Cumhuriyet siyaset bilimcilere sordu: Akşener şoku sonrası cumhurbaşkanlığı yarışında kim şanslı?

Cumhuriyet’e konuşan kamuoyu araştırmacıları ve siyaset bilimciler, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in açıklamaları sonrası yaşanan gelişmelerin siyaseti nasıl şekillendireceğini yorumladı. Siyasal İletişim Danışmanı Suat Özçelebi, Akşener’in kararının “Cumhur İttifakı’nın lehine olduğunu” belirtti.

Özçelebi, “Arayıp da bulamayacakları şeyi çok da sert bir şekilde buldular” diyerek şu değerlendirmeyi yaptı: “Akşener, masadan suçlayıcı bir dil kullanarak ayrılmasaydı bu süreç yine kendi lehine olabilirdi. Kılıçdaroğlu’nu mağdur durumuna iteledi. Bildirilerinin altına imza attığınız bu masayı devirdiğinizde kendi seçmen tabanınızda da soru işareti yaratırsınız. Kılıçdaroğlu ‘Taşlar yerine oturur’ derken önlerine bakacaklarını açıkladı.”

‘EN DÜŞÜK OYU ALIR’

BUPAR Araştırma Şirketi başkanı Erdal Akaltun, Akşener’in kararının seçimin birinci turda bitme ihtimalini azalttığını söyledi. Akaltun, “Mutsuz AKP’li seçmeninin İYİ Parti’ye gidişi mümkün olabilir. İlk turda CHP, HDP ve İYİ Parti’nin aday çıkarması durumunda Erdoğan ilk turda alabileceği en düşük oyu alacaktır. Diğer adaylar, birinci turda Erdoğan’a oy vermeyen herkesin ikinci turda oy verebileceği bir algı yaratılabilirse ikinci turda muhalefet adayının seçimi kazanma olasılığı artacaktır. İkinci tura kalırsa muhalefet daha kolay kazanır” diye konuştu.

‘HAYAL KIRIKLIĞI YARATTI’

Eski MHP Milletvekili Nazif Okumuş, Akşener’in kararının tek adam rejiminden kurtulma umudunu kırmaya yönelik bir hamle olduğunu söyledi. Okumuş, “İYİ Parti’nin kararı gördüğüm kadarıyla partinin seçmenlerinde büyük şaşkınlığa yol açmıştır. Partinin nitelikli seçmenleri bu kararın Tayyip Erdoğan’ın lehine olacağını düşünür. Toplumun bu dönemde en büyük beklentisi, hayali tek adam rejiminden kurtulmaktır. Altılı masaya umut bağlamış milyonlarca seçmende büyük bir hayal kırıklığı oluştu. Artık bu tartışmaları geride bırakıp tek adam rejimine karşı seçimleri kazanmaya yönelik çalışmalara odaklanmak gerekir” diye konuştu.

‘SEÇMENLER ARASINDA AYRILIK YARATILMAMALI’

Siyaset bilimci Dr. Giray Gerim,  altılı masadaki son gelişmelere ilişkin “Herkes kartlarını açık oynasaydı seçime yakın bir süre kalmışken böyle bir şey yaşamazdık” derken “İkinci turda yeniden bir birliğe ihtiyaç olacaksa, farklı partilerin seçmenleri arasında ayrılık yaratılmamalı” uyarısında bulundu.

Gerim, “Masanın geleceği üç aşağı beş yukarı belliydi. Sadece bu kadar geciktirmeden yapılsaydı, herkes kartlarını açık oynasaydı belki seçime yakın bir süre kalmışken böyle bir şey yaşamamış olacaktık. Kılıçdaroğlu’nun yaptığı, masayı kendi adaylığına zorlama işi de aslında en başından beri o masanın neden kurulduğu hakkında ipucu veriyor” dedi.

‘BİRLİK GEREKEBİLİR’

Gelişmelerin olumlu da olumsuz da olabileceğini ancak henüz belli olmadığını aktaran Gerim, şunları kaydetti:

“Siyasi partiler, bu tarz koalisyonlarda kendi çizgilerini net savunamadıkları için seçmen mobilizasyonunda sıkıntı yaşayabilir. Her zaman fire verir. Bunu başka ülkelerde de gördük. Eğer her parti kendi kitlesinin daha fazla destek verebileceği bir adayla seçime girerse, ikinci tura kalma ihtimali daha fazla olur. İkinci turda da kazanabilecek bir aday üzerinden muhalefet uzlaşabilir. Ancak tam tersi de olabilir. Belki de seçmende umutsuzluk yaratacak ve hepsinin kitleyi mobilize etmesini güçleştirecek. Birbirlerine karşı takınacakları tavır ve kullanacakları dil çok önemli. İkinci turda yeniden bir birliğe ihtiyaç olacaksa, farklı partilerin seçmenleri arasında ayrılık yaratılmamalı. Fevri tepkilerden kaçınılmalı.”

‘İKTİDARA CAN SİMİDİ OLDU’

Siyaset bilimci Dr. Çağlar Ezikoğlu, Akşener’in çıkışının şaşırtıcı olmadığını ancak zamanlama açısından beklenmediğini, ciddi anlamda da basiretsizlik içerdiğini söyledi. Akşener’in aday açıklamanın geciktirilmesine hiç itirazda bulunmadığını vurgulayan Ezikoğlu, “Akşener’in çıkışı içerik olarak oldukça doğru tespitler barındırıyor olsa da zamanlama açısından bir o kadar yanlışlıklar içeriyor” dedi.

Ezikoğlu, “AKP’nin bekasının ilk defa bu kadar büyük bir tehlike altında olduğunu görüyorum. Basiretli bir muhalefet ile AKP iktidarının sonunu getirecek hamleler zor değilken 6’lı masanın böyle bir adaylık kavgasına girişmesi büyük bir garabet içeriyor. Bu durum, deprem felaketi sonrası afeti yönetememe yüzünden oylarında ciddi bir düşüş beklenen AKP iktidarına adeta can simidi oldu” diye konuştu.