Fatih Özatay:  KKM’den çıkarken, kıssadan hisse

Başkan Erdoğan’ın  Orta Vadeli Program sunumunda yaptığı konuşmaya göre “görevini tamamlayan” KKM, giderken arkasında bayağı hasar yaratacak galiba. Ünlü Ekonomist Fatih Özatay twitter hesabında KKM hakkında az bilinenleri yazdı:

Son günlerde vazgeçilmeye çalışılan Kur Korumalı mevduat (KKM) uygulamasından çıkan “kıssadan hisseler:”👇

1. KKM’nin en büyük maliyeti, enflasyonun sıçramasında oynadığı rol: Rasyonel para politikasına dönüşü geciktiriyor, Türkiye’nin riskini yükseltiyor.

2. Döviz kuru artışı, mevduat sahibine ödenen faizden yüksek olduğu sürece, lira cinsi KKM, tartışmasız TCMB’ye zarar yazdırıyor. Aksi durumda lira cinsi KKM’nin TCMB’ye bir etkisi olmuyor.

3. Kur artışı, mevduat sahibine ödenen faizden yüksek olduğu sürece, döviz cinsi KKM’nin, TCMB’ye aktarılan döviz bir çırpıda harcanmadıkça, TCMB’ye ne zarar ne da kâr yazdırdığı belirtilebilir. Ancak, döviz bir çırpıda harcanıyorsa, lira cinsinden KKM’ye benzer bir zarar ortaya çıkıyor. Kur artışı faizden düşük kalıyorsa, döviz cinsi KKM’den TCMB zarar yazıyor.

4. Dikkate alınması gereken bir de opsiyon primi alınmamasının oluşturduğu gelir kaybı ve vergi muafiyetleri nedeniyle oluşan vergi kayıpları var.

5. Nedense tartışmalarda yer almayan repo geliri kaybı çok önemli. Bu kayıp olmasa, TCMB Hazine’ye daha fazla kâr payı aktarabilecekti. Aslında bunun iktisatçıların KKM üzerinde yaptıkları tartışmalarda yeteri kadar yer almaması bir hayli ilginç. Sonuçta, para teorisi ve politikası yazınında bir merkez bankasının piyasadan döviz almasının yaratacağı parasal genişlemeyi azaltmak için katlanacağı maliyet, ‘sterilizasyon maliyeti’ olarak ayrıca inceleniyor.

6. TCMB’nin amacı kâr elde etmek değil, fiyat istikrarını sağlamak. Böyle bakıldığında hem lira cinsinden hem de döviz cinsinden KKM nedeniyle sistemde çok önemli bir parasal genişleme oluyor. Bunun önemli bir enflasyonist etkisi var.

Detaylar, yarın

@nbekonomi

gazetesinde…