, opsiyonlar, vadeli işlemler, vadeli işlemler ve diğer türev sözleşmeler yazabiliyordu. Limit zaman zaman hafifletildi.

Yetkililer, yurt dışında liraya olan talebin artması ve bazı yerel finans kuruluşlarının izin verilen takas limitlerine ulaşması nedeniyle limitleri kaldırmaya başlama yönünde artan bir baskı altında kaldı.

Kısıtlamaların gevşetilmesi yerel bankaların ucuza lira satın almasına ve piyasadaki fazla likiditeyi azaltmasına olanak tanıyacak.

Son haftalarda yurtdışındaki uzun lira pozisyonlarındaki artış, lira borçlanmada içerde ve off-shore faiz oranları arasında farklılaşmaya neden oldu; yurt içi getiri neredeyse %53 iken, offshore gecelik faiz oranları Salı günü itibarıyla %28’e düştü.

Off-shore pazarında faaliyet gösteren  lira traderları Türkiye’de kazanacaklarının yalnızca yarısını kazandığından, bu durum para biriminin carry trade yani faiz arbitrajı çekiciliğini zedeliyor.

Kerim Karakaya, Beril Akman, Fırat Kozok