Çetin Ünsalan: Küçük işletmeler nasıl birleşir?

Ekonomi çok zor bir sürece giriyor. Kim ne anlatırsa anlatsın, mevcut zorlukların daha da keskinleşeceği, finansmandan iş hacmine, istihdamın korunmasından ödeme zincirinin kırılmasına kadar problemlerin yaşanacağı bir zaman diliminin kapısındayız.

Şu an için bu işletmelere finansman verilmeyeceğini biliyoruz. Mevcut yapılarıyla da işin içinden çıkmaları çok mümkün gözükmüyor. Şayet bir şeyler yapmazsak, önemli oranda iflasların ya da dükkan kapatmalarının olması muhtemel. Zaten ekonomideki dönüşüm de bunu destekliyor.

Burada önümüzde iki alternatif var. Ya bunların yaratıcı yıkım içerisinde yok olmasını izleyeceğiz; ya da bir hamle yapıp, en azından nitelikli olanların ayağa kalkıp, sorun yerine umut olmasını sağlayacağız.

Bunun en kısa ve kestirme yolu güçbirliğinden ve işletmelerin birleşmesinden geçiyor. Çok kısa süre içerisinde bir teşvik modeli oluşturup, birleşen işletmeler gerçeğini hayata geçirmek zorundayız. Dikkatinizi çekerim konuşmak değil, hayata geçirmek zorunluluğumuzdan söz ediyorum.

Entelektüel tartışmalar yapmak için zaman kalmadı. Sonbahar ile birlikte şiddetini arttıran bir sürece şahit olacağız. O nedenle pratik birleşmelerin önünü açmalıyız. Bu konuda kamu, risk sermaye şirketleri, nitelikli danışman kurumlar, mali müşavirler aktif rol oynayabilir.

5 işletmenin birleşmesini temin edecek bir model oluşturmalıyız. Bir üretici, bir finansçı, bir yazılımcı, bir pazarlama, bir de satış uzmanından oluşan en az beş ortaklı bir yapı kurmalıyız. Bu tip bir ortaklık 5 yıl boyunca vergi ve sigorta muafiyetine kavuşmalı. Nasıl demeyin? Zaten mevcut borçlarını tahsil edemiyoruz.

Ücretsiz danışman ve üniversite ilişkili hizmet verilmeli. Bu uzmanların maliyeti kamu tarafından karşılanmalı. Ölçeği büyütülürken, yurtiçi ve yurtdışında atılıma geçmeleri, teknolojik dönüşüm yapmaları sağlanmalı. Hukuk hizmeti almalarından, finans yönetimine kadar bazı zorunluluklar getirilmeli.

Ben ilk planda aklıma gelenleri yazdım. Elbette geliştirilebilir, geliştirilmelidir ama akışına bırakılmamalıdır. Bunun çok ütopik olduğunu düşünüyorsanız; sonbahardan itibaren ülkede yaşanacak sıkıntıları da çözecek alternatif bir formülünüz var demektir.

Dikkat çekmek istediğim şey, birleşmenin nasıl yapılacağı ve nasıl yaşatılacağı… İşin uzmanları çok daha etkin formüller üretebilir. Fakat bu haliyle işsizlikten ödemeler zincirinin kırılmasına, vergi gelirlerinin şüpheli alacak haline düşmesinden, bankalara kadar sirayet edecek bir tehlikeden söz ediyorum.

Şayet böylesi güçlü yapılar kurabilirsek ve yönetimlerini profesyonelleştirip, insanları patron olmaktan çıkarıp hissedar haline dönüştürebilirsek, çok büyük bir problem yaşama riskimizi bertaraf ettiğimiz gibi, akıl almaz bir potansiyelle de işin içinden çıkabiliriz.

Çünkü Avrupalı şirketler yaşlanıyor. Bu yapı, o şirketlerin de yeni sahipleri olabilir. Benden söylemesi; düşünün derim.

[email protected]