Çetin Ünsalan:  Doğalgaz gerçekten bedava mı?

 Ortaya bir bedava doğalgaz mevzusu atıldı; herkes bunu konuşuyor ya da bunun üzerinden enflasyon tartışması yapıyor. Hiç kimsenin de aklına ‘doğalgaz nasıl bedava’ sorusunu sormak gelmiyor.

Tüketicilerin faturası sıfır geldi mi; geldi. Bundan sonra söylenene göre yüzde 25’i devlet tarafından karşılanacak mı? Evet… Peki bir faturayı tüketicinin ödememiş olması, o ürünü bedava yapar mı?

Netice itibariyle kullan kullanma ödeme yapmak üzerine anlaşmamız olan, hatta ödemelerimizi de yapamadığımız için 2024’e ötelediğimiz bir enerji kaleminden söz ediyoruz. Yani o harcama yapılıyor.

Peki bu ülkede doğalgaz faturası tüketiciye sıfır geldiyse, o harcama kalemi ortadan kalkar mı? Neticede borcunuzun ödemesini ötelemiş dahi olsanız, bu harcama yaptığınız anlamına gelir ve öncelikle enflasyon sepetinin içerisindeki ağırlığını sıfır belirleyemezsiniz.

Çünkü tüketici yerine sübvanse ederek kamu, hatta borç ötelediğimiz için Ruslar karşıladığına ve onlara da muhtemelen faiziyle ödeyeceğimize göre, burada bir harcama kalemi düşüşünden söz edemeyiz.

Mesela bayramlarda toplu taşıma ‘bedava’ deniliyor. Hatta emeklilerin otobüslere bedava bindiğini biliyoruz. Peki onlar bedava mı? Hayır… Kamu yönetimi ya da belediye ödemeleri hizmet verenlere yapıyor. Kendi hizmet birimleri de olsa ortada bir maliyet var. Yani harcamayı sıfırlayamazsınız.

Vatandaşın ilk planda cebinden çıkmıyor olması, kamu parasının da ona ait olduğunu düşünürseniz bedava olma özelliğini ortadan kaldırdığı gibi, yine bir harcama kalemi olarak tüm haşmetiyle varlığını koruyor.

Yani bedava doğalgaz diye bir şey yok. Fakat mesele öyle bir abartıldı ve çarpıtıldı ki, TÜİK bundan cesaret alıp, enflasyon hesaplaması içindeki ağırlığını sıfırladı. Dikkatinizi çekerim sıfırladı, sepetten çıkarmadı. Yani bu sayede enflasyondaki gerçek olmayan düşüşe bahane hazırladı.

Bu bahaneyle de emekli ve memurların zamları tırpanlandı. Fakat olay TÜİK ile de sınırlı kalmadı. Enflasyondaki düşüşü yorumlayan Merkez Bankası bunun altını çizdi ve düşüşte sıfır doğalgaz faturasının ana faktör olduğunu söyledi. Üstelik harcama ortadan kalkmamışken…

Burada bir akıl tutulması var. Ama aynı zamanda bir itiraf da var. Demek ki doğalgaz dışında hiçbir ürünün fiyatı anlamlı şekilde gerilemedi ki, enflasyonda yüzde 39 çıkmasının nedeni sıfırlanan doğalgaz faturası oldu.

Tersten okursanız, diğer maliyet kalemlerinde harcama arttı demektir. Peki aslında bedava olmayan bir ürün üzerinden gerekçelendirilerek enflasyon nasıl düştü? Alın size soru ve bulun cevabını. Atatürk boşuna akıl ve bilimi miras bırakmadı. Mirası kullanın; oyunu görün.

[email protected]