Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Doğru zamanda doğru yatırım…’
2 Şubat 2023Ekonomide ve yorumlama biçiminde artık iş iyice raydan çıktı. Herkes her şeyi söylüyor; dönüp arkasını gidiyor ve o söz askıda kalırken, milyarlarca dolarlık servet aktarımı iddialarına yanıt dahi verilmiyor.
Son olarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Ankara Üniversitesi’nde gerçekleşen bir konferansta yaptığı konuşmayla çıtayı ellerinin arasına alıp, paramparça etti ve hedef yükseltti.
Türkiye’nin son 20 yılda doğru zamanda doğru yatırım yaptığını, bu sayede de ihracat rekorları kırdığını, büyümede dünyanın aksine olumlu performans gösterdiğini söyledi. Büyük bütçeli altyapı projelerini gerçekleştirdiğini de sözlerine ekledi.
Ülkedeki yol ve altyapı gibi işlere para harcandığını biliyoruz. Ama bunların karşılığında fizibilitesinin eksikliği de, halen ödediğimiz müşteri garantili işlerden belli. Hatta yıllarca ödeyeceğimizi de belirtmek lazım.
Öncelikle yapılan bir iş, finansmanı düşünülmeden ortaya konuluyorsa, ona proje denemez. İhracat başarımıza gelince, onu da 110 milyar dolar dış ticaret açık noktasındaki ithalatı göz ardı ederek okuyamazsınız.
Büyümenin ise kalkınmadan çok şişme olduğu, bugün döviz ihtiyacımızdan, kimsenin inanmadığı enflasyonun bile altında zam veren fotoğrafımıza kadar tüm yönleriyle kanıtlanır nitelikte.
Bakan Karaismailoğlu, konuşmasında hızını alamadı ve Türkiye’nin ilk 10 değil, dünyanın ilk 5 ekonomisi arasına gireceğini de söyledi. Uzay çalışmaları yapanları, enerjide çağ atlayanları, batarya ve çip teknolojisi üzerine yoğunlaşanları, bu bütçedeki üç kuruşluk pay ile geçeceğimizi zannediyorsak, gideceğimiz tek yer dünyanın en pahalı ve ekonomi üretmeyen, borçla yapılan yollarıdır.
Doğru zamanda doğru yatırım meselesine gelince… Dünya ekonomisinde parlayan yıldız olan tarımın laboratuvarına, yani Atatürk Orman Çiftliği’ne bina dikmek mi doğru proje?
Uluslararası nitelikle bir havalimanınız varken, değişimi projelere ilave hatta yeni bir havalimanı yaratarak sağlamak söz konusuyken, onu kapatıp, kullanılamaz hale getirip, sonra orman katliamından yol maliyetine kadar bir dizi çalışmaya imza atıp, İstanbul’un sit alanlarının ciğerine pahalı bir havalimanı yapmak mı doğru proje?
Yine İstanbul’da denizin ulaşımdaki payı yüzde 3,5 düzeyindeyken, borç parayla yerin altına karayolu döşeyip, sonra da onu dolar bazında geçişe bağlamak ve geçiş garantisi vermek mi doğru proje?
Türkiye’deki çiftçi kazançsızlıktan kıvranırken, Afrika’da toprak kiralayıp üretime yönelmek mi, yoksa ithalatla döviz ihtiyacını da tetikleyerek gıda ürününü ülkeye getirmek mi doğru proje?
Zamanlama meselesine girmiyorum bile… İnsanları açlık sınırının altında asgari ücretle çalışan bir ülkede, itibardan tasarruf olmaz diyerek uçaktan araca yapılan masraflar ne zaman, ne ekonomi, ne de yatırım düşüncesi taşımıyor.
Tüm bu ve benzeri hataları yaparken, durumla ilgili özür dilemek bir yana bir de övünmek için, altı boş hedeflerle el yükseltmek ne acı. Sizce Türkiye’nin başka bir probleme ihtiyacı var mı?
Tüm Yazarlar
