Dr. Fulya Gürbüz
Dr Fulya Gürbüz: Küresel imalat sektörü mayısta kan kaybetti, hizmet sektörü büyüyor
S&P Global Mayıs ayı sektörel PMI ilk verilerini açıkladı. PMI dediğimiz “Purchasing Managers Index”, yani satın alma müdürleri endeksi. S&P…
S&P Global Mayıs ayı sektörel PMI ilk verilerini açıkladı. PMI dediğimiz “Purchasing Managers Index”, yani satın alma müdürleri endeksi. S&P Global her ay onlarca ülkenin hizmet ve imalat sektörlerindeki satın alma müdürlerine bir anket gönderiyor ve ilk sonuçlarını ay bitmeden açıklıyor. Tüm ülkeler için nihai veriler anketin yapıldığı ayın bitiminden sonraki ayın ilk iş günü yayınlanıyor. Dolayısıyla 1 Haziran’da yayınlanacak küresel PMI verilerinde gelişmeleri ülkeler bazında daha detaylı okuyacağız.
Kaynak: HCOB, S&P Global
PMI anketinde ilgili sektöre ait üretim, yeni siparişler (yurt içi ve ihracat), mevcut işler, satın alma, tedarik süresi, istihdam, stok seviyesi, girdi maliyetleri, çıktı fiyatları ve son olarak gelecek 12 aya ilişkin üretim beklentilerinin bir önceki aya göre artıp azalmadığı soruluyor. Endeks 50 değerinin üzerindeyse ilgili faaliyetin bir önceki aya göre büyüdüğü, altında ise küçüldüğü, eşit ise değişim olmadığı anlamına geliyor.
PMI öncü verileri sadece ABD, Avustralya, Euro Bölgesi, İngiltere ve Japonya’yı kapsıyor. Mayıs ayı öncü verilerine göre adı geçen ekonomilerde hizmet sektörleri büyümelerini sürdürürken, imalat sektörlerinde Japonya hariç büyük kan kaybı var. İmalat sektörü ihracat siparişlerindeki düşüş devam ediyor. Fiyatlar tarafında ise enflasyonist baskı zayıflıyor. Raporlardan gelen ipucunda Çin imalat sektöründeki yavaşlamanın ihracat siparişlerini olumsuz etkilediği notunu okuduk. Yine Mayıs ayına ilişkin olarak tedarik zincirinde sıkıntı kalmadığı, istihdamda kan kaybı olmadığı, mevcut işlerin üretimi desteklediği de diğer gelişmeler arasında yer aldı.
Biliyoruz ki Euro Bölgesi, ABD ve İngiltere en büyük ihracat ortaklarımız. Başta Avrupa ve Euro Bölgesi olmak üzere büyük ihracat pazarlarımızdan gelen imalat sektörlerinde daralma işaretleri Türkiye’nin başta ihracat siparişleri olmak üzere imalat sektörünü aşağı yönlü baskılıyor.
Nitekim TCMB’nin Mayıs ayı Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) verilerine göre Türkiye imalat sektöründe mevcut yurt içi ve ihracat siparişleri bir önceki aya göre düştü, son üç ayda kaydedilen üretim hacmi de bir önceki aya göre geriledi.
Kaynak: TCMB
İmalat sektörü kapasite kullanım oranlarında ise tablo daha iyi; Mayıs ayında dayanıklı tüketim malları ve ara mal imalatında kapasite kullanım oranları bir önceki aya göre yükselme kaydetti, dayanıksız tüketim malları ve yatırım malları imalatında ise kapasite kullanımı geriledi.
Kaynak: TCMB
RKGE’de siparişlerdeki düşüşe karşın stoklardaki azalmadaki yavaşlama ara ve dayanıklı tüketim mallarındaki kapasite kullanım artışlarını desteklediğini anlıyoruz. Öte yandan dayanıksız tüketim malı imalatı kapasite kullanımındaki gerileme ihracat siparişlerindeki düşüş işaretini açıklıyor.
Şubat-Mart-Nisan döneminde aralıksız yükselen yatırım malları imalatında kapasite kullanımının Mayıs ayında gerilemesi ise reel sektörün finansmana erişiminin zorlaştığından mı yoksa talebin zayıflamasından mı yoksa bir nefes alma payı mı olduğunu ay sonunda açıklanacak Mayıs ayına ilişkin MÜSİAD’ın açıklayacağı SAMEKS endeks verilerinde ve 1 Haziran’da açıklanacak İSO imalat sektörü PMI verilerinde ve 2 Haziran’da açıklanacak dış ticaret verilerinde anlamaya çalışacağız.
fulyagurbuz.com