Çetin Ünsalan Yazdı: Faiz hamlesi ne anlatıyor?
21 Temmuz 2023Merkez Bankası 250 baz puan ya da bir başka deyişle faizleri yüzde 2,5 arttırarak yüzde 17,5 seviyesine yükseltti. Öncelikle ani hareketler yapılmaması, ama ivmenin de yukarı yönlü olduğunun mesajının verilmesini gerçekçi ve anlamlı buluyorum.
Buna karşılık beklentilerle meseleyi karşılaştırdığımızda, en az beklenen oranda faiz artışı yapmasının da okunması gereken sonuçları olduğunu düşünüyorum. Peki faiz kararı ne anlatıyor?
Evvela karar metninden başlayalım. Buradaki parasal sıkılaşmanın devam edeceği vurgusu, yılın ikinci yarısında enflasyonist etkiden çekincenin olduğunu ve yüksek ihtimalle de yükseleceğini bize gösteriyor.
Zaten son yapılan zamlar, vergi artışları ile birlikte meseleyi okuduğunuzda aksi bir durumun olması çok mümkün değil. Fakat asıl sorun, bunun TÜİK’in artık inandırıcılığını yitirmiş istatistiklerine yansıyıp yansımayacağı.
Zira enflasyon rakamının bu speküle edilmiş oranlarda tutulmasının, piyasa maliyetlendirmeleri ve satın alma gücündeki erimeyi sadece şiddetlendirdiği biliniyor. O vakit ekonomi yönetimi, istatistik kurumunun bu yaklaşımını tartışmaya açacak mı, göreceğiz.
Yapılan hamlenin bize anlattığı ikinci başlık ise dövizde halen gidilecek yol olduğunun düşünülmesi… Neden? Şayet Merkez Bankası, TÜİK’in enflasyon açıklamasını inandırıcı bulsaydı; örneğin dolar / TL’de enflasyon yıpranmasının tamamlandığını düşünerek, ikinci adım olan faizi enflasyona yaklaştırma hamlesine girerdi.
Dövizin normal seviyeye oturmasını temin etmek için, faizin birden bire normal seviyelere dönüşmemesi gerekiyor. Bu sembolik faiz artışı da, Merkez Bankası’nın dolar başta olmak üzere kurlarda yukarı yönlü yolculuğun bitmediğini düşündüğünü bize anlatıyor.
Yani faiz hamlesi, ‘çıkaracağız’ mesajı verilerek halen temkinli hareket edilen bir başlık olarak ekonomi yönetiminin gündemindeki yerini koruyor. Bir diğer sonuç ise, enflasyondaki yükselişle birlikte bunun dengelenme noktasının nerede olacağının tahmin edilemediği yönünde.
Neticede verilerle oynamaya başlarsanız ya da bir başka deyişle verileriniz şu veya bu sebeple gerçekle ilgisini yitirmişse, ne kadar büyük sapmalar yaşayacağınızı öngöremez ve daha temkinli adımlar atarsınız.
Bunlardan anlıyoruz ki sıranın kur korumalı mevduat hesabına gelmesine biraz daha zaman var. Yani zaten açık noktada olan ve ek bütçe yaparak bunu kanıtlayan bütçenin üzerindeki KKM yükünün bir süre daha ağırlaşarak taşınacağı anlaşılıyor.
Son bir çıkarım daha var. Büyük ümitlerle gidilen Körfez’den istenen sıcak kaynağın bulunamadığını görüyoruz. Şayet bulunsaydı, faizi beklentinin üst sınırından arttırıp, dövize de etki edip bu seviyelerde sakinleşmesi için hamle yapılırdı.
Anlaşılan o ki, yaz daha da sıcak geçecek. Yeni zamlar ve şiddetlenen finansman ihtiyacı, büyük sapmaları beraberinde getirirken, seçime doğru giden ve tüm gündemini seçim üzerinden kurgulayan anlayışa sahip yönetimi de dikkate aldığımızda Şimşek ve ekibinin de para bulmak için zamanın kısaldığı gözleniyor. İşte bana göre yüzde 2,5 faiz artışı kararının anlattıklarının özeti bu.