Dr. Fulya Gürbüz: Ekonomi Gündemi: Bej Kitap, borç, bütçe, enflasyon, Fitch, hizmet PMI, reel faiz, reel kur

4–8 Eylül 2023 haftasında Fittch’den Türkiye’nin kredi notu ve görünümde artırım olası gözüküyor. Ağustos ayna ilişkin olarak enflasyon verilerinde ve iç borç stokunda artış ile küresel hizmet sektöründe iyileşme işaretlerine odaklanacağız. Temmuz ayına ilişkin olarak FED’in Bej Kitap raporu ABD’nin ılımlı ekonomik görünümünü destekleyebilir; ihracat ve ithalat fiyat endekslerinde enerji fiyatlarındaki baskının etkilerini izleyeceğiz.

Detaylar…

4 EYLÜL 2023, PAZARTESİ

AĞUSTOS AYI TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TÜFE) – TÜİK

Dolar/TL kurunun aylık %14,1 arttığı 2023 yılı Temmuz ayında TÜFE aylık %9,49, yıllık %47,83 artış kaydetmiş, 12 aylık ortalamalara göre artış %57,45 olmuştu. Enerji, gıda, alkolsüz ve alkollü içecekler ile tütün ve altın hariç çekirdek enflasyon ise aylık %9,6, yıllık %56,1 arttı. Çekirdek enflasyonun TÜFE’den yukarıda olmasının başlıca sebebi kurdaki sert artışa bağlı olarak enflasyon sepetindeki ürünlerin fiyatları artanlarla azalanların farkının %92’ye yükselmesi oldu. Söz konusu oran Haziran ayında %68 seviyesindeydi. Dolar/TL’nin %1,7 arttığı Ağustos ayında akaryakıta yapılan zamlar enflasyonu yukarı baskılayacak. Nitekim Bloomberg HT anketine göre katılımcılar ortalamada TÜFE’de aylık % 7, yıllık %55,9 artış bekliyor. Katılımcıların yılsonu enflasyon tahmini ise ortalama %62 (min %56, maks %69) seviyesinde. Petrol fiyatlarındaki yukarı yönlü seyir ve akabinde yurt içinde akaryakıt fiyatlarına yansıması enflasyon üzerinde baskı oluşturmaya devam ediyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

AĞUSTOS AYI YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (Yİ-ÜFE) – TÜİK

Temmuz ayında Yİ-ÜFE aylık %8,23, yıllık %44,50 arttı, son 12 aylık ortalama yıllık artış %78,51 oldu. Ağustos ayında, bir önceki aya göre döviz kurundaki artışın yavaşlamasına rağmen petrol fiyatlarının yükselmeye devam etmesi yurt içi üretici maliyetlerini de yukarı çekecek.

Kaynak: Turkey Data Monitor

AĞUSTOS AYI REEL FAİZ ORANI – TURKEY DATA MONITOR (TDM)

TDM hesaplamalarına göre Temmuz’da 12-ay geriye ve ileriye dönük reel faiz sırasıyla -22,2 ve -13,7 seviyelerine yükselmişti. Aşağıdaki grafikte de görüleceği üzere gösterge tahvilin faiz getirisinin referans dönemdeki enflasyonla karşılaştırıldığında negatif değer almasının sebebi tahvil getirisinin enflasyonun gerisinde kalması. Bunun da sebebi Hazine’nin ihraç ettiği tahvillerin tamamına yakınının bankaların portföyünde yer alması. Dolayısıyla hanehalkının tahvilleri tercih etmesi tahvil getirilerinin enflasyondan daha yüksek olmasına bağlı. TCMB gelecek 12 ay sonunda enflasyonun %40-50 arasında olmasını bekliyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

5 EYLÜL 2023, SALI

AĞUSTOS AYI REEL EFEKTİF DÖVİZ KURU (REDK) – TCMB

Temmuz ayında REDK aylık 2,84 puan düşüşle 48,82 seviyesine gerilemiş, böylece Türk lirası Türkiye’nin başlıca ticaret yaptığı ülke para birimlerine karşı reel olarak bir önceki aya göre %5,5 değer kaydetmiş, Haziran’da aylık değer kaybı %11 olmuştu. Ağustos ayında döviz kurundaki hafif yükseliş REDK’de ılımlı bir değişime işaret ediyor.

Kaynak: TCMB

6 EYLÜL 2023, ÇARŞAMBA

AĞUSTOS AYI KÜRESEL HİZMET SEKTÖRLERİ PMI ENDEKSLERİ – İSO, S&P GLOBAL

Ağustos ayı öncü satın alma müdürleri endeksi (PMI) verileri bir önceki aya göre ABD ve Japonya’da hizmet sektörünün büyüdüğünü; Almanya, Avustralya, Euro Bölgesi, Fransa ve İngiltere’de daraldığına işaret etmişti. Cuma günü açıklanan küresel imalat sektörleri PMI verileri tüketim malları üretimindeki büyümeye bağlı olarak iyileşme işaretleri verdi, dünyanın ikinci büyük ekonomisi olan Çin imalat sektörü ise önceki aya göre büyüme kaydetti. Ağustos ayında küresel imalat sektöründeki kısmi iyileşmenin hizmetler sektörüne olumlu yansıması muhtemel görünüyor.

