Çetin Ünsalan Yazdı: Fakirleşecek miyiz?
2 Ağustos 2023Hiç köşeye sıkışan bir kedi gördünüz mü? Elbette hayvan dostlarımıza iyi davranmalıyız. Ama istenmeden böyle bir pozisyona düştüyseniz, yapmanız gereken tek şey, kediye bir çıkış alanı açmaktır. Aksi takdirde üzerine atılır ve size zarar verir.
Niye bu örneği verdim? Çünkü vatandaşın durumu tam da bu. Gelir seviyesi, sahte enflasyonla verilen artışlarla yok edilen, bir yandan ürün ve hizmetlere zam yapıp, vergilerle bu fiyatlar ulaşılmaz kılınıp, satın alma gücü düşürülürken, son çare olarak başvurduğu kredi mekanizmasını da keserseniz, pozisyon ancak bu olur.
İlkesel olarak insanların geliri kadar harcaması taraftarıyım. Ama öncelikle o insanlara insan gibi yaşayacak gelir alabilecekleri ekonomik bir ortam sunmak durumundasınız. Şayet bunu yapamıyorsanız, kötü bir çare olarak kredi mekanizmasını harekete geçirir ve sorunu çözene kadar nefes almasını sağlarsınız.
Fakat biz bütün yanlışları bir arada yaptık. Yaptığımız yanlışlar yetmedi, son 5 yılda bilime karşı çıkıp bir de kendimizce ters mantık uygulamaya çalıştık. Onun zararlarını görünce ne yaptık? Takımı değiştirip, düz mantığa geçtik. Arkadaş bunun bir ortası yok mu?
Bu ülkenin insanı deneme tahtası mı? Fakirleşecek miyiz sorusunu bilhassa ortaya attım. Çünkü ülkede fakir olmak bile zenginlik göstergesi. Birçok haneye 38 bin TL’lik yoksulluk sınırına ulaşan gelir dahi girmiyor.
Siz bu şartlar altında, israf ekonomisi uygulayıp, kamunun büyük harcamalar yaptığı, sırasız ve gereksiz projelere tartışmalı kaynak aktardığı bir ortamda, bütçe açığını köşeye sıkışmış vatandaşa keserseniz ne olur?
Birinci ihtimal üzerinize sıçrar. İkinci ihtimal iktisadi olarak çok daha büyük problemleri kapınıza getirir. Bir tarafta bireysel ve kurumsal iflaslar, öte tarafta ayakta kalmak için bireylerin ve kurumların kayıt dışına kaydığı ve tamamen kontrolünüzden çıktığına şahit olacağınız bir ekonomiyle karşı karşıya kalırsınız.
Son uygulamalar ne yazık ki ikinci seçeneğin daha ağırlıklı olarak önümüze geleceğini gösteriyor. Seçimde faturayı iktidara kesmeyen vatandaşın, bundan sonraki süreçte ülkeyi kayıt dışına sürüklediğine şahit olacağız.
Üstelik öyle kötü bir ortam ki, kimin haklı, kimin haksız nedenle buraya yöneldiğinin de ayrımını yapamayacaksınız. Ardından da cezalar kesmeye kalkarsanız, film tam koptu demektir.
Türkiye’nin bir an önce günlük ya da ezberlenmiş kararlar alarak durumdan çıkmak yerine, akılcı, yönetilebilir, insanları kaybetmeden ve birlikte çıkışa gidilebilecek bir yolculuğa çıkması lazım. Fakat ekonominin en tepesine baktığınızda, biri popülizm yapıyor diğeri keskin vuruşlarla vatandaşa dayak atıyor.
Böylesi bir sistemin yürütülebilmesi mümkün değil. Fakirleştirebileceğiniz bir vatandaş kalmadı. Zira belki farkında değilsiniz, ama ülkenin büyük bir çoğunluğu açlık sınırında ya da altında yaşıyor. Toparlanın…
Tüm Yazarlar
