Ekonomi Gündemi: Döviz pozisyonu, enflasyon, faiz, güven, ihracat, ithalat, PMI, SAMEKS, turizm

30 Ocak – 3 Şubat haftasında, Ocak ayına ilişkin olarak ekonomik güven endeksinde artış, enflasyon verilerinde yavaşlama, küresel PMI verilerinde zayıflık, Türkiye PMI ve SAMEKS verilerinde iyileşme görebiliriz. Amerikan, Avrupa ve İngiltere merkez bankaları politika faizini artıracak.   

30 OCAK 2023, PAZARTESİ

OCAK AYI EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Aralık 2022’de mevsim etkilerinden arındırılmış ekonomik güven endeksi, aylık 0,7 puan artışla 97,6 seviyesine yükselmişti. Endeksin alt endeksleri olan tüketici, inşaat sektörü, reel sektör güven endekslerinin Ocak ayında önceki aya göre artış kaydetmesi ekonomik güven endeksinin de yükselmesinde etkili olacaktır. Hizmet ve perakende ticaret güven endekslerinin Ocak ayında hafif gerilemesi ise ekonomik güven endeksinde görece hızlı artışı yavaşlatacaktır.

Kaynak: TÜİK

31 OCAK 2023, SALI

OCAK AYI SAMEKS ENDEKSLERİ – MÜSİAD

2022 yılı Aralık ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, aylık 0,2 puan artışla 53,3 değerine yükselmişti. Endeksin 50 üzeri değerler sektörde ekonomik aktivitenin önceki aya göre iyileştiğini gösteriyor. Endeksin alt bileşenleri olan Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 2,7 puan artışla 53,6 puana yükselmiş, Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 6,3 puan düşüşle 52,6 değerini almıştı. Öncü göstergeler iç talebin Ocak ayında ekonomiyi desteklediğini, dolayısıyla da Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi’nin SAMEKS Bileşik Endeksi’ni destekleyeceğine işaret ediyor. Ocak ayı verilerinde özellikle sanayi sektörü ile ilgili gelişmelere odaklanacağız.

Kaynak: MÜSİAD

ARALIK 2022 HİZMET ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (H-ÜFE) – TÜİK

2022 yılı Kasım ayında H-ÜFE aylık %0,25, yıllık %98,82 artış kaydetmişti. Aralık ayı fiyatlar genel seviyesinde aylık ve yıllık artış hızlarının yavaşladığını gösteriyor. Aralık ayında özellikle enerji maliyetlerindeki düşüş ve döviz kurlarının yatay hareket etmesine bağlı olarak benzer yavaşlamayı H-ÜFE’de de görebiliriz.

Kaynak: TÜİK

ARALIK 2022 DIŞ TİCARET VERİLERİ – TÜİK

Her ayın ikinci iş günü Ticaret Bakanlığı bir önceki ayın dış ticaret verilerini yayınlamaktadır. Buna göre Aralık 2022’de aylık %4,6’lık artışla 22,9 milyar dolar ihracat, aylık %8,6’lık artışla 33,3 milyar dolar ithalat yapılmış, 10,4 milyar dolar dış ticaret açığı kaydedilmişti. Böylece 2022 yılı toplamında 254,2 milyar dolarlık ihracat, 364,4 milyar dolarlık ithalat yapılmış, 110,2 milyar dolarlık dış ticaret açığı kaydedilmiştir. 2 Ocak’ta Ticaret Bakanlığının Ocak ayı dış ticaret verilerini takip edeceğiz.

Kaynak: TÜİK

ARALIK 2022 YURDA GİRİŞ-ÇIKIŞ YAPAN YABANCI VE VATANDAŞLAR – KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI

2022 yılı Kasım ayında 2 milyon 551 bin turist Türkiye’ye giriş yapmış, 2 milyon 958 bin turist Türkiye’den çıkış yapmıştı.

Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı

1 ŞUBAT 2023, ÇARŞAMBA

OCAK AYI TÜRKİYE VE KÜRESEL İMALAT PMI – pmi.spglobal.com/Public/Release/PressReleases

JP Morgan küresel imalat sektörü PMI endeksi Aralık ayında son 30 ayın en düşüğü olan 48,6 seviyesine gerilemişti. Endeksin 50 altındaki değerler sektörün önceki aya göre daraldığını gösteriyor. Ocak ayı öncü veriler Çin hükumetinin “sıfır Covid” politikasından vazgeçmesi, ılımlı hava şartlarına bağlı olarak enerji fiyatlarının korkulan kadar yükselmemesi, sıkı finansal şartlar, talepteki azalmaya bağlı olarak tedarik sürelerinde iyileşme Ocak ayında küresel ekonomide -özellikle hizmet sektöründe- çok kötü bir resim ortaya koymadı. Evet, PMI verileri küresel ekonomide yavaşlama işaretleri ortaya koydu ancak beklenen kadar sert bir yavaşlama olmayacağı görünümü ağırlık kazanıyor. Dahası küresel enflasyonist baskı sürüyor. Türkiye’de ise imalat sektörü PMI endeksi Aralık 2022’de aylık 2,4 puan artışla 48,1’e yükselerek sektördeki zayıflama ılımlı düzeyde kalmıştı.