Kaynak: İSO, S&P Global.

AĞUSTOS AYI DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ – TİCARET BAKANLIĞI

TÜİK verilerine göre ihracat Temmuz ayında %3,7 düşüşle 20,1 milyar dolara gerilerken, ithalat hacmi aynı dönemde %23,9’luk sert artışla 32,3 milyar dolara yükselmiş, böylece dış ticaret açığı önceki aya göre 7,0 milyar dolar artışla 12,2 milyar dolar olmuştu. Son 12 aylık dönemde toplam ihracat 253,2 milyar dolar, ithalat 374,0 milyar dolar, dış ticaret açığı ise 120,8 milyar dolar oldu.

Kaynak: TÜİK

ABD MERKEZ BANKASI (FED) BEJ KİTAP (BEIGE BOOK) RAPORU – federalreserve.gov

FED en son 12 Temmuz’da yayınladığı ve 22 Mayıs – 30 Haziran dönemini kapsayan altıncı Bej Kitap raporunda ABD ekonomisinin ılımlı büyüme kaydettiğini, başta turizm ve seyahat sektörleri olmak üzere büyümenin genelde tüketici hizmetlerinde görüldüğünü, otomotiv satışlarının sınırlı artış kaydettiğini, imalat sektörünün yatay kaldığını, ulaştırmanın hafif gerilediğini, bankacılık sektörünün düşen kredi hacmine bağlı olarak zayıfladığını, kısıtlı arz ve yüksek konut ipoteği faizlerine rağmen talebin sürdüğünü, inşaat sektörünün hafif gerilediğini, tarım sektörünün hafif zayıfladığını, enerji üretiminin düştüğünü, ekonomi beklentilerinin yavaş büyümeye işaret ettiğini göstermişti. İstihdam hafif artarken, ücret artış hızı pandemi önceki seviyelere geriledi. Fiyatlar tarafında ise tüketici fiyat artışları sınırlı kalırken; girdi maliyetleri hizmet sektöründe arttı, imalat sektöründe yavaşladı. Gelecek aylar için fiyat beklentileri önceki döneme göre hafif zayıfladı. Temmuz ayını ve Ağustos’un başını kapsayacak olan altıncı Bej Kitap raporunda imalat sektöründe üretimin düştüğü, hizmetler sektöründeki büyümenin ise sınırlı kaldığı, istihdamdaki artışın yavaşlayarak sürdüğü, fiyat artışlarının sınırlı kaldığı işaretlerini alacağız. Ilımlı ekonomik büyüme ve enflasyonda yavaşlama 20 Eylül tarihli toplantısında FED’in politika faizini değiştirmeyeceği ihtimalini artırıyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

7 EYLÜL 2023, PERŞEMBE

AĞUSTOS AYI NAKİT BÜTÇE VERİLERİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Temmuz 2023’te Hazine nakit bütçesi 478,6 milyar TL gelir, 459,3 milyar TL gider, dolayısıyla da 19,3 milyar TL nakit fazlası kaydetmişti. Son 12 aylık dönemde nakit bütçesi toplamda 566,4 milyar TL açık verdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

8 EYLÜL 2023, CUMA

FITCH TÜRKİYE KREDİ NOTU DEĞERLENDİRMESİ – FITCH

Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch en son Temmuz 2022’de Türkiye’nin yabancı para cinsinden kredi notunu B+ seviyesinden B’ye düşürmüş, görünümü “negatif” olarak korumuştu. Foreks anketine göre kredi notunun B+’ya, görünümün ise “durağan”a yükseltilmesi bekleniyor. Katılıyoruz, zira ev ödevlerimizi yapmaya başladık. Mart 2023 Türkiye değerlendirmesinde Fitch olası not artışının “güvenilir ve istikrarlı bir politika bileşiminin güveni artıracağı, öngörülebilirliği iyileştireceği ve makroekonomik ve finansal istikrar risklerini azaltacağı vurgulanmıştı. Dış finansman açısından Fitch, dışsal kırılganlıkların azalmasına gerektiğine (cari açığın sürdürülebilir bir şekilde daralması, sermaye girişlerinin artması, uluslararası rezervlerin seviyesi ve kompozisyonunun iyileştirilmesi ve dolarizasyonun azaltılması) dikkat çekmişti.

Kaynak: tradingeconomics.com

AĞUSTOS AYI BM GIDA FİYAT ENDEKSİ – fao.org

Temmuz ayında küresel gıda fiyat endeksi aylık %1,3 artışla 123,9’a yükselmiş, yıllık bazda %11,8’e gerilemişti. Grafikte görüleceği gibi küresel gıda fiyatları endeksi 2021 yılı seviyelerine gerilese de yukarı yönlü seyrin devamlılığını izleyeceğiz.

Kaynak: FAO

AĞUSTOS AYI MERKEZİ YÖNETİM İÇ BORÇ İSTATİSTİKLERİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Temmuz ayında merkezi yönetimin iç borç stoku 5,8 trilyon TL’ye, TL cinsi borç stoku 1,9 trilyon TL’ye, yabancı para cinsi iç borç 3stoku 9 trilyon TL’ye yükseldi. Döviz kurundaki artış borç stokunun da artmasına sebep oluyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com / Vega Portföy