FÖŞ-ANALİZ:  Yabancı niye Borsa’dan kaçıyor?

Perşembe seansında sert satışlarda, haftalık yabancı işlemlerinin açıklanması önemli rol oynadı. Yabancı yatırımcılar geçen hafta $450 milyon, son 2 haftada ise nerdeyse $1 milyar Türk hisse senedi sattılar. Sorunun temelinin Türkiye ekonomisi veya siyaseti olmadığı  çok açık, çünkü anılan dönemde yabancı fonlar $750 milyon devlet tahvili alımı yaptı.  O zaman Borsa’da sorun ne?  3 tane büyük problem var:  Global sarsıntı, enflasyon muhasebesi ve yakında açıklanacak Vergi Paketi.

Perşembe günü Dolar Endeksi 2024 zirvesine oturdu. Türkiye’nin de dahil olduğu Gelişmekte Olan Piyasalar (GOP) güçlü doları hiç sevmez. Yapılan araştırmalara göre, Dolar Endeksi’nde her %1 yükseliş, GOP mali varlıklarında %4 satışa neden oluyor. Ek olarak, Hindistan ve Meksika  seçimlerinden çıkan sonuçlar global fonları hisse senetlerinden soğuttu.  Fransız seçimlerini  bütçe harcamalarını artırmayı vadeden sağ partiler tarafında kazanılması ihtimali yükseldikçe, Avrupa tahvil pazarı diken üstünde. Tüm bunlar GOP’a ilgiyi azaltırken, aslında Türkiye Ekonomik İstikrar Programı hikayesiyle öne çıkıyor ve hala tahvil ve swap pazarı yoluyla sıcak para cezbediyor.

Türkiye’de hisse senedi işlemlerinin %90’ı teknik analiz göstergelerine göre yapılır. Global fonlar ise nerdeyse %100 temel analiz kullanır.   Halbuki, Borsa İstanbul’a kote şirketlerin beklenen karını hesaplamak adeta imkansız hale geldi. Sene başında yürürlüğe giren enflasyon muhasebesi uygulaması şirket karlarında önceki çeyreklere kıyasla yüksek ölçekli dalgalanmalar yaratıyor. Enflasyon muhasebesinden kazanan da, kaybeden de var, ama farketmez. Temel analiz sonuçlarına göre ucuz kalan, ya da kar büyüme potansiyeli yüksek hisse arayan bir fon, artık hesap yapmaktan aciz. Bu belirsizlik en azından 2Ç mali tabloları açıklanıncaya kadar sürecek.

Enflasyon muhasebesinin şirket karları üzerinde yarattığı gölge yetmezmiş gibi, 3 haftadır tüm Türkiye Vergi Paketi’ni konuşuyor. Vergi Paketi’nin temel unsurları  şirketlere asgari kurumlar vergisi uygulanması ve vergi istisnalarının daraltılması.  Bu yolla 2024-2026 yıllarında nerdeyse TL 300 milyar hasılat toplanması hedefleniyor.

Borsa İstanbul’da kote şirektlerin çoğu artık daha yüksek vergi ödeyecek. Ama ne zaman ödeyecek?  Vergi yükümlülüğü ne kadar artacak?  Vergi Paketi’nin nihai şeklini görmeden bu sorulara cevap vermek imkansız. Bir kez daha, ucuz veya yüksek kar potansiyeli taşıyan şirket arayan fon yöneticisinin eli böğründe.

Yarın Türkiye’nin FATF Gri Liste’den çıktığı açıklanırsa, bir miktar alım gelebilir. Ancak, Vergi Paketi tam olarak fiyatlanmadan yabancıların Borsa’yı kurtarmasını beklemek pek de mantıklı olmaz. Yani, kar satışları gelecek hafta da sürebilir.

Tüm bunları yazdım, ama 3 aylık vadede Borsa için oldukça iyimserim. Bir kaç aracı kurumun telaffuz ettiği BİST-100’te sene sonunda 15 bin puan hedefi bana hiç akla uzak gelmiyor. Eğer boşta tasarrufum olsaydı, satışları kaliteli şirketlerden  portföy oluşturmak için fırsat olarak değerlendirirdim.