Dr Fulya Gürbüz-Ekonomi Gündemi: AMB faiz kararı, bütçe, ciro, dış borç, enflasyon, inşaat maliyeti, konut, perakende satış, sanayi üretimi, TCMB piyasa anketi

11–15 Eylül 2023 haftasında Eylül ayına ilişkin olarak TCMB Piyasa Katılımcı Anketinde enflasyon beklentilerinde yukarı yön olası gözüküyor. Ağustos ayına ilişkin veriler bütçede fazla verileceği, tarım üretici maliyetlerinde yıllık artışın yavaşlayacağı sinyallerini veriyor. Temmuz ayına ilişkin veriler ise sanayi üretiminde sınırlı artış, perakende satışlarda zayıflık, negatif cari açık, inşaat maliyetlerinde yükseliş ihtimalini ortaya koyuyor. Odaklanacağımız diğer başlıklar ise dış borç, konut satışları, ciro verileri, işsizlik oranı ile istihdam ile TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi olacak. Yurt dışında ise Avrupa Merkez Bankası faiz kararı, ABD’de enflasyon, ABD ve Çin’de sanayi üretimi ve perakende satış verilerine odaklanacağız.

Kaynak: Turkey Data Monitor, tradingeconomics.com

Detaylar…

11 EYLÜL 2023, PAZARTESİ

TEMMUZ AYI SANAYİ ÜRETİMİ ENDEKSİ – TÜİK

2023 yılı Haziran ayında sanayi üretimi aylık %1,6, yıllık %0,6 artış kaydetti. Temmuz ayında arındırılmamış verilere göre otomotiv sektörü üretiminde bir önceki aya göre artış sanayi üretimini yukarı yönlü destekleyecek. Diğer itici güç de yatırım malları üretimi kapasite artışından gelecek.

Kaynak: TÜİK

TEMMUZ AYI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Haziran ayında 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı aylık 0,1 yüzde puan artışla %9,6 seviyesine yükseldi. 15-24 yaş arası genç işsizlik oranı aylık 2,6 yüzde puanlık artışla %17,9 oldu. İş bulmakta umudunu kaybedenleri de kapsayan mevsim etkisinden arındırılmış atıl işgücü oranı da aylık 1,2 yüzde puanlık artışla %24,2’ye yükseldi.

Kaynak: TÜİK

TEMMUZ AYI ÖDEMELER DENGESİ – TCMB

Haziranda bir önceki aya göre dış ticaret açığındaki düşüş (ithalattaki sert düşüşün etkisiyle) ve net seyahat gelirlerindeki artışın etkisiyle cari işlemleri açığı 0,7 milyar dolar fazla vermiş, böylece son 12 aylık toplam cari işlemler açığı Haziranda 56,5 milyar dolara yükselmişti. Temmuz ayında dış ticaret açığının bir önceki aya göre 7 milyar dolar artması, öte yandan turizm gelirlerinin ise aylık 1 milyar dolar civarı artış kaydedeceği dikkate alındığında cari açığın Temmuz ayında 5,3 milyar dolara yükseleceğini hesaplıyoruz. Söz konusu veri son 12-aylık toplam cari işlemler açığının 58 milyar dolara yükselmesine sebep olacak.

Kaynak: Turkey Data Monitor

12 EYLÜL 2023, SALI

TEMMUZ AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSLERİ – TÜİK

Haziran ayında perakende satışlar bir önceki aya göre %0,1 oranında azalırken, yıllık bazda %28,5’lik artış kaydetmişti. Temmuz ayında kredi faiz oranlarındaki artışın da etkisiyle tüketici kredileri ve kredi kart harcamalarındaki yavaşlama perakende satışları aşağı yönlü baskılayabilir.

Kaynak: TÜİK

TEMMUZ AYI CİRO ENDEKSLERİ – TÜİK

Haziran ayında sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi yıllık %53,4 artmış, aylık bazda artış %5,9 olmuştu. Alt endekslerde yıllık ciro artışı sanayi sektöründe %42,5, inşaatta %74,0, ticarette %58,3, hizmette %55,8 olmuştu. Aylık ciro artışları ise sanayi sektöründe %10,7, inşaatta %3,0, ticarette %4,2, hizmette %3,3 olmuştu. Haziran ayında tüm alt sektörlerdeki yıllık ciro artışı, aynı dönemdeki Yİ-ÜFE artışı ile kıyaslandığında reel bazda pozitif reel artış sağladı. Kredi faiz oranlarındaki artışla birlikte Temmuz ayında Yİ-ÜFE’deki yukarı yönlü hareket dikkate alındığında reel bazda ciro artışlarında zayıflama görebiliriz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

TEMMUZ AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ – TÜİK

Haziran ayında inşaat maliyet endeksi yıllık %49,32, aylık %4,43 artış kaydetti. Malzeme ve işçilik alt endekslerinde maliyet yıllık bazda sırasıyla %35,67 ve %105,11 artarken aylık artışla sırasıyla %5,81 ve %0,86 oldu. Temmuz ayında da Dolar/TL’de ortalama %14,1’lik sert artış özellikle malzeme fiyatlarının da yükselmesine sebep olacak.

Kaynak: Turkey Data Monitor

14 EYLÜL 2023, PERŞEMBE

AVRUPA MERKEZ BANKASI (AMB) POLİTİKA FAİZ KARARI – http://www.ecb.europa.eu/home

Temmuz 2022’den Temmuz 2023’e kadar AMB politika faizini bankaların yeniden finansman faiz oranı olan -%0,5’ten %4,25’e kadar yükselterek manşet enflasyonun %10,6’dan %5,3’e gerilemesini sağladı. Ancak AMB’nin dikkate aldığı çekirdek enflasyon ise %5’in üzerinde kalmaya devam ediyor. Fiyat artışları Bölge genelinde talep baskılarını aşağı çekerken yurt dışı talepteki zayıflığın da etkisiyle sanayi üretimi de aşağı yönlü baskılanıyor. Yüksek enflasyon-zayıf talep ortamında AMB’nin Eylül ayı toplantısında faizlerde değişiklik yapmayacağı ihtimali ağır basıyor.