Kaynak: JP Morgan ve S&P Global

ABD MERKEZ BANKASI (FED) FAİZ KARARI –federalreserve.gov

ABD’de Ocak ayı öncü PMI verileri; hizmet ve imalat sektörlerinde daralmanın Ocak ayında yavaşladığını; çalışan ücretlerinde yükseliş ve tedarikçilerden gelen fiyat artışlarının girdi maliyetlerini baskıladığını, ancak yeni siparişleri çekebilmek adına maliyetlerdeki artışın çıktı fiyatlarına benzer oranda yansıtılmadığını, hizmet sektöründe istihdamın arttığını, işgücü maliyetlerinde artış ve düşük iş hacmine bağlı olarak 2,5 yıl aradan sonra ilk kez imalat sektöründe işten çıkarmaların yaşandığını, satın alımlara değil stoklardan kullanımın tercih edildiğini okuduk. Ekonomik büyümede yavaşlama olmasına rağmen Fed’in politika faizini %2’ye düşürme hedefinde dikkate aldığı çekirdek PCE enflasyon Haziran 2022’de yıllık %6,98’e yükselerek tarihi rekor kırmış, sıkı para politikasının etkisiyle çekirdek PCE Kasım 2022’de yıllık %5,54’e kadar gerilemişti. Aşağıdaki grafikte de görüleceği gibi Fed’in bilançoyu küçülterek (gri çubuklar) ve faiz artırarak (mavi çizgi) ekonomik aktivitenin yavaşlamasına ve enflasyonun düşmesine katkı sağlamıştır. Küresel piyasalarda Fed’in 25 baz puanlık artırımla politika faiz aralığının 450-475 baz puan seviyesine yükseleceği fiyatlanıyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2 ŞUBAT 2023, PERŞEMBE

AVRUPA MERKEZ BANKASI (AMB) FAİZ KARARI – http://www.ecb.europa.eu/home/html/index.en.html

Ocak ayı öncü PMI verilerine göre, en büyük ticaret ortağımız olan Euro Bölgesi’nde hizmet sektörü 6 ay sonrasında ilk kez bir önceki aya göre büyürken, imalat sektöründeki daralma yavaşladı. Düşen talebin etkisiyle tedarik zincirinde iyileşme yaşandı, girdi maliyet enflasyonu yavaşlasa da çıktı fiyat artışları hızlandı. Söz konusu hızlanmada çalışan ücretlerinde, enerji fiyatlarında ve hammadde maliyetlerindeki artış etkili oldu. Yeni siparişler azalmaya devam etti, girdi stokları ve nihai ürün stokları azaldı, istihdam arttı. Teknoloji, sağlık, ilaç ve sanayi hizmetleri sektörleri önceki aya göre büyüme kaydetti. Veriler, Euro Bölgesi’nde olası ekonomik zayıflığın (resesyon) beklendiği kadar kötü olmayabileceğine işaret etti. Euro Bölgesi’nde çekirdek enflasyon Aralık 2022’de tarihi zirve olan %5,2’ye yükseldi. Enflasyondaki katılığa bağlı olarak piyasada AMB’nin 2 Şubat tarihli para politikası toplantısında 50 baz puanlık faiz artırımıyla politika faizinin %3 seviyesine yükselmesi bekleniyor.

Kaynak: tradingeconomics.com

KASIM 2022 FİNANSAL KESİM DIŞINDAKİ FİRMALARIN NET DÖVİZ POZİSYONU – TCMB

Ekim 2022 ’de finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlıkları 172,2 milyar dolara, yükümlülükleri 256,1 milyar dolara yükselmiş, net döviz pozisyonu açığı 83,9 milyar dolara gerilemişti. Sektörün gelecek 12 aya ilişkin net döviz pozisyon fazlası ise 72,6 milyar dolara yükseldi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

3 ŞUBAT 2023, CUMA

OCAK AYI ENFLASYON VERİLERİ – TÜİK

Aralık 2022’de Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %64,27, aylık %1,18 artış kaydetmişti. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise yıllık %97,72 artarken, aylık %0,24 azalma kaydetmişti. Aşağıdaki grafikte de görüleceği gibi yüksek baz etkisiyle Aralık ayında yıllık enflasyon artış hızında yavaşlama gördük, Ocak ayında da baz etkisiyle yıllık enflasyondaki düşüş sürecek. Öte yandan aylık bazda artışları dikkate aldığımızda döviz kuru ve enerji fiyatlarının Ocak ayında yükselmesine bağlı olarak aylık fiyat baskılarının devam edeceğini söyleyebiliriz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

ABD OCAK AYI İŞSİZLİK VERİLERİ – http://www.bls.gov

ABD’de işsizlik oranı Aralık ayında %3,5 seviyesine gerilemiş, ortalama saatlik kazançlarda yıllık artış %4,52’ye gerilemişti. Fed’in uyguladığı sıkı para politikasının ekonomide yavaşlamaya sebep olması istihdam tarafında özellikle de sanayi sektöründe işten çıkarmaları gündeme getirdiğini Ocak ayı öncü PMI verilerinde okuduk. Çekirdek PCE enflasyonunda %2 ve maksimum istihdam hedeflerini ön planda tutan Fed’in faiz artırımlarını daha yavaş hızla artıracağı beklentilerinin genele yayılmasının sebebi bu.

Kaynak: Turkey Data Monitor

OCAK AYI BM GIDA FİYAT ENFLASYONU – http://www.fao.org/worldfoodsituation/foodpricesindex/en/

BM küresel gıda fiyat endeksi Aralık 2022’de aylık %1,9 gerilemiş, yıllık baz  %1’lik düşüş kaydetmişti. Aylık bazda küresel gıda fiyatları Nisan-Aralık 2022 döneminde ardı ardına düşerken, son iki aydır yıllık bazda düşüş yaşanıyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Dr. Fulya Gürbüz