Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Temennim odur ki’ ekonomisi…
7 Temmuz 2023Mehmet Şimşek ekonomik önceliklerine atıfla üç maddelik bir temenniler manzumesi paylaştı. İddia o ki, bu adımlar yol haritasını oluşturacak. Ne onlar? Mali disiplin ve bağlantılı olarak bütçe dengesi, enflasyonun tek hanelere düşmesi ve yapısal reformlar…
Hepsine ihtiyaç var mı? Var… Bunları yıllardır dinliyor muyuz? Evet… Mehmet Şimşek’in aynı şeyleri tekrarlaması anlamlı mı? Bakanlık yaptığı dönemler dahil, ne gerçekçi bir bütçe dengesinden, ne üretimden kaynaklanan bir enflasyondan ne de yılan hikayesine dönen yapısal reformlardan hayat bulanını görmedik.
Görmediğimiz gibi, orada yapılan hatalar, daha sonra göreve gelenlerin bilgisizliğiyle taçlanınca bugün içinden çıkılmaz bir noktaya geldi. Şimdi çok ciddi bir makas değiştirmesi gereken ve gerçekleriyle yüzleşmesi gereken bir ülke ekonomisi gerçeği varken, böylesine muğlak ifadelerle, temenniler ortaya koymak yeterli gelmez.
Çünkü bugüne kadar dış ticaret dengesini tersine çevirecek hiçbir şey yapılmamış, gelen kaynak tüketim amaçlı ve borçlandırma için kullanılmış, enflasyon daimi olarak manipüle edilmiş, bunun üzerinden vatandaşa gelir kurgulanmış ve bütçe dengesi hiçbir zaman sağlanamamıştır.
Şimdi olmayan parayla bunu nasıl sağlayacaklar? Hele ki kontrolün, denetimin israfı engelleyemeyeceği bir iklimde, para bulmanın zorlaştığı ya da maliyetli hale geldiği bir ekonomik ortamda.
Ekonomi yönetiminin artık daha somut bir yol haritası açıklaması gerekir. Orta vadeli programı bekleriz. Eylül, ekim gibi karşımıza gelir ama çok anlamı yok. Zira bugüne kadar tutturulmuş tek bir orta vadeli program yok.
Bunun yerine kısa, orta ve uzun vadeli bir yol haritası yok mu? En azından kısa vadeli açıklamak gerekmiyor mu? Tüm gelir kurgusu satınalma gücünü tamamen yitirmiş insanların ve firmaların üzerinden vergi toplamak için kurgulanmış olamaz değil mi?
İlk kez iktidara gelmiş g ibi davranmaktan vazgeçin. Türkiye’nin sorunları tüm sıkıntılı haliyle ortada duruyordu. İktidarın bunu kabul etmiyor olması, o sorunları ortadan kaldırmadığı gibi, daha önce çalışılmış bir ders olması gereğini de ortadan kaldırmıyor.
Bu nedenle artık daha somut adımlar ve hedefleri konuşmamız, planlı bir ekonomiye geçişi tartışmamız gerekir; Birleşik Arap Emirlikleri’nden ne karşılığı geleceği belli olmayan paraları değil.
İşin ‘temennim odur ki’ diye başlayan cümlelere insanların dayanacak ne gücü ne de sabrı var. Çünkü bir önceki Bakan Nebati, ‘gözlerime bak’tan uyuyup uyanmaya, ‘inanın’ diye gaz vermekten gözlerdeki ışıltıya kadar temenniler manzumesi ile ekonominin nasıl yönetilemeyeceğinin net bir örneğini sergiledi.
Şimdi Mehmet Şimşek nezdinde ekonomi yönetimine soruyorum: Rasyonelleşme diye geldiniz, para diye geziyorsunuz. Somut planınız nedir?
Tüm Yazarlar