Kaynak: tradingeconomics.com

TEMMUZ AYI ÖZEL SEKTÖR YURT DIŞI KREDİ BORCU – TCMB

Özel sektörün uzun vadeli yurt dışı kredi borcu Eylül 2022’den itibaren ardı ardına gerileyerek Haziran 2023’te 145,8 milyar dolara kadar geriledi. Haziranda toplam borç içinde bankacılık sektörünün borcu 42,4 milyar dolar, bankacılık dışı finans sektörünün borcu, 8,2 milyar dolar, finans dışı sektörün borcu 95,2 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Özel sektörün kısa vadeli yurt dışı kredi borcu ise toplamda 8,8 milyar dolar.

Kaynak: Turkey Data Monitor

15 EYLÜL 2023, CUMA

TCMB EYLÜL AYI PİYASA KATILIMCILARI ANKETİ – TCMB

Ağustos ayı anketinde anket katılımcıları yılsonu enflasyon tahminini %59,46, 12 ay sonrasını %42,01, 24 ay sonrasını %22,54 olarak yukarı revize etmişlerdi. Katılımcıların yılsonu Dolar/TL tahmini 29,822’ye yükselirken 12 ay sonrası için beklenti 34,576. 2023 ve 2024 yılsonları cari açık beklentileri ise sırasıyla 43,6 milyar dolar ve 30,6 milyar dolar. GSYH büyüme tahminleri 2023 ve 2024 için sırasıyla %3,7 ve %4. Geçen hafta yayınlanan 2024-2026 dönemini kapsayan Orta Vadeli Programa (OVP) göre ekonomi yönetimi 2023 yılında %4,4 büyüme, %10,1 işsizlik oranı, 42,5 milyar dolar cari işlemler açığı öngörüyor. OVP hedeflerine paralel olarak anket katılımcılarından revizyon gelecektir.

Kaynak: OVP 2024-2026

AĞUSTOS AYI TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-ÜFE) – TÜİK

Temmuzda Tarım-ÜFE aylık %8,03, yıllık %62,48 artış kaydetti. İthal girdiye bağımlı olan tarım sektöründe Ağustos ayında döviz kurunun bir önceki aya göre yatay kalması, yıllık bazda ise kaydedilen yavaşlama Tarım-ÜFE’de sınırlı yukarı yöne işaret ettiğini söyleyebiliriz.

Kaynak: TÜİK

AĞUSTOS AYI KONUT SATIŞ İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Temmuzda konut satışları yıllık %16,7 artışla 109 bin 548 olmuştu. Yabancılara yapılan konut satışları ise yıllık %28,9 azalışla 2 bin 801 oldu. Ocak-Temmuz döneminde toplamda 675 bin 327 adet konut satılmış, 22 bin 76 adedi yabancılara satılmıştı. 2022 yılı Ocak-Temmuz 2022 döneminde satışlar sırasıyla 820 bin 300 ve 39 bin 322 olmuştu.

Kaynak: TÜİK

AĞUSTOS AYI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE DENGESİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Temmuzda merkezi yönetim bütçe dengesi 48,6 milyar TL fazla vermiş, son 12 aylık toplam bütçe açığı 603,3 milyar TL, Ocak-Temmuz döneminde 434,7 milyar TL açık vermişti. OVP’ye göre ekonomi yönetimi 2022 yılı toplamında 142,7 milyar TL açık veren merkezi yönetim bütçesinin 2023 yılı sonunda 1 trilyon 633 milyar TL açık vereceğini tahmin ediyor. Merkezi yönetim bütçe dengesi ile Hazine nakit dengesinin genelde yakın sonuçlar vermesine bağlı olarak merkezi yönetim bütçesinin de Ağustos ayında fazla vermesi muhtemel.

Kaynak: Turkey Data Monitor

TEMMUZ AYI ÜCRETLİ ÇALIŞAN İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Temmuzda sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında ücretli çalışan sayısı Haziran ayında yıllık %2,2 artarak, aylık ise %0,3 oranında azalarak 14 milyon 925 bin 783 kişi olmuştu. Yıllık olarak sanayi sektöründe %0,4 azalma, inşaat sektöründe %6,9 ve ticaret-hizmet sektöründe %2,8 artış kaydedildi. Bir önceki aya göre ise çalışan sayısı sanayi sektöründe %0,8 ve inşaat sektöründe %1,1 azaldı, ticaret-hizmet sektöründe %0,1 arttı.

Kaynak: TÜİK

TEMMUZ AYI KISA VADELİ TOPLAM DIŞ BORÇ STOKU – TCMB

Türkiye’nin toplam kısa vadeli dış borç stoku 2023 yılı Mayıs ayındaki 165,7 milyar dolarlık zirve seviyesinden Haziran ayında 162,8 milyar dolara gerilemişti. Haziranda toplam stok içinde bankacılık sektörünün payı 64 milyar dolar, diğer sektörlerin payı 54,5 milyar dolar, Merkez Bankasının payı 44,4 milyar dolar seviyesindedir. Orijinal vadesine bakılmaksızın Haziran ayında gelecek 12 ayda vadesi gelecek toplam dış borç stoku ise 206,2 milyar dolarken; 90,1 milyar doları bankalara, 69 milyar doları diğer sektörlere, 44,4 milyar doları ise TCMB’ye aittir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Dr.Fulya Gürbüz / Vega Portföy/fulyagurbuz.com